• USD 468.56

  • EUR 497.56

  • RUB 7.3

  • CNY 67.18

28 Naýryz, 20:47:42
Almaty
+35°

17 qyrkúıekte kórsetilimge shyqqan "Kalmar oıyny" serıaly Netflix strımıng servısi tarıhyndaǵy eń sátti jobaǵa aınaldy. Strımıng servıstiń ózinde veb-serıaldy 142 mıllıon adam kórgen. О́nimdi túrli pırattyq saıttar men beıresmı telegram kanaldar arqyly  tamashalaǵandar da az emes. Alaıda onyń naqty sanyn anyqtaý qıyn. Serıal qazirdiń ózinde barlyq derlik rekordtardy jańartyp úlgergen.  Dese de ony áleýmettik jelilerde qyzý talqylap, túrli syn aıtyp jatqandar da barshylyq. Soǵan qaramastan kóp serıaldy fılmniń jalǵasyn kútýshiler kóp. Qamshy tilshisi sarapshylardan serıaldyń az ýaqyt ishinde fenomenge aınalý sebebin surap kórdi.

Fılmniń sıýjeti ne týraly?

Fılm ssenarısi Hvan de Hek fılm ıdeıasy 2008 jyly anasy jáne ájesimen birge turyp, qarajattan qysylǵan shaqta paıda bolǵanyn aıtady.

Ssenarıı boıynsha ómirde qaryzǵa belshesinen batqan 456 adam eshkim bilmeıtin, jumbaq oıynǵa qatysýǵa shaqyrtý alady. Olar 38,5 mıllıon AQSh dollaryn utyp alý úshin óz ómirin qaterge tigedi. Alǵashynda qatysýshylar oıyn quny ómirine para-par ekenin túsinbeıdi. Biraq ekinshi ret olar oıynǵa qatysýǵa, utylsa ólimdi sol kúıinde qabyldaıtynyna kelisedi. О́ıtkeni qatysýshylar ol jerdegi oıyndardyń shynaıy ómirden esh aıyrmasy joǵyn túsinedi. Serıaldaǵy bas keıipkerlerdi Lı Chon Chje, Pak He Sý, Ho Ion Chjon, Ho Son Te, Kım Chjý Rıon, Anýpam Trıpatı jáne Lı Iý Mı syndy ataqty akterler somdaıdy.

Fılmnen soń ne ózgerdi?

  • Telehıkaıa kórermenge usynylǵan 10 kúnniń ishinde álemniń 90 elinde eń kóp qaraǵan fılmder qataryna engen;
  • Fılm az ǵana ýaqyt ishinde 110 mıllıonnan astam qaralym jınaǵan;
  • 10 jyl ishinde Netflix-ke deıin týyndyny eshkim qarjylandyrýǵa nıet bildirmegen;
  • Keıbir kórermender avatarlaryna serıaldaǵy keıipkerlerdi qoıǵan;
  • Tıktokerler serıaldaǵy birinshi oıyndy qaıtalap, 200 myń vıdeo júktegen;
  • Serıaldaǵy keıipkerlerdiń biri – model Ho En Chonnyń Instagram-daǵy jazylýshy sany 10 kúnde 11 mıllıonǵa jetken;
  • Áleýmettik jeli qoldanýshylary serıaldaǵy qanttan jasalǵan táttini úıde jasap, odan úshburysh, dóńgelek nemese qolshatyrdyń formasyn shyǵaryp kórip jatyr;
  • Serıalda kórsetiletin baılanys nómiri oıdan shyǵarylmaǵan. Kúnine sol nómirge 4 myń qońyraý keletin kórinedi. Tipti, tanymal baılanys nómirin myńdaǵan dollarǵa satyp alǵysy keletinder de tabylǵan.

  Búkil álemniń dál osy fılmge aýzyn ashyp, qarap otyrýy – tańǵalarlyq jaǵdaı

Kınotanýshy Dana Ámirbekova fılmge 10/6 degen baǵa berip, veb-serıal sıýjetine qatty tańǵalmaǵynyn aıtty.

