Eýroparlament Qazaqstan bıligin qatań synǵa alyp, sanksııa salýǵa shaqyrdy

Eýroparlamentte Qazaqstandaǵy adam quqyǵyna baılanysty qarar qabyldady. Qujat avtorlary Qazaqstan bıligin adam quqyǵyn buzǵany úshin qatań synǵa alyp, jekelegen adamdar men toptardy qýdalaýǵa, adam quqyǵy óreskel buzylýyna baılanysty Qazaqstannyń joǵary laýazymdy tulǵalaryna sanksııa salýǵa shaqyrady, dep habarlady KazTAG aqparat agenttigi.

"(Eýroparlament – red) adamdardyń qaza tapqanyna qatty ókinedi jáne zardap shekkenderge jáne olardyń otbasylaryna qaıǵyryp kóńil aıtady. Sonymen qatar Qazaqstandaǵy beıbit narazylyqtardan keıin týyndaǵan jappaı zorlyq-zombylyq aktilerin qatań aıyptaıdy. EP Qazaqstanda halyq reforma jasalmaýyna narazylyq bildirip, mıtıng uıymdastyrý quqyǵyn tolyq kólemde paıdalanýyn qoldaıdy. Qazaqstandaǵy adam quqyqtarynyń, onyń ishinde sóz bostandyǵynyń, eńbek jáne áleýmettik quqyqtardyń kúrt nasharlap bara jatqan jaǵdaıyn aıyptaıdy. Qazaqstan bıligin ózderiniń halyqaralyq mindettemelerin saqtaýǵa jáne adam quqyqtary men negizgi bostandyqtaryn qurmetteýge shaqyrady" delingen EP jobasynda.

Sonymen qatar Eýroparlament Qazaqstan úkimetin saıası astary bar aıyptaýlardan bas tartýǵa jáne quqyq qorǵaýshylardy, belsendilerdi, dinı uıymdar, azamattyq qoǵam uıymdary, kásipodaqtar ókilderin, jýrnalıster men saıası oppozısııalyq qozǵalystar ókilderin ustaýdy, olarǵa qoldanylyp jatqan qýǵyn-súrginniń jáne qýdalaýdyń barlyq nysandaryn toqtatýǵa jáne adamdarǵa ózderiniń saıası, dinı jáne ózge de kózqarastaryn erkin bildirýine múmkindik berýge shaqyrady.

"(Eýroparlament – red) Qazaqstan úkimetin negizsiz ustalǵan demonstranttar men belsendilerdi, saıası tutqyndardy dereý bosatýǵa shaqyrady. Onyń ishinde Bekjan Meńdiǵazıev, Erulan Ámirov, Igor Chýprın, Rýslan Ǵınatýllın, Erjan Elshibaev, Saltanat Qusmanqyzy, Baýyrjan Iýsýpova, Natalıa Dáýletııarova, Rınat Batkaev, Erbol Eshozın, Asqar Qaıyrbek, Ulasbek Ahmetov, Ashat Jeksebaev, Qaırat Qylyshev, Noıan Rahymjanov, Abaı Begimbetov, Raıkúl Sadyrbaevany dereý bosatýdy jáne tolyq aqtaýdy talap etedi. Bılikten azamattyq belsendilerge qatysty sotqa deıingi qamaý, úıqamaq jáne bas bostandyǵyn shekteý sharalaryn joıýdy suraıdy" delingen qujatta.

♦EP Qazaqstan bıliginiń sherýshilerdiń, BAQ qyzmetkerleri men belsendilerdiń negizgi bostandyqtary men quqyqtaryn buzýyn, sonyń ishinde qaýipsizdik kúshteriniń ólimge ákeletin kúsh qoldanýyn aıyptady.

♦Eýropa parlamenti prezıdent Toqaevtyń ereýilshilerdi "terrorıs" dep jalpy kórsetýin, olardyń sany týraly dálelsiz jáne asyra aıtqan sózderin jáne olardy "óltirýge" buıryq berýin aıyptaıdy. Atý týraly kez kelgen buıryqty kópshilik aldynda joıýǵa shaqyrady. Bılik tutqyndalǵandar men narazylyq qurbandary týraly aqparatty ashyp aıtýǵa, sondaı-aq qýdalanǵandardyń barlyǵyna halyqaralyq quqyqqa sáıkes advokat pen ádil sotqa qol jetkizýdi qamtamasyz etýge shaqyrady.

