QOSh BOL, QAZAQ JYRYNYŃ «KО́KMOINAǴY»...

QOSh BOL, QAZAQ JYRYNYŃ «KО́KMOINAǴY»...

E.Raýshanovtyń rýhyna quran baǵyshtaldy

Qazaq rýhanııaty qara jamyldy. Qazaq poezııasynyń shoqtyǵy bıik tulǵasy, aıtýly aqyn, dramatýrg, belgili baspager – Esenǵalı Raýshanov dúnıe saldy. Aqynnyń qazasyna baılanysty memleket basshysy Qasymjomart Toqaev marqumnyń otbasyna kóńil aıtyp, jedelhat joldady. Qazaq ádebıeti, shyǵarmashylyq orta ǵana emes kúlli qazaq qoǵamy úshin orny tolmas, aýyr qaza boldy.

Babatopyraǵy – Mańǵystaý jurty da arda aqyn, adal azamatyn joqtap, qaıǵyrýda. Búgin Aqtaýdaǵy Beket ata meshitinde barlyq sanıtarlyq talaptardy saqtaı otyra sanaýly adamnyń qatysýymen marqumnyń rýhyna quran baǵyshtaldy.

“Júrisi-turysy nar taılaq sııaqty bolǵanymen, boıynda kósh bastaıtyn kósem túıeniń minezi bar. Shańyraq artsań – shaqpaıtyn, kebeje artsań – syndyrmaıtyn, teń artsań – túsirmeıtin, altyn artsań da aýyrsynbaıtyn qazaqtyń naǵyz atanjilik aqyny» -dep, Ábish aǵa Kekilbaıuly baǵa bergen qarymy eren, daryny kemel qalamger bolatyn.
Bilimi tereń, tanymy bıik, qaıda júrse de qazaqqa paıdaly dúnıeni qamdap, izgilik pen ıgiliktiń izdenimpazy edi. Túrki halyqtarynyń tilderin ǵana emes, aǵylshyn, parsy tilderin meńgergen polıglot. Artynan ergen jas talapqa kóp oqýdy, jaqsy jazýdy ulaǵattaǵan ustaz. Onyń lırıkalyq jyrlary, epıkalyq qýatty poemalary – qazaq poezııasynda ózindik órnek, dańǵyl jol qalyptastyrǵan dara sıpatty mektep ekendigi daýsyz. О́leńdegi aqyndyq qýaty qandaı tereń bolsa, ómirde de azamattyq muraty bıik boldy.
«Oı, bizdiń el jazǵan-aı,
Qatpar da qatpar qara tas
Qatty emes dep sazdan-aı,
On qulashty orpa dep,,
Qyryq qulashty orta dep,
Ana ata qonys Ústirtte
Tereńdigi júz qulash
Úsh myń shyńyraý qazǵany-aı...»-dep jyrlaǵan Esenǵalı aqyn Mańǵystaýdyń qıyndyǵyna bir kisideı kúızelip, jetistigine bir kisideı tileýles bolyp ótti. Eldiń birligi men qoǵamnyń tutastyǵyn kózdegen talaı sharalardyń basy-qasynda boldy. Aıaýly da abyroıly perzentiniń esimin barsha mańǵystaýlyqtar ámánda umytpaq emes, onyń jyrlary árqashan urpaq júreginde. Qosh bol, qazaq jyrynyń «kókmoınaǵy»...

Mańǵystaý oblysynyń zııaly qaýym ókilderi, aqyn-jazýshylary, el azamatary marqumnyń otbasyna, aǵaıyn-týmasyna kóńil aıtady, qaıǵysyn bólisedi.