"PTR test jasatý – koronavırýsty anyqtaýdyń tıimdi tásili emes". Farmakologpen suhbat

Qazaqstanda koronavırýsty anyqtaıtyn PTR test nátıjesin negizge ala otyryp qoıylǵan "pnevmonııa" dıagnozy eldi halyqaralyq daýǵa qaldyrdy. Keıbir medısına mamandarynyń aıtýynsha, eldegi PTR testeriniń durystyǵy 20 paıyzdan da tómen. Olar koronavırýsty anyqtaýdyń bul jolyn qoldamaı otyr.

Al 21 shilde kúni eldiń densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Soı PTR test sanyn arttyrý úshin memlekettik bıýdjetten taǵy 42 mlrd teńge surady. Onyń aıtýynsha, bul "qosymsha" qarajat jyl sońyna deıingi epıdemıologııa jaǵdaıyn boljaýǵa jáne PTR zerthanalardyń sanyn arttyrý úshin qajet.

Qamshy tilshisi koronavırýsty anyqtaý úshin PTR test nátıjesi qanshalyqty mańyzdy degen suraqty negizge ala otyryp, Almaty qalalyq kardıologııa ortalyǵynda klınıkalyq farmakolog bolyp jumys isteıtin Jadyra Jalǵasbaıdan suhbat aldy.  

Klınıkalyq farmakologtyń aıtýynsha, PTR test kórsetken nátıjeniń bári durys bola bermeýi múmkin. 

– PTR test aýrýy asqynǵan naýqastardyń aǵzasynda vırýstyń bolǵan-bolmaǵanyn anyqtaı almaıdy. О́ıtkeni vırýs adam boıynda birneshe kún júredi. Odan soń ol vırýs test arqyly baıqalmaýy múmkin, biraq aǵzadaǵy vırýs keıinnen asqynady. Eń kúrdeli asqyný – pnevmonııa, ıaǵnı ókpeniń qabynýy. Naýqas jaǵdaıyn anyqtaýdyń PTR testinen bólek birneshe joly bar. Rentgen, KT (kompıýterlik tomografııa) arqyly naýqas ókpesindegi ózgeristerdi, al jalpy qan analızi arqyly leıkozıtozdy (leıkosıttiń kóbeıýi) bile alamyz. Eger leıkozıtoz kúrt tómendese, ımmýnıtettiń álsiregeni,– deıdi Jadyra Jalǵasbaı. 

Maman qarapaıym halyqtyń PTR testin emes, jalpy qan analızin tapsyrǵanyn qup kóredi.

– PTR testiniń eń arzany 8500 teńge turady. Al jalpy qan analıziniń eń arzany – 600 teńge. Osy turǵyda qarapaıym halyqqa qarajat jaǵynan da eń tıimdisi jalpy qan analızi bolyp tur. Eger osy analızge qarap emdi bastasaq, ýaqytty da, qarajatty da únemder edik. Degenmen PTR testi kerek emes dep te naqty aıta almaımyn. Koronavırýstyń 2100-den astam túri bar. Sonsha vırýstyń qaısysy aǵzaǵa baryp túsetinin eshkim naqty aıta almaıdy. Biraq jalpy qan analızi arqyly lımfosıtterdiń kúrt túsip ketkeninen aǵzada vırýs paıda  bolǵanyn boljaýǵa bolady,  – deıdi ol.

Farmakolog maman PTR testiniń tıimsizdigin óz tájirıbesinde de baıqap kóripti.

– Maǵan habarlasatyn 10 adamnyń ekeýinde ǵana COVID-19 oń nátıje kórsetedi. Qalǵanynyń test nátıjesi teris bolsa da ókpesinde pnevmonııa bar. Biz olardy emdemeı, qarap otyra almaımyz ǵoı. Sol úshin naqty zertteýlerge súıene otyryp, vırýstan qalǵan ózgeristerdi emdegen durys. PTR-dyń teris nátıjesine qýanyp otyra bermeý kerek, – deıdi ol. 

Dárigerdiń aıtýynsha, kardıologııalyq ortalyqta jumys istegenimen, oǵan pnevmonııa men koronavırýs juqtyrǵan tanystary, dostary, sondaı-aq áleýmettik jelidegi oqyrmandary da keńes surap kelgen. Ol indet bastalǵaly beri 100-ge jýyq naýqasty aýrýynan aıyqtyrǵan.

Klınıkalyq farmakolog  Jadyra Jalǵasbaı

– Aqpan aıynan bastap men emdegen naýqastardyń arasynda tek bir adam ǵana qaıtys boldy. О́kinishke qaraı, ol kisiniń lımfogranýlematoz degen aýrýy bolǵan. Sondaı-aq ol maǵan óte kesh habarlasty. Men endi emdeýdi bastaǵanda, eki kúnnen soń aýrýy asqynyp qaıtys boldy. Qalǵan emdegen naýqastarym 3-5 kúnniń ishinde saýyǵyp ketti, – deıdi ol. 

Dáriger suhbat sońynda koronavırýspen bir ret aýyrǵan naýqastar ekinshi qaıtara aýyrýy múmkin ekenin aıtyp, adamdardy saqtanyp júrýge shaqyrdy. 

– Adamdar bir ret aýyrǵan soń da densaýlyǵyna asa mán berýi kerek. Sebebi "taǵy aýyryp jatyrmyn" dep habarlasyp jatqandar bar. Olardyń aǵzasynda da aýrý belgisi bir-birine uqsaıtyn eki túrli vırýs júrýi múmkin. 

2012 jyly Ońtústik Koreıada, 2015 jyly Birikken arab ámirliginde koronavırýstyń basqa túri boldy. Ǵalymdardyń zertteýinshe, sol túr kezinde myqty ımmýnıtet paıda bolǵan. Bul degenimiz, sol vırýspen aýyrǵandar qaıtalap aýyrmaıdy degen sóz. Qazirgi COVID-19-dyń jańa túri ımmýnıtetti qatty álsiretedi. Sol sebepti bir ret aýyrǵan naýqastar ekinshi ret aýyrýy ábden múmkin, – dep eskertti dáriger.