Jańa Qazaqstan aram saılaýmen alysqa barmaıdy

«Baıaǵy jartas – sol jartas. Aldaǵy tikeleı saılaýdyń da ádil ótetinine kúmán bar», deıdi Qamshy.kz redaksııasyna kelgen qoǵam zertteýshisi Maqsut Qalybaev.

Iá, 5 qarashada úlken saılaý ótpek. 45 aýdan men oblystyq mańyzy bar qalalardyń ákimderi tikeleı saılanbaq.

Almatylyq zeınetker, qoǵam zertteýshisi Maqsut Qalybaev «bul saılaý da burynǵydaı zańǵa qaıshy áreketter men aldaý-arbaý ssenarııimen ótkiziledi», dep kúdiktenedi.

Onyń sózinshe, sonaý 1991-de Nazarbaev saılanǵannan beri elimizde bir de bir saılaý ádil ótken emes. Endeshe bizge budan bylaı saılaýdy eski júıemen ótkizbeý kerek. Saılaý júıesine jańalyq engizý kerek, deıdi ol.

– Bıliktiń osy ýaqytqa deıin saılaýda qoldanyp kele jatqan tehnologııasy men saılaýshylardyń daýys berý prosedýrasyndaǵy bıýlletenderdi sanaý tásilderi ózgermese, burynnan kele jatqan jymysqy áreketter jalǵasa beredi. 30 jyl bılik etken Nazarbaevtyń qalyptastyryp ketken saılaý tehnologııasynda OSK-nyń tóraǵasynan bastap, quramyndaǵy múshelerine deıin prezıdent jarlyǵymen taǵaıyndaıtyny, óńirlerdegi okrýgtik, ýchaskelik saılaý komıssııalaryn jasaqtaý da jergilikti ákimderdiń quzyrynda. Sol júıeni Toqaev tusyndaǵy «jańa Qazaqstan» qoldanyp keledi, – degen ol saılaýdy ádil etetin jańa bıýlleten oılap tapqanyn aıtady.

– Bizdiń qoǵamda burynnan paıdalanyp kele jatqan saılaý bıýlleteninde saılaýshynyń bergen daýysyn ózgerte salý óte ońaı. Iаǵnı, ár saılaýshy ózi bergen daýystyń sol kúıinde saqtalatynyna kóz jetkize almaıdy. О́ıtkeni komıssııadaǵylar qalaı sanaımyn dese de, óz erkinde. Baqylaýshylardy olar qasyna jolatpaıdy.

Sol sebepti aldaǵy saılaýlarda daýys berý bıýlletenderin lotereıa bıletteri tárizdi serııalap, kóp sandy nómirmen shyǵarý qajet. Serııa saılaý okrýgi men ýchaskeleriniń ataýlaryna qarap, alǵashqy bir-eki bas áriptermen oblys ataýlary belgilense, rım sıfrymen saılaý okrýgteri belgilenedi. Al bıýlletendegi nómir ár saılaý ýchaskesinde saılaýshylardyń sanyna jetetin etip myńdyq, on myńdyq sıfrlarmen jazylady.

Saılaý kúni daýys berýge kelgen saılaýshy saılaý komıssııasyna tólqujatyn kórsetip, belgi soqtyrǵannan keıin, ústel ústine jazýy astyna qarap jatqan bıýlletenderdiń bireýin alyp, shymyldyq ishine kirgen soń, óziniń tańdaýyn nemese qarsylyǵyn jasaıdy da, bıýlleten serııasynyń nómirin jazyp alady. Al onyń kelesi betine óziniń qalaǵan bir belgisin salyp jiberedi. Sodan keıin daýys berý jáshigine aparyp salady. Osydan keıin saılaýshy óz bıýlleteniniń izin joǵaltpaıdy. Sol arqyly bergen daýysyn burmalaýǵa da jol berilmeıdi, – deıdi Maqsut Qalybaev.