Qazaqstan shetelge 600 mln AQSh dollaryna balyq eksporttaı alady

Almaty oblysy, Esik qalasyndaǵy sharýashylyq qala jáne oblys turǵyndarynyń 70 paıyzyn balyqpen qamtamasyz etip otyr. Munda balyq ósirýden bólek, arnaıy ıhtıolog mamandardy daıarlaıtyn mektep te jumys isteıdi.  Balyqshylar mektebimen jáne jalpy sharýashylyqtyń jumysymen Qamshy  tilshisi tanysyp qaıtty.

Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly balyq sharýashylyǵyn damytýǵa erekshe nazar aýdarýda. 2019 jyly elimizde 60 myń tonnadan astam balyq ósirilgen. Biraq Ekologııa mınıstrliginiń málimetinshe, elimizdiń balyq ósirý potensıaly áldeqaıda joǵary. Sondyqtan Qazaqstannyń bul kórsetkishti 600 myń tonnaǵa deıin ósirýge múmkindigi bar. Mysaly, Esik qalasyndaǵy qojalyqta jylyna óndiriletin bir ǵana balyqtyń salmaǵy – 250 tonna. Al bul qojalyqta forelden  bólek, sazan, amýr, dóńmańdaı, bekire, klarıýs somy sııaqty balyqtyń 6 túri ósiriledi.

Balyq sharýashylyǵyndaǵy ózekti máseleniń biri – sapaly kadrlardyń tapshylyǵy.  Sondyqtan, «Issyk» forel sharýashylyǵy bul problemany joıý úshin arnaıy "Balyq mektebin" ashyp, 30 adamdy oqytyp, sonyń ishindegi 10 adamdy jumyspen qamtamasyz etken.

Sharýashylyqtyń atqarýshy dırektory Marlen Tursynáliniń aıtýynsha, mektepte bilim alýshylarǵa balyqty qalaı tamaqtandyrý kerek, balyqty aýrýdan saqtaýǵa baǵyttalǵan vaksınasııanyń jasalý joly qandaı, bári kórsetiledi. 

– Balyq sharýashylyǵyndaǵy negizgi problemanyń biri – kadr tapshylyǵy. Osy saladaǵy bilgenimizben bólisý úshin balyq mektebin ashtyq. Al qazir Qazaq ulttyq ýnıversıtetimen birlesip, oqý orny bazasynda ǵylymı-óndiristik ortalyq ashyp, stýdentterge teorııalyq bilim berip jatyrmyz. Sodan keıin bizde tájirıbeden ótedi de, jumysqa ornalasady. Qalasa ózi sharýashylyq ashady, – deıdi M.Tursynáli.

Praktıkant bolyp kelip, keıin jumysqa ornalasqan Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń 4-kýrs stýdenti Jansulý Úrgenishbaeva qazir osy sharýashylyqta ıhtıapotolog maman. Ol balyqtyń aýrýǵa shaldyqpaýyna jaýap beredi.

• Qansha balyq bolsa, sonsha aýrý bar. Sondyqtan biz aı saıyn dezınfeksııa jasap, sýdy tazalaımyz, – deıdi jas maman.

Qazaqstan jyl saıyn jaqyn jáne alys  sheteldiń otyz alty eline (60 mln. AQSh dollaryna) 30 myń tonna balyq eskporttaıdy.  Endi mınıstrlik eksport kólemin 10 esege ulǵaıtýǵa balyq sharýashylyǵynyń áleýeti jetkilikti ekenin alǵa tartyp otyr. Eger osy bastamasy júzege asatyn bolsa, Qazaqstan 60 emes, 600 mıllıon AQSh dollaryna eksport jasaı alady. Osy oraıda sharýalardy qoldaý maqsatynda birqatar zańǵa ózgeris engizip, sýbsıdııa berý joldaryn qarastyryp jatyr.