Qamshy

– Dál osy fılmde qozǵalatyn áleýmettik satylar, búgingi zamanda qalyptasqan júıe, dál sol júıeniń adam erkindigine tusaý salýy jaıly fılmder buǵan deıin de túsirilgen bolatyn. Olarǵa amerıkalyq eń ataqty "The Hunger Games" (Golodnye ıgry), "Igra na vyjıvanıe" fılmderin jatqyzýǵa bolady. 

Fılniń negizgi ereksheligi adamǵa "úreı, qorqynysh" týdyratyn sezimdermen óz kórermenin jınaı alýynda. О́ıtkeni kúndelikti ómirde adamdarda ondaı sezim kóp kezdese bermeıdi. Ekrannyń qudiretti basyńyzdy qaterge tikpeı-aq, sol sezimderdi sezinýge, adrenalın alýǵa múmkindik beredi. Iаǵnı, fılm arqyly siz búkil úreıdi sezine alasyz. Sondyqtan osyndaı fılmder kórermen tarapynan qyzyǵýshylyq týdyrady.

"Kalmar oıyny" veb-serıalynyń sıýjeti dramatýrgııalyq turǵyda meni qatty  tańǵaldyra almady. Fılmde oqıǵa bastalmaı jatyp onyń ne jaıly bolatynyn, sońy qalaı aıaqtalatynyn aldyn ala bile alasyz. О́ıtkeni olardyń bári jattandy shablondardan qurylǵan. Jáne de búkil álemniń dál osy fılmge aýzyn ashyp qarap otyrýy tańǵalarlyq jaǵdaı. О́zime serıal tym uzaq bolyp ketken sııaqty kórindi. Keıbir tustaryn qysqartyp kórsetse de bolatyn edi, – deıdi kınotanýshy.

Maman veb-serıaldaǵy tústerdiń ereksheligi men mánine toqtala ketti.

– Fılmde ashyq, jarqyn, erekshe túster birden kózge túsedi. Amerıkalyq týyndylarda "kúńgirt, qara" túster kóp kezdesetindikten ol fılmderdiń "qantógis pen úreıli" ekenin birden bilýge bolady. Al "Kalmar oıyny" veb-serıalynda bolashaǵynan úmit kútpeıtin adamdardy kórsetý arqyly shynaıy ómirdi kórsete bildi.  Fılmdegi oıynǵa qatysýshylar oıyn oınaýǵa barǵanda "ashyq, jarqyn" bala-baqshada paıdalanylatyn túster qoldanylǵanyn baıqaýǵa bolady. Oıynshylar ol jerge  barǵan kezde de ondaı jerde qaterli oıyn bolady dep oılamaıdy.

Keıde dál solaı ómirde "qaýipte emes"  dep oılaǵan nárse qıynshylyq týǵyzýy múmkin. Qazir halyqqa neshetúrli nesıeler beriledi. Eń basynda aqsha alǵanda adamdarǵa bári jaqsy bolyp kórinýi múmkin. Sodan keıin aqshany qaıtara almaı sonyń qazanyna qaınap, eń sońynda ómir qurtylyp, byt-shyt bolyp ketkenin sezbeı de qalady, – deıdi Dana Ámirbekova.

Kınotanýshynyń sózinshe, veb-serıaldaǵy keıipkerlerdiń kıgen kıimderinen-aq olardyń áleýmettik jaǵdaıyn birden ańǵarýǵa bolady.

– Fılmdegi  keıipkerler jaýapkershiligi joq adamdar. Mysaly, olardyń biri oıynnyń jeteginde ketken, ekinshisi adamdardy aldaý arqyly ómir súrse, úshinshileri adam óltirýge deıin barǵan. Olar óz ómirlerin dál osyndaı jaǵdaıǵa ózderi jetkizgen  keıipkerlerden quralǵan.

Veb-serıalda oıynshylarǵa aqsha tikken, "arystan, buǵy, japalaq, túlkiniń" betperdesin kıgen oıyn uıymdastyrýshylaryna qarap olardyń kim ekenin shamamen boljap kóreıik.

