PÁNDIK OLIMPIADA: KО́RSETKISh KО́ŃIL QÝANTADY

2020-2021 oqý jyly oqýshylarǵa onlaın sabaq oqýmen este qaldy. Pandemııaǵa baılanysty balalardy dástúrli oqý formatynda oqytýǵa múmkindik bolmaı, oqýshylar qashyqtan bilim aldy. Jalpy qashyqtan oqytý bilim berý salasyna ońaı tıgen joq. Biraq sabaǵyn onlaın oqysa da, túrli dodalarda top jaryp qatarlastarynan asyp túsip jatqan oqýshylar da az emes. Mańǵystaýdyń daryndy oqýshylary jyl saıyn olımpıadada top jarady. 2021 jyl Mańǵystaý oblysy úshin jemisti boldy. Oblys boıynsha respýblıkalyq olımpıadadan 752 oqýshy, halyqaralyq olımpıadadan 250 oqýshy júldeli oryn aldy. 25-30 sáýir aralyǵynda ótken respýblıkalyq pándik olımpıadanyń qorytyndy kezeńinde Mańǵystaý oblysynyń komandasy 5 altyn, 6 kúmis jáne 18 qola medal ıelendi. Osy olımpıadada úzdik nátıje kórsetkeni úshin Aqtaý qalasyndaǵy «Bilim-ınnovasııa» lıseı-ınternaty «Úzdik olımpıadalyq mektep-2021» nomınasııasy boıynsha II oryn alsa, al Munaıly aýdanyndaǵy jalpy bilim beretin №3 mektep «Eń úzdik aýyl mektebi – 2021» nomınasııasyn ıelendi. Mańǵystaý oblysynyń komandasy «Eń úzdik olımpıadalyq komanda – 2021» nomınasııasy boıynsha III orynǵa jaıǵasty. 

           Qatarlastarynan ozyq shyqqandardyń biri, Aqtaý qalasyndaǵy «Bilim-ınnovasııa» lıseı-ınternatynyń 11-synyp oqýshysy Ádilet Abý. Oqýda ozat oqýshy 2021 jyly matematıkadan Jáýtikov atyndaǵy halyqaralyq olımpıadada kúmis medal, halyqaralyq «Jibek joly» olımpıadasynda altyn medal, halyqaralyq «Tynyq Muhıttyq» olımpıadada qola medal aldy. Respýblıkalyq pándik olımpıadaǵa da qatysyp kúmis medal ıegeri atandy.

          -Pándik olımpıadadaǵy jetistik ómirdegi kez kelgen jetistik sekildi úlken eńbekpen keledi. Mundaı maqsatqa jetý úshin, birinshiden istep jatqan nárse ózińe jaqyn bolýy kerek. Ekinshiden oǵan keminde 1-2 jyl, álde odanda kóp ýaqyt daıyndalý qajet. Men ózim 7 jáne 8 synyptardan bastap, matematıkany tańdap osy baǵytta daıyndalyp bastadym. Al ár olımpıadaǵa retimen keletin bolsaq, ótken jyldarda bolǵan esepterdi alyp sony shyǵaryp kórip tolyǵymen túsiný kerek. Eger keı nárselerdi túsinbeı jatsam ınternetten izdep nemese muǵalimnen suraıtyn edim. Osylaı jyldar boıy bos ýaqytyńyzdy daıyndyqqa bóletin bolsańyzdar kózdegen maqsatyńyzǵa jetesiz. Men ár olımpıada arqyly ózimniń daıyndyǵymdy tekseremin. Sol úshin árbir jarystan keıin oqýǵa yntamdy arttyryp, keleside odanda jaqsy jetistikke jetýge tyrysamyn, deıdi Ádilet Abý.

           Jalpy oqýshylardyń jetistikke jetýi eń birinshi ózine, sosyn muǵalimi men ata-anasy baılanysty. Biraq balanyń bilmegenin úıretip, talanty men qabiletin ashyp, ary qaraı jetildirý maqsatynda arnaıy ortalyqtardyń qosar úlesi mol. Mańǵystaý oblystyq «Daryn» qosymsha bilim ortalyǵy osy baǵytty myqtap qolǵa alǵan. Onda oqýshylardyń ǵylymı joba jazýynan bólek, arnaıy olımpıadalarǵa daıyndalýyna kómektesedi. Oqýshylardy olımpıadaǵa daıyndaý maqsatynda ortalyq janyndaǵy «Baldáýren» demalys bazasynda jyldyń ár mezgilinde daıyndyq maqsatynda 1-2 ret oqý-jattyǵý ótkizilip turady. Daıyndyq uzaqtyǵynyń bir aýysymy bes kún. Oǵan oblystan, respýblıka jáne halyqaralyq deńgeıdegi olımpıadalardan oryn alyp júrgen oblystyq olımpıadalyq rezervtegi oqýshylar qatysady. Oqýshylardy oqytý úshin oblystyń bilikti ustazdary men respýblıkalyq fızıka-matematıka mektebiniń muǵalimderi shaqyrtylady. Onda oqýshylar oqyp qana qoımaıdy, sonymen qatar psıhologtardan aqyl-keńes alady. Psıholog balanyń ózine degen senimdiligin arttyryp, jigerlendirip, qıyndyqtan qoryqpaý baǵytynda arnaıy dáris beredi.

     - Ár oqýshyǵa ár túrli ýaqyt qajet. Bir oqýshyǵa 1 jyl, keıbireýine 3-4 jyl. Oqýshy jeńimpaz ataný úshin tereń berilgen bilim, jaqsy motıvasııa, psıhologııalyq qoldaý kerek. Oqýshyny qaı pánge beıim ekenin birinshi anyqtaý kerek. Qaı pándi súıip oqıdy, qaı pánge jaqyn. Sodan keıin, oqýshyny damyta beresiz. Olımpıada jeńimpazy bolamyn degen oqýshy alda kóp jumys kútip turǵanyn bilýi qajet. Ol kóp izdenisti, ýaqytty jáne shydamdylyqty talap etedi. Jalpy balalardy olımpıadaǵa 5-6 synyptan bastap daıyndaǵan jón. Sebebi bala ár jyl saıyn olımpıadaǵa qatysý arqyly olımpıadanyn ne ekenin túsinip, ózine tájirıbe jınaıdy. Olımpıadaǵa daıyndyq kúnine 2-3 saǵat emes, ómir saltqa aınalý kerek. Jeńimpaz ataný úshin qatemen jáne álsiz tustarymen jumys jasaý mańyzdy, deıdi Mańǵystaý oblystyq «Daryn» qosymsha bilim ortalyǵynyń zııatkerlikti damytý jumystary zerthanasynyń basshysy Gaýhar Tadjıbenova.

        Sonymen qatar, oqýshylar respýblıkadaǵy belgili olımpıadaǵa daıyndaıtyn «edLight Academy» seriktestigi men «NURORDA» mektep-lıseıiniń uıymdastyryp otyratyn arnaıy daıyndyqtaryna da qatysady.