Konstıtýsııalyq Keńestiń "Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy konstıtýsııalyq zańdylyqtyń jaı-kúıi týraly" joldaýy jarııalandy

2022 jylǵy 20 maýsymda Konstıtýsııalyq Keńestiń Tóraǵasy Q.Mámı Parlament Palatalarynyń birlesken otyrysynda Konstıtýsııalyq Keńestiń «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy konstıtýsııalyq zańdylyqtyń jaı-kúıi týraly» jyl saıynǵy Joldaýyn jarııa etti, dep habarlaıdy  Konstıtýsııalyq Keńesiniń baspasóz-qyzmeti.

Keńestiń pikirinshe, 5 maýsymda respýblıkalyq referendýmda qabyldanǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsııasyna ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań qoǵam men memleketti odan ári jańǵyrtýdyń quqyqtyq negizderin qalady. Konstıtýsııaǵa túzetýler men olardyń negizinde qabyldanatyn zańnamalyq aktiler Jańa Qazaqstannyń damýyna yqpal etedi.

Joldaýda Konstıtýsııalyq Keńestiń 26 jyl ishindegi qyzmeti qorytyndylandy.

Q. Mámı atap ótkendeı, osy jyldary Konstıtýsııalyq Keńes 140-tan astam normatıvtik qaýly qabyldady. Qoǵamda rezonans týdyrǵan otyzdaı zań konstıtýsııalyq emes dep tanylyp, kerisinshe, birqatar zańdardyń Konstıtýsııaǵa sáıkestigi rastaldy.

Sonymen qatar Keńes Ata Zańnyń normalaryn resmı túsindirý týraly 100-den astam ótinishti qarady.

Parlamentke elimizdegi konstıtýsııalyq zańdylyqtyń jaı-kúıi týraly 27 Joldaý usynyldy. Olarda elimizdegi konstıtýsııalyq baqylaýdy júzege asyrý tájirıbesi ashylyp, zań shyǵarý prosesin jetildirý, zańnamany Konstıtýsııaǵa sáıkes keltirý týraly jáne t. b. máseleler kóterildi. 

Konstıtýsııalyq Keńestiń tóraǵasy Keńestiń quqyqtyq ustanymdarynyń zańdyq kúshi aldaǵy ýaqytta da saqtala beretinine toqtaldy. Bul ustanymdar elimizdiń konstıtýsııalyq qurylysynyń negizderi, memlekettiń aýmaqtyq tutastyǵy, azamattyq ınstıtýty, memlekettik rámizderdi paıdalaný máselelerine baılanysty jasalǵan. Keńestiń birqatar sheshimderi qoldanystaǵy zańnamanyń qurylymyna, ulttyq jáne halyqaralyq quqyqtyń ózara árekettesýine, naryqtyq ekonomıka qaǵıdattary men menshik nysandaryna, otbasy ınstıtýtyna, quqyq qorǵaý júıesine, saılaý prosesine jáne adamnyń konstıtýsııalyq quqyqtary men bostandyqtaryn iske asyrý tetikterine qatysty bolǵan.

Joldaýdyń jeke taraýy Keńestiń konstıtýsıonalızmdi dáıekti túrde bekitýdegi jáne azamattardyń quqyqtyq mádenıetin arttyrýdaǵy belsendi róline arnaldy.  

Konstıtýsııalyq Keńes Negizgi Zańnyń erejelerin ǵylymı-pýblısıstıkalyq túsindirýdi júıeli túrde júzege asyryp keledi. Osy maqsatta Konstıtýsııaǵa quqyqtyq túsiniktemeler berip, konstıtýsııalyq qurylys boıynsha birqatar kitaptar shyǵaryldy.

2018 jyldan bastap Konstıtýsııalyq Keńestiń janynda Ǵylymı-konsýltatıvtik keńes jumys isteıdi. Onyń otyrystarynda quqyq evolıýsııasynyń kóptegen ózekti aspektileri qaraldy.   

Osy jyldar ishinde kópvektorly syrtqy saıasat aıasynda Konstıtýsııalyq Keńestiń halyqaralyq baılanystary da damydy. Ol BUU, EQYU, Eýropalyq Odaq qurylymdarymen, Eýropa Keńesiniń Venesııalyq Komıssııasymen tyǵyz yntymaqtastyqta jumys istep keledi. Keńes Konstıtýsııalyq sot tóreligi jónindegi dúnıejúzilik konferensııanyń, Konstıtýsııalyq baqylaý organdarynyń eýrazııalyq qaýymdastyǵynyń (tóraǵalyq etedi) jáne Azııalyq konstıtýsııalyq sottar men oǵan teńestirilgen ınstıtýttar qaýymdastyǵynyń (2019-2021 jyldary tóraǵalyq etti) múshesi bolyp tabylady.

Ekijaqty qatynastar salasynda 50-den astam eldiń konstıtýsııalyq baqylaý organdarymen tyǵyz baılanystar ornatylǵan.

Tutastaı alǵanda, Konstıtýsııalyq Keńestiń halyqaralyq qyzmeti quqyqtyq memleket qaǵıdattaryn bekitý jáne Qazaqstannyń qolaıly ımıdjin qalyptastyrý prosesinde mańyzdy ról atqaryp otyr.

Konstıtýsııa – azattyǵymyzdyń aıshyqty aıǵaǵy, egemendi Qazaqstannyń berik tuǵyry. Respýblıkanyń jańartylǵan Konstıtýsııasy zaman talaptaryna saı keledi, dep qorytyndylady sózin Konstıtýsııalyq Keńestiń Tóraǵasy.