Qamshy redaksııasyna Shyǵys Qazaqstan oblysy Kúrshim aýdany Kúrshim aýylynyń Tabysbek Kangılda esimdi turǵyny habarlasyp, "aýdandyq sot ózin negizsiz jaýapkershilikke tartyp otyrǵanyn" jetkizdi. Turǵynnyń aıtýynsha, shirip qulap jatqan terekti otynǵa alyp ketpek bolǵanynda, polıseıler "aǵashty zańsyz kestiń" dep aıyptap, ústinen ákimshilik is qozǵaǵan.
Oqıǵa 2020 jylǵy 30 qyrkúıekte bolǵan.
– Aýyl mańynda mal jaıyp júrip, terek qulap jatqanyn kórdim. Keıinirek traktormen kelip, úıge otynǵa alyp ketpek bolǵanymda polısııa qyzmetkerleri ustady. Polıseıler terekti ósip turǵan jerinen kesip alǵanymdy aıtsam, jeńildik bolatynyn, ákimshilik quqyqbuzýshylyq týraly hattama ǵana toltyratynyn aıtty. "Eger ózi qulap jatqan aǵashty aldym deseń, bótenniń múlkin urlaý bolady, jazasy aýyr, sottalyp ketýiń múmkin" dep qorqytty. Sondyqtan qoryqqanymnan polısııa qyzmetkerleriniń aıtqanyna kelistim, – deıdi turǵyn.
2020 jyldyń 4 qarasha kúni sot sheshimimen Tabysbek Kangılda ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń (ÁQBtK) 381-1-baby 1-bóligi negizinde (aǵashtar men butalardy zańsyz kesý, joıý nemese zaqymdaý) kináli dep tanylyp, kólik quraly tárkilenip, 10 AEK kóleminde aıyppul salynǵan.
Tabysbek Kangılda sottyń bul sheshimimen kelispeıdi. О́ıtkeni shynaıy jaǵdaı iste baıandalǵandaǵydaı bolmaǵan.
– Oqıǵa bolǵan jerdi qaraý hattamasyna foto tirkelgen. Sol jerde "men kesip aldy" delingen aǵash túbiriniń fotasy bar. Biraq fotony ádeıi durys kórinbeıtin etip shyǵarǵan. Ol fotadan aǵashtyń ne kesilgeni, ne ózi shirip qulaǵany durys kórinbeıdi. Men ózim sol jerge baryp sol aǵashtyń túbirin fotoǵa jáne beınetaspaǵa túsirip aldym. Men usynyp otyrǵan fotada aǵashtyń kesilmegeni, kerisinshe ózi shirip qulaǵany anyq kórinip tur. Aǵashtyń bólingen jeri tegis emes, eger aǵash aramen kesilgen bolsa, aǵashtyń túbiri tegis bolý kerek. Eger baltady desek, onda da baltanyń izderi aǵashta qalyp, aǵash ushkynshalary bolýy kerek jáne aǵash fotodaǵy sekildi túbirinen bólinbeıdi. Al fotadan aǵashtyń ortasy aǵaryp, shirigeni baıqalady. Bul aǵashtyń ózi shirip, qulaǵanyn maman túgili qarapaıym adamǵa da kórinip tur. Aıtqandarymdy oqıǵa bolǵan jerge baryp, kóz jetkizýge bolady. О́sip turǵan aǵashty alǵanym joq, tek ózi shirip qulap qalǵan aǵashty almaqshy boldym, – deıdi ol.
Tabysbek Kangılda Qytaıdan kóship kelgen qandas. Kırıll árpin tanymaıdy. Tabysbek Kangıldan polısııa qyzmetkerleri kırıllshe jazylǵandy oqı almaǵanyn paıdalanyp ketkenin, al sot qosymsha jaǵdaı jasap, aýdarmashy taǵaıyndamaǵanyn málim etti.
