• USD 468.56

  • EUR 497.56

  • RUB 7.3

  • CNY 67.18

29 Naýryz, 11:18:49
Almaty
+35°

Álemdegi kez kelgen ónimniń básekege qabilettiligi eki ólshemmen anyqtalady. Tutynýshy úshin aıtatyn bolsaq, baǵa men sapa. Bizdiń jaǵdaıymyzda, taýar naryǵy ımportqa tolǵan kezde, otandyq óndirýshiler ózderi óndiretin ónimder men qyzmetterdiń joǵary sapasy esebinen ǵana básekelestik artyqshylyqtarǵa ıe bola alady.

Otandyq ónimniń sapasyn turaqty arttypyǵa jospaply túrde kóshýin Qazaqstannyń EAEO men DSU-ǵa músheligi boıynsha tyǵyz ekonomıkalyq ıntegrasııa prosesi quptaıdy. Bul turǵyda eń pármendi shapalapdyń bipi – otandyq sapa standarttapyn halyqapalyq talaptapǵa sáıkes qaıta qapaý.

Bizdiń elimiz bul jolmen burynnan kele jatyr. Atap aıtqanda, 2004 jyly qabyldanǵan, buryn qoldanysta bolǵan "Sertıfıkattaý týraly" jáne "Standarttaý týraly" zańdardy almastyrǵan "Tehnıkalyq retteý týraly" zań qazaqstandyq ónim sapasynyń ósýine eleýli áser etti. Ol osy saladaǵy oıyn erejelerin naqty anyqtady: oǵan ónimder men qyzmetterdiń qaýipsizdigi sııaqty uǵymdar ǵana emes, sonymen qatar óndiris kezinde ósimdikter men janýarlar álemin qorǵaý, ulttyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý, tutynýshylardy ónimniń sapasy men qaýipsizdigine qatysty adastyrýy múmkin áreketterdiń aldyn alý kirdi.

Bul shara ishki jáne syrtqy naryqtarǵa usynylatyn qazaqstandyq taýarlar men qyzmetterdiń sapasyn arttyrýǵa múmkindik bergenin moıyndaý kerek. Biraq "oıyn erejeleri", qoldanystaǵy standarttar eskiredi, demek olardy saqtaý úshin de, básekelestik artyqshylyqtardy arttyrý úshin de tez arada qaıta ádis-tásilge qaıta qaraý kerek. Onyń ústine, sońǵy onjyldyqtyń jalpy álemdik trendi barlyq elderdiń úkimetteri jumys istep turǵan óndiristerdi qaıta jaraqtandyrýǵa jáne óndirýshilerdi ekologııalyq taza ónimdi qolaıly baǵamen shyǵarýǵa múmkindik beretin tehnologııalar men ınnovasııalardy engizýge yntalandyrýǵa qabyldaǵan baǵyt boldy.

Qazaqstan da osy qajettiliktermen betpe-bet keldi. Osydan on jyl buryn Elbasy Nursultan Nazarbaev osy baǵyttaǵy sharalar paketine bastama jasaı otyryp, "Qazaqstanda jasalǵan" brendi sapanyń joǵary belgisi retinde qabyldanýǵa tıis ekenin aıtqan bolatyn. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev ta otandyq óndirýshiler shyǵaratyn ónimniń sapasyn arttyrýdyń mańyzdylyǵyn únemi aıtyp keledi. Atap aıtqanda, bul problemaǵa onyń Qazaqstan halqyna Joldaýynda eleýli nazar aýdaryldy.

Jasalǵan kúsh-jiger qazirdiń ózinde óz jemisin berýde, biraq qol jetkizilgen nársemen toqtap qalýǵa áli erte. Osy baǵyttaǵy jedel qozǵalysqa yqpal etetin qazirgi zamanǵy "jol kartasy" sııaqty resýrstar qolǵa alynyp jatyr. Aıtalyq, "Sapaly Qazaqstan" otandyq óniminiń sapasyn arttyrýdyń 2020-2025 jyldarǵa arnalǵan keshendi jospary qabyldandy.

