Joldaý – 2021: Sapaly bilim – elimizdiń basty basymdyqtarynyń biri

Qasym-Jomart Kemelulynyń bıylǵy Joldaýy óziniń naqtylyǵymen jáne maqsattylyǵymen eldiń aldaǵy jyldarǵa arnalǵan áleýmettik-ekonomıkalyq damýynyń basym baǵyttaryn aıqyndaıdy. Muny Prezıdentimizdiń «Meniń bastamalarym- halyqtyń ál-aýqatyn arttyrýǵa baǵyttalǵan» degen sózinen-aq ańǵarýǵa bolady. Bul naqty praktıkalyq ister baǵdarlamasy, sózsiz, barlyq qazaqstandyqtarǵa, eń aldymen, bizge, zııaly qaýymnyń aldyńǵy qatarly bóligi – ǵalymdar men pedagogterge qatysty», - dep atap kórsetti.

Joldaýda kóterilgen máseleler barlyq qazaqstandyqtardy, birinshi kezekte ustazdar quramyn beı-jaı qaldyrmaıdy. Joldaýda elimizdiń ál-aýqatyn damytý men ekonomıkasyn jetildirý jolyndaǵy ustanǵan basty basymdyqtarynyń biri Bilim berý salasy ekendigi basa kórsetildi. Prezıdent Joldaýynyń bir baǵyty sapaly máselelerine arnalǵany qýantady.

«Biz ustazdardy qoldaý saıasatyn jalǵastyra beremiz. Qazirgi jahandyq ózgerister kezeńinde túlektiń bilimi eńbek naryǵyna shyqqanǵa deıin-aq jetkiliksiz bolyp qalýy ábden múmkin. Sondyqtan, quzyrly mınıstrliktiń aldynda oqý baǵdarlamalaryn jańa jaǵdaıǵa beıimdeý mindeti tur. Bul – kezek kúttirmeıtin sharýa. Pandemııa kezinde qashyqtan oqytýdyń nátıjesi ulttyq telekommýnıkasııa jelileriniń tıimdiligi tómen ekenin kórsetti. Mundaı ahýal negizgi, qarapaıym bilimniń ózin meńgere almaǵan oqýshylardyń sany artýyna ákep soqty. Taǵy bir problema, naǵyz qıyndyq osy deýge bolady, balalar oqýyn tastap ketip jatyr. О́ıtkeni bilim alýdy qajet dep sanamaıtyn boldy. Úkimetke bul máselemen, atap aıtqanda qashyqtan bilim berýge qajetti aqparattyq júıeniń sapasyn jaqsartýmen myqtap aınalysýdy tapsyramyn. Bizdiń bilim berý júıemiz qoljetimdi ári ınklıýzıvti bolýǵa tıis.   Sonymen birge, jaǵymdy jańalyǵymyz da bar. Bıyl birneshe oqýshy halyqaralyq pán olımpıadalarynyń jeńimpazdary men júldegerleri atandy. Ondaı daryndy balalarǵa jan-jaqty qoldaý kórsetý qajet. Biz olarǵa joǵary oqý ornyna túsý úshin konkýrstan tys granttar beremiz. Bir rettik aqshalaı syıaqy da tóleımiz.  Balalardyń ustazdaryn da moraldyq jáne materıaldyq turǵydan yntalandyrǵan jón. Turmysy tómen otbasynda ósip jatqan balalarǵa orta bilim berýdiń jalpyǵa mindetti standarty aıasynda qoldaý kórsetý aıryqsha mańyzdy. Materıaldyq qoldaý kórsetý sharalaryn «Sıfrly ustaz» bilim berý jobasymen tolyqtyrǵan jón. Bilim berý júıesine jigerli ári bilikti mamandar qajet. Muǵalimderdi qazirgideı 5 jylda emes, 3 jylda bir ret qaıta daıarlyqtan ótkizýimiz kerek dep sanaımyn. О́ıtkeni olar shákirtiniń boıyna jańa bilim sińire alatyndaı naǵyz aǵartýshy bolýǵa tıis. Bul rette, ustazdardyń kýrstan ótý úshin óz qaltasynan aqsha tóleýine jol berilmeıdi.   Orta bilim berý júıesindegi ótkir problemanyń biri – mektepterdegi oryn tapshylyǵy. 225 myń oqýshyǵa oryn jetispeıdi. Shuǵyl shara qabyldamasaq, 2025  jylǵa qaraı oryn tapshylyǵy 1 mıllıonǵa jetedi. Men 2025 jylǵa deıin keminde 800 mektep salý týraly tapsyrma bergen bolatynmyn. Búgin onyń sanyn bir myńǵa jetkizýdi mindetteımin», - dep basa aıtty Q.-J. Toqaev.   

«Mınıstrlik bilimdi zamanǵa beıimdeýi qajet», «bilikti mamandar kerek» degen ýájderi úlken mindet júkteıdi.  Búginde bul kóterilgen máseleniń jaı ǵana sóz emes, is júzinde júzege asyp jatqandyǵynyń kýágerimiz.

QR Prezıdenti ótken jyly Úkimetke Pedagog mártebesin jáne muǵalimderdiń jalaqysyn arttyrýdy, otandyq ǵalymdarǵa erekshe nazar aýdarýdy, bilim berý salasyn jan-jaqty qoldaýdy tapsyrǵan bolatyn.

Halyqaralyq olımpıada jeńimpazdaryna, oqýshylarǵa konkýrssyz grant berý, jetekshilerine materıaldyq qoldaý kórsetý  kerektigine nazar aýdarylǵany da mańyzdy.

El Prezıdentiniń Qazaqstan halqyna kezekti Joldaýy – Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary úshin tarıhı jaǵdaı. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń bıylǵy halyqqa Joldaýynda el men qoǵamnyń odan ári damýynyń paıymy baıandalyp, qazaqstandyqtardyń ómir súrý sapasyn arttyrýǵa baǵyttalǵan mańyzdy strategııalyq mindetter belgilengen.

Qoryta aıtqanda, Prezıdent Joldaýynan keıingi túıin – joǵary bilim berý salasynyń aldynda kásibı kadrlardy daıarlaý turǵysynan memlekettiń úmitin aqtaý mindeti tur. Iаǵnı, jasampaz shyǵarmashylyq kásibı mamandardy daıyndap, el ıgiligine qyzmet isteýge jumyldyrý. Demek, akademııalyq qaýymdastyqtyń endigi isi – qazaqstandyq bilimdi bilim berýdegi álemdik kóshbasshylardyń deńgeıine shyǵarý. Osynaý ıgilikti isterdiń nátıjeli bolýyna senim bildiremin jáne óz úlesimdi qosýǵa múddelimin dep sanaımyn.

Begalıeva A.K., Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti JOO-ǵa deıingi daıyndyq kafedrasynyń aǵa oqytýshysy