Resmı jaýap: Qostanaıda 90 eldimekendi sý basýy múmkin

Jýyrda úkimet otyrysynda Tótenshe jaǵdaılar mınıstri birqatar oblystarda kúnniń jylynýymen sel júrip, sý tasqyny bolýy múmkin ekenin málim etti. Oqys oqıǵalar kóktem erte keletin Túrkistan oblysynda bastalyp ta ketti. Osy oraıda Qamshy portaly qaýip aımaǵynda turǵan oblys ákimderine suraý salyp, kóktemgi sý basýǵa daıyndyǵy, buǵan deıingi oqıǵalardan qanshalyqty sabaq alǵany jóninde surady. Tómende Qostanaı oblysyndaǵy ahýal týraly oblystyq Tótenshe jaǵdaılar departamenti bastyǵynyń mindetin ýaqytsha atqarýshy, polkovnık Azamat Orymbaev jaýaby usynylǵan.

1) Qostanaı oblysynda qandaı problemalyq ýchaskeler bar? Qansha eldimekenge sý basý qaýpi tónip tur?

Oblys aýmaǵynda tasqyn jáne erigen sý basýy múmkin aımaqtarda 90 eldimeken bar.

2) Eldimekenderdi sý tasqynynan saqtaý úshin, sý basý zardabyn tómendetý, oqys oqıǵalar men qaıǵyly jaǵdaılardyń aldyn alý úshin ne istelinip jatyr?

Aldaǵy sý tasqynyna daıyndyq sheńberinde aǵymdaǵy jyldyń 10 qańtarynda «Qostanaı oblysyndaǵy sý tasqyny kezeńiniń tótenshe jaǵdaılaryn aldyn alý boıynsha 2023 jylǵa arnalǵan is-sharalar jospary» bekitildi. 2023 jyly Qostanaı oblysynyń aýmaǵyn ushýǵa, ózenderdiń qaýipti ýchaskelerinde ǵaryshtyq monıtorıngti júzege asyrýǵa jáne jarylys jumystaryn júrgizýge jergilikti bıýdjetten 91,4 mln. teńge bólindi. Qalalar men aýdandar ákimdikteriniń usynǵan derekteri boıynsha sý tasqynyn aldyn alý jáne onyń saldaryn joıý úshin 165,61 tonnadan astam JJQ, 10939,1 tonnaǵa jýyq ınertti materıaldar, 46109 dana qap daıyndaldy, zardap shekken halyqqa 24,71 tonna kóleminde azyq-túlik jetkizýge 103 nıet-shart jasaldy. Osy baǵyttaǵy daıyndyq is-sharalary jalǵastyrylatyn bolady. Tótenshe rezervte jáne shuǵyl shyǵyndarǵa arnalǵan rezervte 2 mlrd. 206 mln. 199 myń teńge salyndy.

3) Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Iýrıı Ilın sý basýdyń dástúrli sebepteri retinde ózen arnalarynyń tolyp qalýy men baldyrlanýyn, drenajdyq-aryq júıeleriniń bolmaýyn ataǵan. Mundaı problemalar sizdiń oblysta qalaı sheshilip jatyr?

Oblysta aýmaqty jáne halyqty qorǵaý máselelerin sheshý úshin «2021-2023 jyldarǵa arnalǵan sý tasqynyna qarsy is-sharalardyń Jol kartasy» iske asyrylýda, onyń sheńberinde 2021-2022 jyldar ishinde Qostanaı qalasynyń shekarasynda jalpy aýdany 17 gektar Tobyl ózeniniń arnasyn tazartý júrgizildi. Sondaı-aq, jol kartasynyń qalǵan jobalaryn iske asyrý úshin 2023 jylǵa arnalǵan jergilikti bıýdjetten 1-shi JSQ ázirleýge 392 mln.teńge jáne 13 mln. teńge bólindi.

