Jat eldiń eskertkishin qorǵaıtyn jalǵyz el – Qazaqstan

Myna turǵan eskertkish jurtqa neni eskertip turǵanyn bilmedik, bizge bir sumdyqty eskertedi de turady. Bul músin Astana qalasyndaǵy Bógenbaı dańǵyly men Jeńis kóshesiniń qıylysynda ornalasqan.

Astananyń shet jaǵy Qajymuqan deıtin aýylynda keýdesi qazynaǵa toly bir qarııa turdy. Qazir bar ma, joq pa belgisiz. О́tken jyly reperesııaǵa baılanysty birer suraǵymyzǵa jaýap izdep, sol aqsaqalǵa barǵan edik. Kóp derektermen qanyqtyq. Kózimen kórgenderin túgel baıandap berdi. Biraq sóz sońyna kele qarııa kemseńdep jylaı bastady. Biz aqsaqaldyń munysyn túsine almaı, bir-birimizge qarap únsiz otyr edik, qarııa túıindi ózi sheshti: ‒ Qaraqtarym, at jalyn endi ǵana taryp mineıin degen jas óspirim ekensińder. Keıde ómirde adamnyń bilmeı-aq qoıatyn «aýyr shynydyqtary» boldy. Senderdiń tunyqtaryńdy laılaǵym kelmeı otyr, - dep, taǵy biraz dúnıeni ishine búgip otyrǵanyn sezdirdi. Biz únsiz taǵy qandaı qazynasynyń aýzyn sheshkeli otyr eken dep, miz baqpaı otyrmyz. Kónekózdiń kózinen aqqan jasy seldir kúmis saqalyn jýyp jatty.

Bizdiń nege jylaǵanyn bilgimiz kep otyrǵanyn sezip:

‒ E, qý jalǵan-aı ‒ dep, uzaq kúrsindi de ‒ aıtaıyn qaraqtarym, ol «orys oıyna kelgenin istegen» kezi edi. Balshbık bassyz, júgensiz ketti. Meniń kishirek kezim. Eki bólmeli bórene aǵashtan ákem jaryqtyq ózi qolymen salǵan úıimiz boldy. Aýyzǵy bólmede menen úlken eki ápkem jatatyn. Bir kúni arqasyna myltyq asynǵan eki orys soldaty, álde serjant esikti teýip, basa kóktep kirip keldi. Men qorqyp sheshemniń baýyryna tyǵyldym. Ákem de, sheshem de tystan kirgenderge lám-mım degen joq. Ol kezde orysqa qarsy sóz aıtý ‒ oq atýmen birdeı edi. Ekeýi keldi de aýyzǵy bólmedegi ápkelerimdi shyńǵyrtyp jatty… Ákem men sheshem sharasyzdan tań atqansha solqyldap jylyp shyqty. Bul jaǵdaı tek bizdiń úıde ǵana emes, kórshi úılerde de «ury túsipti, qary kirip qaryndastyń aryn taptapty» desip jatty jurt, ‒ dep, qarııa kóziniń jasyn bir súrtip qoıdy. Biz osy jerge kelgende tóbe quıqamyz shymyrlap, eriksiz kózge jas aldyq. ‒ Jatyryńa ıt sarydy-aý tegi…

Mine, halqym, myna turǵan qos soldat bizge qarııanyń osy bir áńgimesin esimizge túsiredi. Tipten, astyna «Eskertish memlekettiń qorǵaýynda» dep qoıǵan. Sonda deımin-aý memleketiń basqa qorǵaıtyn dúnıesi qalmaǵan ba?! Babasynyń basyn, dalasyńyń asyl tasyn jat elge tonatyp bolyp, endi kelip eki shúregeıdiń músinin kúzetettin qandaı memleketpiz?!

Baqytbek Qadyruly