♦Eýroparlament Qazaqstan bıligin halyqaralyq standarttarǵa sáıkes beıbit narazylyq quqyǵyna kepildik berý úshin qoǵamdyq jınalystar týraly zańdy qaıta qaraýǵa, Qazaqstandaǵy adamdarǵa qamaýǵa alynýdan, polısııanyń qýdalaýynan jáne aralasýynan qoryqpaı, beıbit sherýlerge qatysýyna múmkindik berýdi talap etti.

♦Sonymen qatar táýelsiz BAQ, azamattyq qoǵam toptary, saıası oppozısııalyq toptar, belsendiler, kásipodaqtar jáne quqyq qorǵaýshylar qyzmetine úkimettiń shekten tys aralaspaýyn nemese saıası qýdalaýdan qoryqpaı júzege asyrý múmkindigin qamtamasyz etýge shaqyrdy. Osyǵan baılanysty sot tóreligi júıesin túbegeıli reformalaýǵa jáne BUU men EQYU usynǵandaı, Qylmystyq kodekstiń saıası negizdelgen qýdalaý úshin qoldanylatyn baptarynyń kúshin joıýdy talap etedi.

♦Buǵan qosa EP Qazaqstan bıligin Bostandyq Kz, Qaharman, Femina Virtute, Veritas, 405, Elimay ı Article 14 sııaqty quqyq qorǵaý toptaryn saıası qýdalaýdy toqtatýǵa shaqyrdy.

♦ Eýropalyq Odaq jáne halyqaralyq qaýymdastyqty Qazaqstandaǵy eki aptalyq sherýler kezinde Qazaqstan halqyna qarsy jasalǵan qylmystar boıynsha tıisti halyqaralyq tergeýdi dereý bastaýǵa shaqyrady.

♦Sondaı-aq EP múshe memleketterdi 2022 jylǵy qańtarda Almatyda narazylyq bildirýshiler men quqyq qorǵaý organdary qyzmetkerleriniń qaza bolý faktileri men mán-jaılaryn, Qazaqstan boıynsha beıbit narazylyq qozǵalysy bastalǵan sátten bastap adam quqyqtarynyń buzylýy týraly basqa da tujyrymdardy tergeýdi qamtamasyz etý úshin EQYU-nyń máskeýlik tetigin paıdalaný jónindegi bastamany ózine alýǵa shaqyrdy.

♦Eýroparlament Qazaqstan úkimetin arnaıy BUU men EQYU sarapshylaryn shaqyryp, tártipsizdikterdiń saldaryn zertteýge shaqyrady jáne eldegi BAQ bostandyǵyna qatysty qolaısyz jaǵdaıǵa alańdaýshylyq bildirdi.

♦ EP Qazaqstan úkimetin táýelsiz jýrnalısterge erkindik jáne qaýipsizdikti qamtamasyz etýge shaqyrady.

♦ EP adam quqyqtary salasyndaǵy halyqaralyq standarttarǵa qaıshy keletin pikir bildirý jáne jınalys erkindigin buzý men kelispeýshilikti basý úshin ınternetti óshirýdi qatań aıyptaıdy. Prezıdent Toqaevty Qazaqstandaǵy erkin BAQ-tyń mańyzy men rólin kópshilik aldynda moıyndaýǵa jáne tolyq qurmetteýge shaqyrady.

♦Eýrodepýtattar kúzetpen ustaý oryndaryndaǵy azaptaý jáne qatygez is-áreketterdi de aıyptap, azaptaý jaǵdaılaryn jan-jaqty tekserýge shaqyrdy.

Eýro parlament Eýro odaqtyń adam quqyǵy salasyndaǵy sanksııaǵa baılanysty jaqynda bekitilgen jahandyq rejımine sáıkes, Qazaqstanda 2022 jylǵy qańtarda bolǵan halyq narazylyǵy kezindegi aýqymdy jáne júıeli adam quqyǵynyń buzylýyna baılanysty keńesti Qazaqstannyń joǵary laýazymdy tulǵalaryna sanksııa salýǵa shaqyrady.