– Qytaıda qazaq tili arab álippesi negizinde oqytyldy. Sondyqtan qazaqsha sóılegenimmen, "kırıllısa" áripterimen jazylǵan qazaq jazýyn tanymaımyn. Qazaqstanǵa kóship kelgeli arnaıy kýrstardy oqıtyn múmkindigim bolmady. Sotqa qazaqsha mátindi oqı, jaza almaıtynymdy aıtqanmyn. Soǵan qaramastan tekserý kezinde jáne sot prosesi kezinde osy jaǵdaı eskerilmeı, maǵan aýdarmashy bergen joq. Is materıaldarynda meniń qolymmen jazylǵan jazý joq. Tek qoldarym ǵana bar. Polısııa qyzmetkeri traktor men tirkemeni ýaqytsha qaıtaryp bergenge qolhat jazýymdy suraǵan kezde men jaza almaǵan soń, ol qolhattyń mátinin kompıýtermen ózi terip, maǵan qol qoıǵyzdy. Bunyń bári meniń "kırıllısa" áripterimen jazylyp-oqylatyn qazaq tilin bilmeýimniń dáleli. Sonymen qatar is júrgizý tilin bilmegendikten, polısııa tekserý júrgizgen kezde jáne sot prosesi kezinde advokat meniń múddemdi mindetti túrde qorǵaýy kerek bolǵan. Biraq sotqa advokat qatystyrylǵan joq, – deıdi Tabysbek.
Kúrshim aýylynyń turǵyny kesip aldy delingen terektiń qunyn sot 722,28 teńgege baǵalaǵan. Biraq sot úkimi boıynsha Tabysbek Kangıldanyń quny bir mıllıon teńge turatyn traktory men tirkemesin tárkilegen.
– 2020 jylǵy 4 qarashada Kúrshim aýdandyq soty meni QR ÁQBt Kodeksiniń 381-1-babynyń 1-bóligimen kináli dep taýyp, negizgi jaza retinde 19446 tenge aıyppul salyp, qosymsha jaza retinde Qytaı Halyq Respýblıkasynda shyǵarylǵan traktor (memlekettik nomeri F 402 AME) men traktorǵa tirkemeni (memlekettik nomeri AWDF 920) memleket paıdasyna tárkiledi. Men sottyń shyǵarǵan bul qaýlysymen kelispeımin. Birinshiden, men jasaǵan quqyqbuzýshylyq saldarynan memleketke kelgen zııannyń mólsheri jáne maǵan taǵaıyndalǵan jazanyń mólsheri saı emes, Meni bir aǵashty zańsyz kesti dep aıyptap otyr. Keltirilgen zalal mólsheri nebári 722 teńge 28 tıyn. Soǵan qaramastan sot maǵan aıyppul salyp qana qoımaı, meniń traktorymdy jáne tirkemesin tárkilep otyr. Qazirgi ýaqytta osyndaı traktor men onyń tirkemesi shamamen 1 mıllıon tenge turady. Men osy traktor men tirkemeni bankten kredıt alyp satyp alǵan bolatynmyn. Nesıe áli kúnge deıin ótelip bitken joq. Meniń kámeletke tolmaǵan bes balam bar. Jubaıym sol balalarǵa qarap, jumys istemeıdi. Men osy traktormen jaz aılarynda aýyldastardyń shóbin shaýyp, ony tasyp, tabys taýyp otyrmyn. Qys aılarynda osy traktormen daıarlaǵan shóptiń arqasynda aýyldastardyń iri kara maldaryn úıge alyp baǵyp beremin de, sol úshin aqsha alamyn. О́zimde mal joq, Meniń traktorymdy jáne onyń tirkemesin tárkilep alyp qoıǵan jaǵdaıda men bes balamdy qalaı asyraımyn? Bul traktor qazirgi ýaqytta meniń januıamdy asyrap otyrǵan jalǵyz tabys kózi, – deıdi arasha bolýdy suraǵan Tabysbek.
Sot qaýlysy shyqqan soń ózine advokat jaldaǵan Tabysbek atalǵan iske qatysty appelıasııalyq shaǵym túsirgen. Qazirgi ýaqytta osy oqıǵaǵa qatysty saraptama taǵaıyndalyp, istiń aq-qarasy anyqtalyp jatyr.
Pikir qaldyrý
pikir