Bul qorlyqqa qazaq qana tózedi

Allah ózi keshirsin, biraq ǵasyrlar boıy birese patshalyq, birese keńestik Reseıdiń tabany astynda til jáne din dep atalatyn qos kıelisi  talapaıǵa túsken qazaqty qorlyqtyń neshe atasyn kórse de shydaı beretin ult pa dep qalamyn. Áıtpese myna bir ǵana jaǵdaıatqa kóz salyńyzshy.

Búginde keshegi SSRO quramynda bolǵan respýblıkalardyń Qazaqstannan basqa birde-birinde  Reseıdiń polıgony joq. Olar Semeı polıgonynan qalyp oırany shyqqan keń dalany aıtpaǵanda Taısoıǵan, Kapýstın ıar, Saryshaǵyn, Azǵyr, Embi jáne Baıqońyr ǵarysh aılaǵy. Qazaqstan bıliginiń aıtýynsha bul jerlerdi Reseıge polıgon retinde arendaǵa berip otyr ekenbiz. Qazaqstan qazir 86 myń sharshy kılometr jerdi Reseıge polıgondyqqa berip qoıdy. Sonyń bárine aqy tólep jatyr ma, tólese nemen tólep jatyr ol jaǵy jáı qazaqqa beımálim. Sol 86 myń sharshy kılometrden astam jerge tólenýge tıisti 20 mln  eseptep kórsek  Qazaqstan bıligi qazaq jeriniń bir gektar jerin orys qatynnyń jaqsy kóretin bir shokoladyna arendaǵa berip otyr eken. Al osy polıgondardyń zardabynan qazaqtyń dúnıege endi kelgen sábıleriniń kópshiligi aýrý-syrqaý, múgedek, aqyl-esi kemtar.

Aıtpaqshy, osydan bir-eki jyl buryn Reseıdiń jańaǵy polıgondary az bolǵandaı Qazaqstan bıligi Qostanaı oblysynyń Jankeldın aýdanynan 76 myń  gektar jerdi Reseı zymyrandaryn qulatýǵa berdik dep ashyqtan-ashyq aıtty. Sonda ár gektarǵa 865 teńgeden eseptegende qazaqtyń 76 000 gektar jeri orystarǵa neshe plıtka shokoladqa satylyp ketken? Ne Nurtoqaı, ne onymen ótirik básekeles bolyp túsip jatqan artıs-kandıdattardyń birde –biri bul týraly tis jarǵan joq. Al Reseıdiń de, Qazaqstan bıliginiń de bul qorlyǵyna qazaqtan basqa eshbir ult tózbeıdi.

 Myrzan Kenjebaı