• USD 468.56

  • EUR 497.56

  • RUB 7.3

  • CNY 67.18

28 Naýryz, 12:59:15
Almaty
+35°

Adam quqyqtary jáne zań ústemdigi jónindegi Qazaqstandaǵy halyqaralyq bıýro, Adam quqyqtary jónindegi Helsınkı qory jáne Norvegııalyq Helsınkı komıteti "Qazaqstan bıligi oppozısııa qaıratkeri Janbolat Mamaıdy beıbit saıası qyzmeti úshin qýdalaýdy toqtatýy kerek" degen málimdedeme jasady. Málimdeme mátini Adam quqyqtary jáne zań ústemdigi jónindegi Qazaqstandaǵy halyqaralyq bıýro saıtynda jarııalandy.

Málimdemege saı, atalǵan uıymdar Mamaıǵa taǵylǵan birqatar qylmystyq aıyptardy alyp tastaýdy jáne ony dereý bosatýdy talap etken. Olar Mamaıǵa taǵylǵan aıyptar men onyń partııasyna jasalyp jatqan qysym prezıdent jarııalaǵan saıası reforma týraly kún tártibine nuqsan keltiretinin aıtyp, azamattardyń zańdy oppozısııalyq qyzmetin erkin júrgizýine múmkindik bermeıinshe, naqty demokratııalyq ózgerister bolmaıtynyn atap ótken.

 

– Mamaıǵa qarsy qozǵalǵan qylmystyq isterdiń sıpaty men mán-jáıy onyń oppozısııalyq áreketi men bılikti synaǵany úshin kek alý maqsatynda qozǵalǵanyn anyq kórsetedi. Beıbit túrde oppozısııalyq kózqarasyn bildirgenniń jáne ózgerister úshin úgit-nasıhat júrgizgenniń  qylmys bolarlyqtaı eshteńesi joq – bılik ony bul úshin jazalamaýy kerek, kerisinshe onyń Qazaqstandaǵy áleýmettik ádilettilik pen demokratııalyq basqarýdy jaqsartý jolyndaǵy kúsh-jigerin qurmettep, qoldap, quptaýy kerek, – deıdi Adam quqyqtary jónindegi halyqaralyq seriktestik (IPHR) dırektory Brıdjıt Dıýfýr.

 

Mamaıǵa taǵylǵan jańa aıyptar Qylmystyq kodekstiń «Jappaı tártipsizdikter uıymdastyrýǵa» (272-baptyń 1-baby) jáne «Qasaqana jalǵan aqparat taratýǵa» (274-baptyń 4-tarmaǵy) tyıym salatyn normalaryna negizdelgen. Mamaıdyń kinási dáleldense, uzaq merzimge bas bostandyǵynan aıyrylýy múmkin. Tek birinshi qylmys úshin on jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý jazasy qarastyrylǵan.

 

– Bılik 2022 jylǵy qańtardaǵy oqıǵany mańyzdy máseleler boıynsha óz pikirin bildirý maqsatynda negizgi bostandyqtaryn beıbit túrde paıdalanǵan Mamaı sııaqty yńǵaısyz adamdardy nysanaǵa alý úshin syltaý retinde paıdalanbaýy kerek. Kerisinshe, olar osy qaıǵyly oqıǵalar kezinde zorlyq-zombylyq kórip, adamı quqyqtary buzylǵan  qurbandar úshin ádil sot tóreligin qamtamasyz etýge basa nazar aýdarýy kerek, – dedi Adam quqyqtary jáne zańdylyqty saqtaý jónindegi Qazaqstan halyqaralyq bıýrosynyń (KIBHR) dırektory Evgenıı Jovtıs.

 

Bıýro taratqan málimdemede, Mamaıdan basqa birqatar oppozısııa ókilderi, azamattyq qoǵam jáne quqyq qorǵaýshylar zańdy azamattyq belsendiligi úshin, kek alý maqsatynda, 2022 jylǵy qańtardaǵy oqıǵaǵa qatysty aıyptalyp otyrǵany aıtylady.

 

– 2022 jylǵy qańtardaǵy oqıǵa halyqtyń zańdy talaptaryn elemeý qanshalyqty qaýipti ekenin kórsetti. Bılik halyqtyń synı únin tunshyqtyrýdyń ornyna, Qazaqstandaǵy qazirgi  qıyndyqtardy azamattyq qoǵammen jáne saıası oppozısııamen birige otyryp, sheshýge tyrysýy kerek, – dedi Norvegııalyq Helsınkı komıtetiniń (NHC) Bas hatshysy Berıt Lındeman.

 

Oppozısııalyq saıasatker, tirkelmegen Demokratııalyq partııanyń jetekshisi Janbolat Mamaı aqpan aıynan beri qamaýda otyr. Ol aldymen qańtar oqıǵasy qurbandaryna arnalǵan qaraly mıtıngti uıymdastyrǵany úshin 15 táýlikke, artynsha eki qylmystyq is boıynsha eki aıǵa qamaýǵa alynǵan.  2022 jylǵy 10 maýsymda ýaqytsha qamaý merzimi 2022 jylǵy 9 shildege deıin uzartylǵan. Oǵan  "qarabet" degeni úshin quqyqqorǵaý organy qyzmetkerin qorlady, nesıe amnıstııasyna baılanysty "jalǵan aqparat" taratty degen aıyp taǵylǵan. Jaqynda ǵana Janbolat Mamaıǵa qylmystyq kodekstiń taǵy baby – 272-baptyń 1-tarmaǵy (jappaı tártipsizdikti uıymdastyrý) jáne 274-baptyń 4-tarmaǵy (kórineý jalǵan aqparat taratý) boıynsha aıyp taǵylǵany belggili boldy. Janbolat Mamaıdyń jaqtastary men adam quqyǵy salasyndaǵy bedeldi halyqaralyq Human Rights Watch jáne Amnesty International uıymdary belsendini qýdalaýdyń saıası astary bar ekenin aıtady.

"Qamshy" silteıdi

Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.

Pikir qaldyrý

pikir