Muhtar Qul-Muhamed Prezıdent saılaýyna qatysa ma? (jurt pikiri)

Qazaqstandyq sarapshylar Prezıdenttiń burynǵy keńesshisi Muhtar Qul-Muhameddtiń qyzmetinen bosatylýyna baılanysty ózderiniń joramaldaryn aıtýda dep habarlaıdy  Qamshy.kz portaly NewTimes.kz-ke silteme jasaı otyryp.

Aptanyń seısenbisinde belgili bolǵandaı Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev óziniń keńesshisi Muhtar Abraruly Qul-Muhamedti qyzmetinen bosatý týraly úkim shyǵarǵan edi. Prezıdent keńesshisi laýazymyna eki márte shaqyrtý alǵan Muhtar Abrarulynyń qyzmetinen ketýin árkim ártúrli joramaldaýda. Tipti,  Aqorda Muhtar Qul-Muhamedti aldaǵy ótetin saılaýda resmı úmitker retinde usynýy múmkin degenderi de joq emes.

Sonymen, Muhtar Abraruly ne úshin qyzmetinen bosatyldy? Onyń el saıasatyndaǵy endigi róli qandaı bolmaq? Bıylǵy saılaýda Muhtar Abraruly óz kandıdatýrasyn usyna ma? Biz osy saýaldarǵa jaýap izdep kórdik.

Qýandyq Shamahaı, halyqaralyq jýrnalıst:

- Iá, áleýmettik jelilerde Muhtar Qul-Muhamedtiń qyzmetinen bosatylýyna qatysty túrli pikirler júr. Bireýler ony aldaǵy saılaýda Prezıdenttike úmitker retinde shyǵady deıdi. Áı, qaıdam. Múkin be? Álde, taǵy bir oıyn ba? Onyń qazir anyq-qanyǵy belgisiz. Sondyqtan, birdeńe dep joramal aıtý múmkin emes qoı. Qazir sheneýnikterdiń ne úshin qyzmetinen bosap jatqanyn bosatqan kisi men  ózderi ǵana bilmese, basqa eshkim dóp basyp aıta almaıdy. Sosyn neshe túrli jel sóz qańbaqsha ushyp júredi. Munyń bári aınalyp kelgende jáı ǵana joramal ǵana. Muhtar - Prezıdent komandasyndaǵy adam ǵoı, kóptegen jaýapty qyzmetter atqardy. Ǵylymı dárejesiniń ózi doktor degendeı. Eger mınıstr etip taǵaıyndaıtyn bolsa, bilim jáne ǵylym  salasy da oǵan jat emes. Tipti, ulttyq ýnıversıtetterdiń birine rektor etip qoısa da, urshyqsha ıirip áketer edi. Bul meniń jeke pikirim ǵana. Ol - tanymal ári bilikti tulǵa. Qyzmetsiz qalmaıtyny anyq. Árıne, túrli pále-jaladan aman bolsa.

Amanhan Álim, aqyn, "Aqıqat" jýrnalynyń bas redaktory:

- Qazir, ol kisiniń qyzmetten bosatylýyn saıası turǵydan burmalap áketip jatqandar joq emes. Bul tek joramaldar ǵana. Shyn máninde ne úshin bosatyldy, endi qaı jerge jiberiledi degendi kesip-piship aıta almaımyn. Aıtý maǵan jat. Al azamat retinde men Muhtardy óte saýatty, bilimdi ultyn súıetin, sol jolda shyn kúeıtin tulǵa dep bilemin.Sondaı-aq, Muhtardy naǵyz ıntılıgent, zııaly dep aıtýǵa bolady. Ol óz oılaryn erkin, irikpeı aıta alady. Ekshep aıtar bolsam, qazaq qoǵamynyń  qoǵamdyq-saıası, mádenı-ádebı, áleýmettik-turmystyq ómirine beı-jaı qaramaıtyn azamat. Bir ǵana mysal, Muhtardyń "mádenı muralardy jańǵyrtýda" atqarǵan isi úlken azamattyq dep bilemiz. Al jeke basyna kelgende, onyń qyzmetine qatysty daqpyr áńgimelerge sene bermeımin.

Jánibek Súleev, pýblısıst:

- Bir úlken jazýshynyń aıtatyny bar emes pe, "ómirde ne qalasań bári bar" dep. Sol sekildi ǵoı bul jerdede. Muhtar Abraruly aty belgili ári salmaqty kandıdat bolar edi. Saılaýǵa ózin-ózi usyný tártibimen kelse - óz bedelin joǵaltpaıtyny ras. Biraq, Prezıdenttiń keńesshisi qyzmetin atqarǵan ol - birden onyń básekelesine aınalýy qısynsyzdaý.

Al saılaýǵa ózderin-ózderi usynǵandarǵa kelsem, endi adamdar ózderin kórsetip qalǵysy keldi, pıar kerek degendeı.  Bul saılaý barysynda olar ózderine-ózderi pıar jasaý úshin júrgen bolýy da múmkin.

Ámirjan Qosanov, saıasatker:

- Jalpy men bizdegi kadr máselesine boljaý jasaý jaıyndaǵy saýaldarǵa jaýap bermeýge tyrysamyn. О́ıtkeni, bizde bári de múmkin! Biraq suraq qoıǵan ekensizder, jaýap berip kóreıin. Muhtar biraz ýaqyt boıyna tikeleı basshylyq etetin belsendi qyzmetterden tys júrip, kóleńkede qalǵany ras. Ony óz basym qazirgi Aqordanyń ishi men mańaıyndaǵy toparalyq talas-tartystyń saldary dep bilemin. Bizde búgin tórde otyrǵan sheneýnik erteń túrmeden bir-aq shyǵady emes pe? Prezıdentke úmitker bolýy múmkin deýshilerde bar. Ondaı adamnyń kandıdatýrasyn tek qana búgingi Prezıdenttiń ózi anyqtap, saıqymazaq shoýǵa aınalyp bara jatqan saılaýǵa sony serpin berý maqsatynda jumsaýy múmkin. Biraq saılaý jarııalanǵan kúni Prezıdenttiń keńesshisi bolyp otyrǵan adam aıaq-astynan «saılaý issaparyna» attandyrylyp jatsa, ondaı saılaýǵa kim senedi? Bireýler ony «prezıdenttiń saılaý shtabynyń jetekshisi» bolady dep jatyr. Ol da múmkin. О́ıtkeni, ıdeologııany meńgergen, sol salada kóp jyl eńbek etken, qazaqsha erkin sóıleıtin azamat. Biraq ol jaǵdaıda Prezıdent ákimshiliginiń qazirgi basshysy ne isteıdi degen saýal taǵy da týatyny ras.

Nurzat Toǵjan