"Arystan" betperdesindegi adam eń joǵarydaǵy bárin basqarýshy bolýy múmkin. Sebebi arystan – ań patshasy, sol arqyly biz bile bermeıtin kúsh-qýatqa ıe.

"Buǵy" betperdesine qarap, jasyrylǵan adam mádenıet, din salasynyń ókili bolýy múmkin dep boljam jasar edim. Sebebi "Buǵy" Orta Azııa men koreı mádenıetinde rýhanı deńgeıi joǵary adamnyń sımvoly. Din, mádenıet salasynda júrgen adamdar ádemi sóılep, beti jyltyr bolyp kóringenimen, kóp nárseniń artynda solar turýy da múmkin. 

Taǵy bir betperde ol "japalaq". Japalaq – óte aqyldy, bárin bilgish adamnyń sımvoly. Japalaqtyń betperdesindegi adam aqylymen álemdi bılep otyrǵan, áleýmettik jelini oılap tapqan adam bolýy da múmkin. Ondaı adamdar ózderi oılap tapqan nárseler arqyly adamdardyń ómirine yqpal ete alady.

"Túlki" betperdesin kıgen adamǵa qarap osy oıyndy uıymdastyrýshy ekenin birden boljaýǵa bolady. Bul betperdeniń ereksheligine qarap onyń aýqaty men kúsh qýatynyń óte joǵary eken ańǵaramyz. Túlki – qý, óte aılaker janýar. Qýlyǵy arqyly kóptegen janýarlardy aldap, arbap, oıyndaǵysyn jasatyp bárin basqaryp otyratyn janýarlardyń biri. Sondyqtan betperde kıgen oıyn uıymdastyrýshylary qolynda bıligi bar osyndaı kúshke ıe dep aıtar edim, – deıdi ol.

 Fılm kórermenge materıaldyq qundylyqty joǵary qoıaǵa nasıhattaıdy

Psıholog Ulmeken Sándibekqyzy "Kalmar oıyny" fılmin balalarǵa ǵana emes, úlkenderge de kórmeýge shaqyrady.

Qamshy

– Qazirgi ýaqytta “Kalmar oıyny” fılmi óte úlken tanymaldylyqqa ıe bolyp, talqylanyp jatyr. Bul fılmdi tek balalarǵa ǵana emes, eresekterge de kórmeýge shaqyramyn. Oǵan sebep, teleserıal bala kezdegi oıyndardy eske sala otyryp, adamnyń psıhologııasyna keri áser etedi. Fılm bastapqyda qyzyqty bolǵanymen, sanaly túrde oıǵa salyp qaraǵanda kórermenge materıaldyq qundylyqty joǵary qoıýdy nasıhattaıdy. Mysaly, oıyn tabysty jeńil jolmen tabýǵa, ıaǵnı “Aýyrdyń ústimen, jeńildiń astymen” júrýge úıretedi.

Kópshilik qatelik jasaýdy tragedııa kórip jatady. Sonyń ishinde balalardyń psıhologııasy áli álsiz bolǵandyqtan osy qatelik jasaýǵa degen qorqynyshtyń sońy ómirine qaýip týdyrýy múmkin. Fılmde qatelik jasaǵan adamǵa keshirim bermeı, olardy óltirgenin kórgen balanyń psıhologııasy "qatigezdik, jaýyzdyq, satqyndyq, agressııa" sııaqty minezdi boıyna sińiredi. Minez-qulqyna ózgerister alyp keledi. Bala psıhologııasy gýbka tárizdi sińirgish bolǵandyqtan olarda áli fıltrden ótkizetin múmkindik joq. Fılmdi barlyq bala kórip, sol týraly aıtqandyqtan olar qyzyǵýshylyqpen kórýi múmkin. Sol sebepti árbir ata-ana balasynyń psıhologııasyna teris áser etetin fılmderdi kórsetýge tyıym salýy kerek degen oıdamyn, – deıdi psıholog.

 

Marhabat Ilııas

Avtormen onyń Facebook paraqshasy arqyly habarlasýǵa bolady.

Jazylyńyz

"Qamshy" silteıdi
Ilmek sózder: Kalmar oıyny

Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.

Pikir qaldyrý

pikir