"Bir bólmede 25 balaǵa deıin turady". Nur Otan-da ınternattardy tekserý qorytyndysy jarııalandy

«Nur Otan» janyndaǵy Otbasy, áıelder jáne balalardyń quqyqtaryn qorǵaý máseleleri jónindegi respýblıkalyq qoǵamdyq keńeste JOO, kolledjder, mektepter men balabaqshalarda ınklıýzıvti bilim berý úshin jaǵdaı jasaý jáne saılaýaldy ýádelerdi oryndaýdyń basqa da ózekti máseleleri qaraldy, dep habarlady partııanyń baspasóz qyzmeti.

Otyrysqa qatysýshylar mektepke baratyn erekshe balalardy ádistemelik súıemeldeý máselelerin talqylady. Keńes múshesi, «Bolashaq» qorynyń basshysy Dınara Shaıjúnisovanyń aıtýynsha, pedagog-assıstentterdiń shamadan tys júktemesi búginde túıindi máselelerdiń biri bolyp otyr.

– Qazirgi tańda olar aıyna 90 myń teńge jalaqyǵa jumys istep, kem degende 2 balany oqytyp, qolǵabys jasaıdy. Mamandar turaqtamaıtyndyqtan, balalar oqı almaı, qamqorlyqsyz qalady. Osynyń saldarynan keıde balalar tolyqtaı bir oqý jyly boıy bilim ala almaǵan jaǵdaılar da bar. Bizdiń jobada 300-ge jýyq pedagog-assıstent jumys isteıdi. Olardyń barlyǵy eńbekaqynyń azdyǵynan jumystan ketkileri keledi, – dedi Dınara Sháıjúnisova.

Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń aqparatyna sensek, elimizde myńǵa jýyq pedagog-assıstent jumys isteıdi, qosymsha pán muǵalimderi arnaıy kýrstardan ótýde. Al jalaqynyń tómen bolýy olardyń biliktilik deńgeıine baılanysty kórinedi.

Otyrys barysynda keńes músheleri ınternattardyń da jaı-kúıin talqylady. Búginde elimizde barlyǵy 577 ınternat bar, olarda 147 myńnan astam bala turady. Bul – kórý, estý qabileti buzylǵan balalarǵa arnalǵan arnaıy ınternattar, medısınalyq-áleýmettik mekemeler jáne daryndy balalarǵa arnalǵan mamandanǵan, sondaı-aq kópbalaly jáne az qamtylǵan otbasylardan shyqqan balalarǵa arnalǵan ınternattar, mektep janyndaǵy ınternattar, mektep-ınternattar.

Keńes tóraǵasy, Májilis depýtaty Dınara Zakıeva atap ótkendeı, 2019 jyldyń aqpan aıynda partııalyq tyńdaýlarda Keńes keıbir ınternattyq mekemelerindegi adam shoshyrlyq jaǵdaı týraly máseleni kótergen bolatyn. «Nur Otan» aralasqannan keıin ǵana 19 ınternat jóndelip, káriz júrgizildi, jıhaz ben jabdyq jańartyldy. Alaıda, bul másele barlyq ınternattyq mekemelerdegi balalardyń ómirin túbegeıli ózgertý jáne jaqsartý úshin únemi nazar aýdarýdy jáne júıeli jumysty talap etedi.

– Tıisti depýtattyq saýal osy jyldyń aqpan aıynda joldandy. Osyǵan qaramastan, 2 jyl ishinde bilim mınıstrligi tarapynan eshqandaı júıeli is-qımyl atqarylmady. Bilim jáne ǵylym mınıstrligi elimizdegi balalardyń quqyqtaryn qorǵaýǵa jaýapty ekenin túsine me? Biz óńirlik keńesterden ınternattar boıynsha óz betinshe jumys júrgizýdi, olardyń árqaısysyndaǵy jaǵdaıdy jaqsartý úshin ákimdiktermen birlesip sheshim qabyldaýdy suradyq. Sodan keıin ǵana bizdiń qolymyzǵa qandaı ınternatta kúrdeli nemese aǵymdaǵy jóndeý júrgizilgeni nemese júrgiziletini, ne qajet ekeni týraly naqty aqparat tıdi. Bul baǵyttaǵy jumystardy jalǵastyramyz, al óńirlik Keńester árbir ınternattaǵy jaǵdaıdy jaqsartý boıynsha mindettiń oryndalýyn baqylaýǵa alady. Bizdiń maqsatymyz – elimizdegi barlyq ınternattardy balalardyń ómir súrýine qolaıly etý, – dedi ol.

Keńes músheleri 534 ınternat mekemelerindegi jaǵdaıdy zerttedi. Dınara Zakıevanyń aıtýynsha, barlyq ınternattardy kúrdeli jáne aǵymdaǵy jóndeýden ótkizgen jalǵyz aımaq – bul Pavlodar oblysy. Sondaı-aq, bul iste Qostanaı oblysy da alda keledi: oblystaǵy 36 ınternattyq mekemeniń 29-y jóndelgen. Sońǵy 3 jylda ınternattary múldem jóndeý kóýrmegen Qyzylorda men Mańǵystaý oblystaryndaǵy jaǵdaı bárinen nashar.

– Almaty oblysynda tek 3 mekemege kúrdeli jóndeý júrgizilse, al qalǵan mekemelerde tipti josparlanbaǵan. Túrkistan oblysynda tek 1 mekemede kúrdeli jóndeý júrgizildi, bul – biz baryp, másele kótergen ınternat. Biraq óńirde budan basqa taǵy 40 ınternat bar. Qaraǵandydaǵy №68 mektep-ınternatynda jataqhana mekteptiń birinshi qabatynda ornalasqan, munda bir bólmede 15-ten 25-ke deıin bala turady. Osy jaǵdaıǵa Qaraǵandydaǵy áriptesterimniń nazaryn aýdarǵym keledi, – dep qosty ol.

Internat mekemelerindegi jaǵdaıdy jaqsartý úshin Aqtóbe, Qyzylorda, Aqmola jáne Mańǵystaý oblystarynda tıisti josparlar joq.

Bilim jáne ǵylym vıse-mınıstri Sholpan Karınovanyń aıtýynsha, birlesken buıryq jobasy ázirlengen. Oǵan sáıkes balalardyń, onyń ishinde ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan jetim balalardyń bilim alýǵa, tamaqtanýǵa, tasymaldaýǵa, demalýǵa quqyqtaryn saqtaý monıtorıngi men baqylaýy josparly túrde júrgiziletin bolady. Budan basqa, Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly Kodekske tekserý qorytyndylary boıynsha shyǵarylǵan nusqamalardy oryndamaǵany úshin ákimshilik jaýaptylyqqa tartý quqyǵyn berý bóliginde túzetýler engiziledi.

Otyrys qorytyndysy boıynsha Keńes Bilim jáne ǵylym mınıstrliginen 2022 jyly ınklıýzıvti bilim berý úshin jaǵdaı jasaý josparlanyp otyrǵan mekemelerdiń tizimin, sondaı-aq anyqtalǵan problemalardy, olardy sheshý merzimderi men joldaryn kórsete otyryp, ınternattyq mekemeler monıtorınginiń nátıjeleri boıynsha esep berýdi surady. Sonymen qatar, keńes músheleri ınternattyq mekemeler boıynsha normatıvtik-quqyqtyq aktilerdi qaıta qaraýdy usyndy.