"Aýyldaǵy kedeılik. Úkimet qalaı sheshedi?". Depýtat Asqar Mamınge saýal joldady

Bul týraly depýtat Erlan Saırov parlament májilisiniń jalpy otyrysynda premer-mınıstr Asqar Mamınniń atyna joldaǵan saýalynda aıtty.

– Resmı derekter Qazaqstanda kúnkóris deńgeıi tómen azamattardyń sany 1 mln 65 myń adamnan asqandyǵyn kórsetedi. О́tken jylmen salystyrǵanda, kedeılik deńgeıi 21 paıyzǵa ósip otyr. Halyqtyń kedeıligi – ulttyq qaýipsizdikke tikeleı keri áser etetin basty problema. Asa ózekti másele – aýyldaǵy kedeılik. Nur Otan áleýmettik muqtaj adamdar máselesin ekonomıkalyq turǵyda sheshý mańyzdy dep esepteıdi. Ony sheshýdiń ońtaıly ádisi – ál-aýqaty tómen azamattardy mıkrokredıtpen qamtamasyz ete otyryp, adamdardyń bıznes saýatyn arttyrý. 

Prezıdent Toqaev úkimetke bergen tapsyrmasynda mıkrokredıt problemasyna basa nazar aýdardy. Endi másele: "úkimet qalaı sheshedi?" degen suraq týady.  

"Eńbek" baǵdarlamasynyń nesıelendirý baǵyty boıynsha 2020 jyly aýyl turǵyndaryna 43,3 mlrd teńgege 11 294 nesıe berildi. Osy baǵdarlama aıasyndaǵy bıyldyń bıýdjeti 20 mlrd teńgeni ǵana qurap otyr, ıaǵnı bıyl shaǵyn nesıe alýshylardyń sany 5 200-ge azaıady, – dedi E. Saırov.

Onyń aıtýynsha, pandemııa kezinde, ulttyq ekonomıka jáne eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrlikteriniń keri pozısııasy bizge túsiniksiz. Mıkrokredıtteýdegi basty problema – kepilzat máselesi. Bul problemany nesıege kepildik berý mehanızmin engizý arqyly naqty sheshetin ýaqyt jetti.

– Bıyl Atameken jáne jergilikti ákimdikterdiń qatysýymen shaǵyn nesıe uıymdaryn ashý josparlanyp otyr. Nıet durys, biraq óziniń tıimdiligin kórsete bilgen, ońtaıly jumys istep turǵan, 10 jyl shaǵyn nesıe berý tájirıbesi bar aýylsharýashylyǵyn qarjylaı qoldaý qory ne sebepti jabylmaq? Memleket qarapaıym halyq múddesi turǵysynan qordy saqtaý qajet. О́ıtkeni ózderi qınalyp otyrǵan aýyldaǵy usaq sharýalar men zárý adamdar qarjy kózinen múldem qaǵylý qaýpi basym. Aýylda mıkro-bıznesti damytýdyń basty aspektisi – tutyný jáne qyzmet kórsetý kooperatıvterin qurý. Halyqaralyq tájirıbede bul kooperatıvter ónimdi óńdeý, ótkizýge kómektesý, veterınarııa, mal azyǵyn daıyndaý, ozyq bilim taratýmen aınalysady. Osyndaı kooperatıvterdi, ásirese, shalǵaı eldi mekenderde qurý óte ózekti, – dedi depýtat.

Depýtat shalǵaı eldi mekenderge arzandatylǵan mıkronesıe jetkizýdiń de ınfroqurylymyn jasaý mańyzdy ekenin aıtty. 

– Bankter men mıkrokredıtteý uıymdary qala janyndaǵy eldi mekenderdi ǵana qamtıdy. Alystaǵy aýyl arzan nesıege zárý, jetkizetin amal joqtyń qasy. Bul jóninde de prezıdent Toqaev birneshe aımaqta "egistikten sórege deıin kooperasııalyq tizbek" jasaý jóninde naqty tapsyrma bergen. Osy bastama boıynsha 2 mln aýyl turǵynynyń kirisin ósirý qarastyrylǵan. Búginde bul tapsyrma formaldy oryndaldy, qarjy kózi zárý adamdarǵa jetpedi degen pikir bar. Aýylsharýashylyǵy mınıstrligi osy bastama boıynsha qansha zárý adamǵa naqty kómek kórsetilgeni jóninde esep bergeni abzal, – dedi ol.