Almatylyq bir top zııalylar "Shámshi" poıyzymen Túrkistanǵa bardy

Jıyrmasynshy ǵasyrda qazaqtyń kórgen qorlyǵy, tartqan azaby, joǵalǵan urpaǵy qanshama. Jetken jeńisi men tapqan tabysy da bar. Ár kezeńde ómir súrgen  urpaqtyń ózine ǵana tıesili mindeti bolady. Jıyrma birinshi ǵasyrdyń urpaǵy ǵasyrlar boıy saqtalǵan qazaqtyń uly murasyn joǵaltyp almaı, saqtap, ony búgin men bolashaqtyń ıgiligine aınaldyrýǵa tıis. Al jıyrmasynshy ǵasyr – kúni-búginge deıin, erteńge de mura bolyp qalar án jazyp, qazaq dalasyn terbetken Shámshiniń ǵasyry edi...  Bıyl kompozıtor, memlekettik ánurannyń avtory Shámshi Qaldaıaqovtyń 90 jyldyǵy. Qamshy tilshisi osy ataýly merekege oraı uıymdastyrylǵan shara barysyn baıandaıdy.

Shámshi álemin keńinen nasıhattaý, zamandastary men ónerdegi izbasarlaryn kompozıtordyń týǵan topyraǵyna shaqyrý maqsatynda, Túrkistan oblysy ákimdigi men Turan ekspress kompanııasy birigip, qazaqtyń bir top zııalylaryna,  jýrnalısterine arnaıy "Shámshi Qaldaıaqov" poıyzymen bir kúndik sapar uıymdastyrdy.

Quramynda mádenıet pen óner qaıratkerleri, tanymal jýrnalıster, Shámshiniń zamandastary men týystary bar rýhanı kerýen aldymen Arys qalasyndaǵy temir jol vokzalynyń jumysymen tanysty. Qonaqtardy qala ákimi Murat Qadyrbek kútip aldy. Ol Shámshi ánge qosqan, qaıta qalpyna keltirilgen Arys jaǵasyndaǵy qalanyń búgingi kelbetimen tanystyrdy.  Sodan keıin Kópen Ámirbek, Tileýberdi Bınash, Qazybek Isa, Serik Abas-Shah, Jarylqasyn Dáýlet, Dáýletbek Baıtursynuly, Álibek Shegebaı syndy taǵy basqa da zııalylar bastaǵan delegasııa Shámshiniń týǵan aýylyna attandy. Kompozıtor, Qazaqstannyń halyq artısi Qaldaıaqovtyń mereıtoıy qarsańynda Túrkistan oblysy ákimdiginiń bastamasymen Shámshi alleıasynyń qaq ortasynda Shámshiniń murajaı-úıi ashyldy. Onda kompozıtordyń qoldanǵan aspaptary (fortepıano, dombyra, balalaıka, patefon), kıgen kıimderi, kitaptary, tuskıiz,  t.b. zattary jınastyrylǵan.

300-ge jýyq án jazǵan qazaq valsi koroliniń 90 jyldyq mereıtoı datasy táýelsizdik kúnimen tuspa-tus kelip, Túrkistan qalasyndaǵy "Aqjaıyq" mýzyka mektebiniń aldynda Shámshi Qaldaıaqovtyń eskertkishi qoıyldy. Eskertkishtiń ashylý saltanatyna Túrkistan oblysy ákimi О́mirzaq Shókeev, QR parlamenti senatynyń depýtaty Álimjan Qurtaev, Halyqaralyq "Alash" ádebı syılyǵynyń laýreaty Kópen Ámirbek, mýzykalyq prodıýser Qaldybek Qurmanalıev, Almatydan "Sh.Qaldaıaqov" poezymen arnaıy kelgen qonaqtar, zııaly qaýym ókilderi men jýrnalıster qatysty.

– Túrkistan oblysy – qazaq dalasyna qanshama daryndardy syılaǵan kıeli meken. Ánimen keń dalany terbetip, Qazaq valsiniń koroly atanǵan, Qazaqstan Respýblıkasy Ánuranynyń avtory Shámshi Qaldaıaqovtyń bıyl týǵanyna 90 jyl tolyp otyr. Otyrarda týyp, án padıshahy atanǵan, qaıtalanbas daryn ıesiniń esimin ulyqtaý – bizge artylǵan abyroıly mindet. Túrkistan qalasynyń jańa ortalyǵynda boı kótergen kompozıtordyń eskertkishi – oblys jurtshylyǵyna, qazaq eline mereke qarsańynda tamasha tartý bolyp otyr, – dedi oblys ákimi О́.Shókeev.

Aǵylshynnyń óner qaıratkeri Robert Faıler "Men qazaqtyń uly kompozıtorymen tanysqanyma qýanyshtymyn. 300-ge jýyq án shyǵarý degen — uly erlik! Sizge eskertkish ornatý kerek", – degen eken. О́ner qaıratkeriniń degeni júzege asyp keledi. Jańa qoladan quıylǵan eskertkishtiń bıiktigi – 2,5 metr, uzyndyǵy – 3,5 metr. Avtory – Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, kásibı sheber músinshi Tileýberdi Bınash. Kompozısııada sazgerdiń shyǵarmashylyq oı ústinde otyrǵan sátin beıneleýge tyrysqan. Eskertkish demeýshiler esebinen jasaldy.

Buǵan deıin  2005 jyly  Shámshiniń «Meniń Qazaqstanym» týyndysy Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik ánurany bolyp bekitilgen bolatyn. Bıyl memlekettik ánurannyń da resmı túrde bekitilgenine 15 jyl.