Búgin, 22 maýsym kúni Qytaıda týǵan etnıkalyq qazaqtar Qaster Musahanuly men Murager Álimuly segiz aı qamaýda bolǵan Semeıdegi kolonııadan bosap shyqty. Bul týraly olardyń advokaty Lázzat Ahatova habarlady, dep jazady Azattyq.
Qaster Musahanuly men Murager Álimuly "memlekettik shekarany qasaqana zańsyz kesip ótti" degen aıyppen qamaýǵa alynǵan bolatyn. Qańtar aıynda Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdandyq soty Shyńjańnan Qazaqstanǵa qashqan eki qazaqty bir jylǵa bas bostandyǵynan aıyrý týraly sheshim shyǵarǵan. Sot úkimine deıingi qamaýda bolǵan kúnderi eki kúnge sanalatyn boldy.
Qazir Qaster Musahanuly men Murager Álimuly advokaty Lázzat Ahatovamen birge Aqmola oblysy Qoıandy aýylyna bara jatyr. Ol jerde Muragerdiń ápkesi Nurgúl turady.
– Qazir qýanyshtan ózderine kele almaı otyr. “Túnimen uıyqtamadyq, 5 saǵat qaldy, eki jarym saǵat qaldy dep, mınýt sanap kettik” deıdi. Basynda jigitterdi Semeıde qaldyrǵysy keldi. Biraq bizdiń ótinishimizge túsinistikpen qarap, raıynan qaıtty, – dedi Lázzat Ahatova.
Advokattyń sózinshe, Musahanuly men Álimulynyń bosqyn mártebesin suraýshy kýáligi tamyzǵa deıin jaramdy.
Bosqyn mártebesin berýdi Aqmoly oblysynyń mıgrasııa qyzmeti qarastyrady. Qazir olardyń qolyna shildeniń sońyna deıin jaramdy ýaqytsha kýálik bar. Ol ýaqytqa deıin másele sheshilýge tıis.
Semeı qalasynyń belsendileri Musahanuly men Álimulyn kolonııadan shyqqan kezde kútip alǵysy kelgen. Biraq bul múmkin bolmady – eki jigitti josparlanǵan ýaqyttan birneshe saǵat buryn shyǵarǵan. Advokattyń aıtýynsha, kolonııa ákimshiligi mundaı qadamǵa kolonııa aldynda kóp adam jınalmas úshin barǵan.
– Telefondarymyzdy tapsyryp, ishke kirgende, mekeme basshysy aldymyzdan shyǵyp, eki jigitti eshkimmen baılanystyrmaı, alyp shyǵýymyzdy ótindi. О́ıtkeni, mekemeden koronovırýspen aýyrǵandar shyǵyp jatyr eken. “Ekeýiniń de, basqa adamdardyń da densaýlyǵy men ómirin oılańyzdar. Qazir osyndaı kezeń, vırýs oshaǵy Semeıden shyǵyp jatyr. Qasterdiń de ystyǵy kóterilip, biraz em qabyldady” – degen soń, tańǵy 7:00-de qaladan shyǵyp kettik, – dedi Ahatova.
Musahanuly men Álimuly 2019 jyldyń qazan aıynda Qazaqstan men Qytaıdyń shekarasyn kesip ótip, Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Zaısan aýdanynan bir-aq shyqty. Sol jerden Almaty qalasyna attanyp, Qazaqstan adam quqyǵy jónindegi bıýrosynda baspasóz máslıhatyn ótkizdi. Máslıhat kezinde olar Shyńjańda dini ıslam halyqtarǵa qysym kórsetilip jatqanyn, sol sebepti Qytaıda qashýǵa májbúr bolǵanyn aıtty. Qazaqstan bıligi kóp uzamaı ekeýin qamaýǵa aldy. 2020 jyldyń 21 qańtarynda “memlekettik shekarany qasaqana zańsyz kesip ótti” dep aıyptalǵan Musahanuly men Álimuly kináli dep tabylyp, bas bostandyǵynan aıryldy, biraq Qytaıǵa jiberilmeıtin boldy.
Shyńjańdaǵy musylman halyqtarǵa qysym kórsetilýi týraly habarlar 2017 jyldan bastap taraı bastady. 2018 jyly BUU Shyńjań "lagerlerinde" bir mıllıonǵa jýyq uıǵyrlar men dini ıslam ózge halyqtardyń baryn málimdegen bolatyn. Bastapqyda muny joqqa shyǵarǵan Qytaı "lagerlerdiń" baryn moıyndady, biraq olardy ekstremızm men terrorızmge qarsy kúres úshin qurylǵan "bilim berý jáne kásipke baýlý ortalyqtary" dep sıpattady.
Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.
Pikir qaldyrý
pikir