Almaty oblysynda jańa oqý jyly qashyqtan bastalady

Jýrnalıster úıiniń májilis zalynda jańa oqý jylyna arnalǵan daıyndyq jumystary týraly máslıhat jıyny ótti. Basqosýǵa oblys ákimi Amandyq BATALOV qatysty.

Oblystaǵy sanıtarlyq epıdemıologııalyq jaǵdaıǵa baılanysty bıylǵy jańa oqý jyly qashyqtan oqytý formatynda bastalatynyn aıtqan aımaq basshysy bilim salasynyń bıýdjeti 314,2 mıllıard teńgeni quraǵanyn jetkizdi. Ol byltyrǵy jylmen salystyrǵanda 108 mıllıard teńgege artqan. Jalpy, oblysta áleýmettik salaǵa bólingen bıýdjet qarajatynyń 65 paıyzy bilim salasyna baǵyttalady.

– Oblysta jalpy orta bilim beretin 760 mektep bar. Jańa oqý jylynda 1 synypqa 48 myńnan astam bala qabyldanady dep josparlanýda. Eldegi epıdemıologııalyq jaǵdaıǵa baılanysty mektep oqýshylary tórt baǵyt boıynsha bilim alady. Birinshi baǵyt boıynsha oqýshylardyń 70 paıyzy ǵalamtor jelisi arqyly oqýmen qamtylady. Ekinshi baǵytta 20 paıyz oqýshy respýblıkalyq «ál-Farabı», «El Arna» jáne oblystyq «Jetisý» telearnalary arqyly bilim alatyn bolady. Al úshinshi baǵytta shalǵaıdaǵy eldi mekenderdegi shaǵyn jınaqtalǵan 138 mektepte sanıtarlyq talaptarǵa sáıkes, eki aýysymda ıaǵnı, 15 baladan 7 myń 721 oqýshy  shtattyq rejımde oqıdy. Bastaýysh synyp oqýshylary, ata-analardyń ótinishi negizinde boljammen 5 myń 214 kezekshi synyptarda 34 myń 792  bala  oqý júıesiniń tórtinshi baǵyty boıynsha bilim alady. biz úshin bala densaýlyǵy óte mańyzdy. Sondyqtan shtattyq rejımde bilim beretin mektepterde qatań sanıtarlyq talap saqtalady. Mekteptiń kire berisinde zalalsyzdandyrý tósenishteri, teplovızor, sanıtaızer jáne jeke qorǵaný quraldarymen qamtamasyz etiledi. Osyndaı saqtyq sharalaryn iske asyrý maqsatynda jergilikti bıýdjetten 226,9 mıllıon teńge bólindi, – dedi Amandyq Ǵabbasuly. 

Jańa oqý jylynda oqýshylar men muǵalimderdiń kompıýterik quraldarǵa degen qoljetimdiligi bilý úshin ınternet jelisi tartylǵan eldi mekender boıynsha arnaıy monıtorıng jumysy júrgizilgen. Nátıjesinde oblysta kompıýterlik tehnıkamen qamtamasyz etilgen oqýshylardyń úlesi 61 paıyzdy qurady. Bul oblystaǵy  242, 7 myń oqýshyda kompıýter bar degen sóz. Balanyń tolyq bilim alýy úshin oblys mektepterindegi 23 myń 678 kompıýter balalarǵa ýaqytsha paıdalanýǵa beriledi. Az qamtylǵan otbasynyń balalary men jetim balalardy kompıýterlik tehnıkamen qamtamsyz etý maqsatynda 75, 6 myń kompıýter satyp alynǵan. Jıynda oblys basshysy oqýshylarǵa kompıýter satyp alý úshin bıýdjetten 12,5 mıllıard teńge bólingenin, memlekettik-jekemenshik áriptestik aıasynda 20 myń kompıýter satyp alynatynyn, «Jas arhıtektorlar men qurylysshylar» qoǵamdyq qory oblystyń az qamtylǵan otbasynyń balalaryna 150 kompıýter syıǵa tartylatynyn aıtty. Demek, jańa oqý jylynda oblys oqýshylary tolyǵymen kompıýterge qol jetkize alady.

Aımaq basshynyń aıtýynsha, búginde oblysta 41 myń 625 pedagog jumys isteıdi. Olar kompıýterlik tehnıkamen tolyq qamtylǵan. Alaıda 96,4 paıyz muǵalim ınternetke qosylǵanymen 3,6 paıyzy qosylmaǵan.