Bul qujatta halyqapalyq deńgeıge sáıkes keletin otandyq standapttapdy, tehnıkalyq reglamenttep men normalapdy engizýge basty nazap aýdapylǵan. Saýda jáne ıntegrasııa mınıstri Baqyt Sultanov naqtylaǵandaı, "standapttapdy qaıta qapaý bizdiń ónimimizdiń básekege qabilettiligin apttyrýǵa jáne qazaqstandyq taýarlardyń syrtqy naryqtarǵa erkin shyǵýyn qamtamasyz etýge múmkindik beredi". Bul rette ol naqty mysaldar keltirdi: "Mysaly, eger bizdiń jıhaz standarty eýropalyq standartqa sáıkes keletin bolsa, onda bul qazaqstandyq oryndyq, ústel nemese kreslo eýropalyq elderdiń naryqtaryna qol jetkize alady. Iаǵnı, sapasy boıynsha olar birdeı bolady jáne baǵasy boıynsha ǵana básekeles bolady. Biraq bul rette osy standart Qazaqstanda da qoldanylady. Iаǵnı, Qazaqstanda barlyq ústel-oryndyqtar joǵary sapaly daıyndalady. Eger bizdiń ónimimiz joǵary sapaly, Eýropada saýdalanatyn jáne básekege qabiletti bolsa, onda ol, árıne, bizdiń elde de joǵary sapaly bolady. Iаǵnı, tehnıkalyq retteý salasyn jetildirý arqyly biz óndiris pen jalpy saýdanyń sapaly damýyn yntalandyramyz".

Qazaqstandyq ónimniń sapasyn arttyrýǵa taıaýdaǵy úsh jyl ishinde 5,3 mıllıard teńge baǵyttaý kózdelýde. Bul somanyń jartysynan azy bir jarym myń jańa otandyq standartty ázirleýge jumsalady. Olar, saýda jáne ıntegrasııa mınıstrliginde atap ótkendeı, eń aldymen qurylys, jıhaz óndirisi, jeńil jáne tamaq ónerkásibi salalaryna qatysty. Bul "qarapaıym zattar ekonomıkasy" baǵdarlamasy sheńberinde memlekettik qoldaý kórsetiletin salalar. Baǵdarlamamen birge Qazaqstan standarttardy ázirleý arqasynda otandyq ónimdi básekege qabilettiliktiń jańa deńgeıine shyǵarýǵa úmitti. Osy standarttar negizinde qosymsha 70 mıllıard teńgeden astam ónim paıda bolady dep kútilýde.

Tek bıylǵy jyly ǵana tehnıkalyq retteý jáne metrologııa komıteti tóraǵasynyń buıryǵyna sáıkes alǵash ret 450-den astam ulttyq standart ázirlenip, jetildiriletin bolady. Onyń ishinde "Sapaly Qazaqstan" jospary boıynsha 20-dan astam, "qarapaıym zattar ekonomıkasy" baǵdarlamasy boıynsha 30-dan astam ónim bar. Atap aıtqanda, bul alǵash ret ázirlenip jatqan "bylǵary", "dánekerleý jáne uqsas jumystar kezinde paıdalanylatyn qorǵanysh kıim", "otqa tózimdi alıýmosılıkatty beton qospalary. Tehnıkalyq sharttar" jáne t. b.

Budan basqa, "Sapaly Qazaqstan" Jospary osy proseske Astana Business Campus jáne Astana Hub Halyqaralyq startaptar tehnoparki sııaqty jetekshi ǵylymı-tehnologııalyq kompanııalardy tarta otyryp, qazirgi zamanǵy zerthanalyq baza qurýdy kózdeıdi.

Qazaqstannyń básekege qabilettilik tanytqan jańa deńgeıiniń kórinisi osyndaı. Eksportqa shyǵatyn ónim sany arta túsken tusta Qazaqstan ekonomıkasy qazirgiden áldeqaıda jaqsarady. Ulttyq kodty elge tanystyrý – otandyq ónimdi damytý. 

"Qamshy" silteıdi

Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.

Pikir qaldyrý

pikir