Jyl saıyn oblysta aldaǵy jyldyń sý tasqyny kezeńine daıyndyq boıynsha jazǵy-kúzgi kezeńge arnalǵan ınjenerlik jumystar jospary ázirlenedi. 2023 jylǵy sý tasqynynyń saldaryn barynsha azaıtý maqsatynda, Qarasý aýdany Qaramyrza a. sý tasqyny qaýpi bar eldi mekende sýdy qosymsha burý úshin 2022 jyldyń jazynda Túntúgir ózeni boıyndaǵy jerdi tazartý jumystary júrgizildi. Jer betiniń 5400 sharshy metrden astamy tazartyldy, sýdyń ótýine kedergilerdi joıý úshin ózen arnasyna parallel estýarıı tazartyldy, sýdyń ótýine kedergi keltiretin jer úıindisi joıyldy.

Sondaı-aq, 2022 jyly bekitilgen jospar sheńberinde avtojoldarda 45 jańa sý ótkizý qurylystary ornatylyp, 3 sý ótkizý qurylystarynda jóndeý jumystary júrgizildi; 2055 sý ótkizý qurylystary, 26 266 metr nóser kárizi, 855 sý burý kanaldary tazartyldy; jalpy uzyndyǵy 756 metr 3 bógette nyǵaıtý jumystary júrgizildi; uzyndyǵy 2530 metr qosymsha jer úıindileri salyndy.

4) Úkimet basshysy problemalyq óńirlerdiń ákimderi qardy ýaqytyly shyǵarýda sylbyrt qımyldap otyrǵanyn málim etip, sharýany shıratýdy tapsyrdy. Osy ýaqytqa deıin atqarylǵan jumys kólemi qandaı?

Búgingi kúni jergilikti atqarýshy organdar eldi mekenderden 522,1 myń tekshe metr qar shyǵardy. Osy baǵyttaǵy jumys jalǵasatyn bolady.

5) Álıhan Smaılov sondaı-aq oblys basshylaryna burynǵy qatelikterdi qaıtalamaýdy qatań tapsyrǵan. Aldyńǵy jyldardaǵy jaǵdaıdan nátıje shyǵaryp, «bıyl oblysymyz kóktemgi sý tasqynyna tas-túıin daıyn» dep aıta alasyz ba?

6) Kóktemdegi oqys oqıǵalar kezinde jergilikti ákimdikterdiń shamasy jetpeı jatqan jumysty halyq áleýmettik jeli arqyly jylý jınap sheshken jaǵdaılarǵa kópshilik kýá. Sizderdiń oblys sý basýdyń zardaptaryn joıý, sý basqan eldimekenderdiń halqyn evokýasııalaý syndy sharýalarǵa qanshalyqty ázir?

Oblystaǵy sý tasqyny jaǵdaıynyń asqynýy jaǵdaıynda jalpy sany 2959 adam, 1078 birlik tehnıka, 108 birlik júzý quraldary, 267 birlik motopompasy bar oblystyń azamattyq qorǵaý qyzmetteriniń kúshteri men quraldarynyń toptamasy quryldy. Budan basqa, Qazaqstan Respýblıkasynyń Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi 8 oblysaralyq top qurdy, olar qajet bolǵan jaǵdaıda Qostanaı oblysyna jedel kóshirilýi múmkin. Sý tasqyny kezeńinde zardap shekken halyqty jınaıtyn 153 pýnkt anyqtaldy, olar 12,0 myńnan astam adamdy qabyldaı alady.

Qazirgi ýaqytta azamattyq qorǵaý organdarynyń jáne jergilikti atqarýshy organdardyń kúshteri men quraldary, tutastaı alǵanda, sý tasqyny kezeńinde jumysqa daıyn. Sý tasqyny jaǵdaıyna 2023 jyldyń aqpan jáne naýryz aılarynyń aýa raıy jaǵdaılary aıtarlyqtaı áser etetinin atap ótkim keledi.