– Oblys aýmaǵyndaǵy 732 eldi mekenniń, 19-ynda  ınternet jelisi joq. Ǵalamtor jelisine qosylmaǵan mektep jasyndaǵy 886 balanyń 730-y telearna arqyly, qalǵan 156 bala shtattyq rejımde bilim alady. 426 myń 637 oqýshynyń 88 paıyzy ǵalamtor jelisine qosylǵan. Al qalǵan oqýshy ǵalamtor jelisine tirkelmegen. Bul kemshilik boıynsha júıeli jumys atqarylýda. «Qazaqtelekom» AQ arqyly 98 mektepte ınternet jyldamdyǵyn 4 Mbıt-ten
8 Mbıt-ke  deıin ulǵaıtý jumysy júrgizilip jatyr. Bul muǵalimniń erkin sabaq berýine, oqýshynyń esh qınalmaı bilim alýyna úlken múmkindik. Jańa oqý jylynda balalardy kompıýter jáne ınternet jelisimen tolyq qamtý máselesin sheshý úshin barlyq jaǵdaıdy jasaımyz, – dedi oblys basshysy.

Jıynda oblys boıynsha 1 myń 118 mektepke deıingi mekeme bary aıtyldy. Onyń 822-si balabaqsha bolsa 359-y shaǵyn ortalyq. Osy ortalyqtarǵa oqý jylynyń basynan bastap ata-analardyń ótinishi boıynsha kezekshi toptarǵa balalardy qabyldaý júrgiziledi.

«Jumyspen qamtý jol kartasy» baǵdarlamasy aıasynda jalpy somasy 27 mıllıard teńgege 8 mekteptiń qurylysy júrgizildi. Onyń altaýy jańa oqý jylynda paıdalanýǵa berilse, qalǵany jyl sońynda tapsyrylmaq.

"Jumyspen qamtýdyń jol kartasy", "Aýyl – el besigi" memlekettik baǵdarlamasy sheńberinde jergilikti bıýdjetten bólingen 23,9 mıllıard teńgege 55 bilim berý nysanyna kúrdeli jóndeý jumystary júrgizilgen. Kúrdeli jóndeý jumystary 30 tamyzǵa deıin aıaqtalatyn bolady.

Mektep aýlasyndaǵy syrtqy ájethanalardyń máselesi «Jumyspen qamtýdyń jol kartasy» baǵdarlamasy aıasynda óz sheshimin tapqandyǵy talaı ata-ananyń úreıin seıiltti. Búgingi tańda 131 mekteptiń dárethanalaryn ishke ornalastyrý jumystary aıaqtaldy. Keler jyly bul másele tolyǵymen aıaqtalatyn boldy.

Basqosýda oblys ákimi Amandyq Batalov bilim oshaqtaryndaǵy materıaldyq-tehnıkalyq bazany nyǵaıtýǵa 5 mıllıard teńge, kompıýterler satyp alýǵa 4 mıllıard teńge, oqýlyqtar men oqý-ádistemelik keshen satyp alýǵa 3,4 mıllıard teńge bólingenin aıtty. Sondaı-aq, oblystaǵy 69 shalǵaı eldi mekende mekteptiń bolmaýyna baılanysty oqýshylar kórshi aýylǵa qatynap bilim alýda. Endi oqýshylardy tasymaldaý úshin sý jańa 71 avtobýs satyp alyndy. Oǵan  jergilikti bıýdjetten 940,6 mıllıon teńge bólingen.

Qazirgi tańda arnaýly kásiptik bilim berý isine de kóp kóńil bólinedi. Jalpy, oblysta 76 kolledj bar. Onyń 43-i memlekettik,      33-i jeke menshik. Ol jerde 28 myń 758 stýdent bilim alady. Bıylǵy oqý jylynda 59 kolledjde stýdentterdi qashyqtan oqytý josparlanǵan. Bilimge qushtar jastar úshin bıyl 330 oryndy úsh stýdenttik jataqhana salyndy. Tórt kolledj jataqhanasynyń qurylysy júrgizilýde. Oblys aýmaǵyndaǵy barlyq kolledjde 4 myń 872 kompıýter bar. Bul tehnıkalar da bilimgerlerdiń ıgiligi úshin ýaqytsha paıdalanýǵa beriledi.

Jalyndy jastardyń sapaly jáne qoljetimdi bilim alýyna, qoǵamda maman retinde óz ornyn tabý úshin olarǵa jaqsy jaǵdaı jasaý asa mańyzdy. Osyny alǵa tartqan aımaq basshysy I. Jansúgirov atyndaǵy Jetisý memlekettik ýnıversıtetiniń stýdentteri úshin jaqynda Stýdentter úıi ashylatynyn aıtty.

Baspasóz máslıhatynda aımaq basshysy jýrnalısterdiń saýaldaryna jaýap berip, epıdemıologııalyq jaǵdaıǵa baılanysty oblys turǵyndaryn karantın sharalaryn qatań saqtaýǵa shaqyrdy.