Jalaqydan zeınetaqy jarnasy men tabys salyǵy qalaı ustalady?

Qazaqstanda resmı jumys isteıtin kez kelgen adamnyń aılyǵynan negizgi eki shegerim jasalady: zeınetaqy jarnasy jáne jeke tabys salyǵy. Ekeýi de 10 paıyzdan. Biraq jeke tabys salyǵyn esepteýde eskeriletin basqa da erejeler men jeńildikter bar.

Mysal úshin, aılyq 170 myń teńge bolsa, onyń 10 paıyzy, ıaǵnı 17 myń teńge aı saıynǵy mindetti zeınetaqy jarnasyna aýdarylady. Budan 153 myń teńge qalady.

170 000 – 17 000 = 153 000 tg.

Endi jeke tabys salyǵyn esepteý úshin osy somadan eń tómengi eńbekaqy mólsheri shegeriledi. Eldegi eń tómengi eńbekaqy mólsheri qazir 42 500 teńge.

153 000 – 42 500 = 110 500 tg.

Osy qalǵan 110 500 teńgege endi tabys salyǵy salynady.

110 500 – 10% = 99 450 tg.

Joǵaryda shegerilgen 42 500 teńge aılyqpen birge qolǵa beriledi. Tek bul somaǵa salyq salynbaıdy. Iаǵnı, jalpy aılyqtyń zeınetaqy jarnasyna ketetin 10 paıyzy men eń tómengi eńbekaqy somasyna tabys salyǵy salynbaıdy.

42 500 + 99 450 = 141 950 teńge.

Mine, bul azamattardyń aı saıyn qolǵa alatyn aılyǵy.

Bul arada taǵy bir másele bar. Múgedekter men on segiz jasqa tolmaǵan bala asyrap otyrǵandarǵa jeke tabys salyǵyna qatysty jeńildik kóp. Olardyń qolyna alatyn aılyǵy basqalarǵa qaraǵanda kóbirek bolady. Bul ár adamnyń jaǵdaıyna baılanysty jeke esepteledi. Sondaı-aq "Otbasy" banki arqyly úı alǵandar úshin de jeke tabys salyǵynda jeńildik bar. Aı saıyn bankke tólep jatqan nesıedegi syıaqy somasyn salyq salynatyn eńbekaqydan shegertip, tabys salyǵyn azaıtýǵa bolady. Ol úshin jumys ornyna bankpen jasasqan kelisimshart pen nesıeni óteý kestesin aparý kerek.

Eskertý! 2019 jyldan bastap jalaqy mólsheri 25 AEK-ten aspasa, onda jeke tabys salyǵyna 10% emes, tek 1% alynady.

Jalaqydan ustalatyn negizgi shegerimder – zeınetaqy men tabys salyǵynan bólek tólenbeı júrgen alıment, kredıt bolsa, sot sheshimimen býhgalterııa qalǵan jalaqynyń 50%-yn ustap qala alady.

Aqbota ÁBILTAI