• USD 468.56

  • EUR 497.56

  • RUB 7.3

  • CNY 67.18

29 Naýryz, 11:26:43
Almaty
+35°

"Qazaqstan Respýblıkasynyń parlamenti jáne onyń depýtattarynyń mártebesi týraly" zańǵa sáıkes, VI shaqyrylymdaǵy májilis depýtattarynyń merzimi 2021 jyldyń naýryz aıynda aıaqtalýǵa tıis. Sońǵy kezderi el ishinde qoǵamda "parlament saılaýy merziminen buryn bolady" degen boljam jıi aıtylyp júr. Mundaı pikirdegi sarapshylar kóbine  eldegi buǵan deıin bolǵan saılaýlardyń merziminde ótpegenin alǵa tartady.

Parlament saılaýy qarsańynda elde partııa qurýǵa umtylǵandar  bar. Olar saılaýǵa deıin óz partııalaryn tirkeı ala ma? Qamshy tilshisi "partııa quramyz" dep júrgen birneshe belsendimen sóılesip, qandaı jumys atqaryp jatqandary týraly surady. 

"Dempartııa" qol jınap jatyr

Byltyr qazan aıynda bılikke qarsy "Demokratııalyq partııa quramyz" dep málimdep, biraq áli kúnge deıin partııalaryn resmı tirkeı almaǵan saıasatker Janbolat Mamaı "búgingi zańnamamen partııany tirketý óte qıyn sharýa" deıdi. 

Mamaıdyń aıtýynsha, Demokratııalyq partııa bastamashyl toptyń qolyn jınaýdy qaıta bastapty. 

– Biz bastamashyl topty qaıtadan jınaýymyz kerek bolyp tur. О́ıtkeni jeltoqsan aıynda Ádilet mınıstrligine tapsyrǵan myńnan astam adam qolynyń ýaqyty ótip ketkenine baılanysty jarmasyz bolyp qaldy. Qazir qaıtadan jalǵastyrýymyz, bastamashyl toptyń múshelerin jınaýymyz kerek. Biz birinshi sezden keıin birshama sabaq alyp, jaqtastarymyzdyń sanyn odan da kóp qylyp tapsyrýdy josparlap otyrmyz. Qazir qol jınaý prosesindemiz, – deıdi ol. 

Mamaı bastaǵan Dempartııa belsendileri byltyr jeltoqsan aıynda bastamashyl toptyń qolyn jınap, Ádilet mınıstrligine qujat tapsyr quryltaı sezd ótkizýge ruqsat alǵan. Alaıda Dempartııa "Quryltaıǵa kelmek bolǵan óńirlerdegi jaqtastarymyzǵa qysym kórsetildi. Kóbi negizsiz qamaýǵa alyndy"  dep Almaty qalasynda josparlanǵan partııanyń quryltaı sezin ótkizbeı, bılikke qarsy mıtıng jarııalaǵan edi.

"Bılik parlament saılaýyna deıin eshqandaı jańa partııany tirkemeýi múkin"

Janbolat Mamaıdyń paıymdaýynsha, parlament saılaýy 2021 jyldyń qańtar aıynda ótedi, bılik saılaýǵa "qýyrshaq partııalardy" ǵana qatystyrýy ábden múmkin. 

– Menińshe, aldaǵy parlament saılaýy qańtar aıynda ótedi. Qazirgi kezden bastap eseptesek, jarty jyldaı ǵana ýaqyt qaldy. Sondyqtan parlament saılaýyna deıin Demokratııalyq partııany búgingi zańnamamen tirkeý – óte qıyn sharýa. Biraq biz oǵan qaramastan jumysymyzdy isteı beremiz. Partııa qurý úshin mindettelgen sharttyń bárin oryndaımyz. Bılik qaıtadan ózderiniń qýyrshaq saıası partııalaryn saılaýǵa qatystyryp, qaıtadan ótirik parlamentti jasaqtaǵysy kelse, onda qazirgi jaǵdaıda eshqandaı saıası partııalardy tirkemeıdi. Al ondaı jaǵdaıda biz ózimizdiń sózimizdi qatty etip jetkizemiz. Úlken-úlken aksııalar uıymdastyramyz. Biz qazir barlyǵyn baqylyp otyrmyz. Menińshe, saılaýǵa áli jarty jyldaı ýaqyt bar. Sondyqtan biraz nárse ýaqyt enshisinde, – deıdi Mamaı. 

Qazaqstanda saıası partııa qurý qıyn ekenin "HAQ" (Halyqqa adal qyzmet) qozǵalysynyń jetekshisi Toǵjan Qojalıeva da aıtyp otyr. 

– HAQ qozǵalysy partııa bolýdy kózdep otyr. Alaıda bılik "partııamyzdy tirkeıdi" degenge kúmánmen qaraımyz. Qazirdiń ózinde bizge bılik tarapynan túrli qysym kórsetilip jatyr. Bizdiń oıymyzsha, bılik parlament saılaýyna deıin eshqandaı jańa partııany tirkemeýi múmkin. Alaıda biz alǵan betimizden qaıtpaımyz. Partııa qurý jumysy jalǵasady. Buǵan deıin partııany tirketý úshin alǵashqy qadam jasadyq. Ádilet mınıstrligine bastamshyl toptyń qujattaryn ótkizdik, biraq keri qaıtaryldy. Aldaǵy ýaqytta bastamashyl toptyń qujatyn Ádilet mınıstrligine taǵy da ótkizemiz, – deıdi Qojalıeva. 

Onyń sózinshe, HAQ qozǵalysyn qoldaıtyn azamattar óte kóp.

– Qazir bizdi qoldaýshylardyń sany kúnnen-kúnge artyp keledi. "HAQ" qozǵalysynyń jaqtastary Soltústik Qazaqstan oblysynda ǵana joq. Al basqa óńilerdiń bárinde bizdiń bastamany qoldap otyrǵan azamattar óte kóp, – deıdi ol. 

Eger saılaýǵa deıin jańa partııa tirkelmese...

Qamshy tilshisi Qojalıevadan da, Janbolat Mamaıdan da "Eldegi jańadan qurylyp jatqan ózge uıymdarmen bir partııaǵa birigý josparlaryńyzda joq pa?" dep surady. "HAQ" qozǵalysnyń jetekshisi de, áli tirkelmegen Demokratııalyq partııa jetekshisi de "Ondaı jospar joq. О́zimiz ustanǵan baǵytpen júremiz" dep jaýap berdi. 

Toǵjan Qojalıeva "HAQ" qozǵalysy parlament saılaýyna deıin partııa retinde tirkelmegen jaǵdaıda, "saılaýdy bastan-aıaq baqylaımyz" deıdi. Onyń aıtýyna qaraǵanda, qozǵalys belsendileri qazir baqylaýshy daıyndaýmen de aınalysyp júr.

Al Janbolat Mamaı parlament saılaýyna deıin partııalary tirkelmegen jaǵdaıda qandaı pozısııa ustanatyndaryn ashyp aıtpady. Ol "О́te belsendi pozısııa ustanamyz. Ony bári sol kezde kóredi" dep qysqa qaıyrdy.

Qamshy tilshisi osy maqalany jazý barysynda "partııa quramyn" dep júrgen bıznes-trener Ahmetbek Nursılamen de habarlasty. Áýelde "suraqtaryńyzǵa  Whatsapp messendjeri arqyly jaýap beremin" degen Nursıla keıin jaýap qaıyrmady. 

Qazaqstanda tirkelmegen "Kóshe" partııasynyń belsendileri sońǵy kezderi ózderin "naǵyz oppozısııamyz" dep júr. Biraq 19 mamyrda Nur-Sultan soty "Kóshe" partııasyn "ekstrımıstik uıym" dep tanyp, qyzmetine tyıym saldy. Onyń keıbir músheleri qýdalanyp jatyr. "Kóshe" partııasyna 2009 jyldan beri shetelde turatyn eks-bankır Muhtar Áblıazov qurǵan "Qazaqstannyń demokratııalyq tańdaýy" (QDT) qozǵalysymen bir uıym" degen aıyp taǵyldy. Al "QDT" qozǵalysynyń jumysyna Qazaqstanda 2018 jyldan beri tyıym salynǵan, biraq Eýroparlament bul qozǵalysty "beıbit oppozısııalyq uıym" dep ataǵan.

Qazir Qazaqstanda "Nur Otan", "Aq jol", "Qazaqstan kommýnıstik halyq partııasy", "Birlik", "Aýyl", "JSDP" jáne "Azat" partııalary resmı tirkelgen. Onyń úsheýi – "Nur Otan", "Aq jol" jáne Qazaqstan kommýnıstik halyq partııasynyń ókilderi qazirgi parlamentte otyr.

Mııat Káshibaı

Avtormen onyń Facebook paraqshasy arqyly habarlasýǵa bolady.

Jazylyńyz

"Qamshy" silteıdi

Qate tapsańyz, qajetti bólikti tańdap ctrl+enter basyńyz.

Pikir qaldyrý

pikir