Mınıstrlik dońyz sýbsıdııasyna qatysty málimdeme jasady

Qazaqstan aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi sońǵy kúnderi qoǵamda keńinen talqyǵa túsken "shoshqa etin óndirýge sýbsıdııa berý" máselesine qatysty mán-jaıdy túsindirdi. Bul týraly Aýyl sharýashylyq mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti habarlady. 

Mınıstrlik málimdemesinde sońǵy jyldary Qazaqstanda shoshqa ósirýge bólinetin sýbsıdııa mólsheri 2 ese azaıǵany aıtylǵan. 

"Memleket árqashan ekonomıkalyq turǵydan tıimdi bolý úshin kórshiles elderdiń suranysyna mán berip, naryqtaǵy tutynýshy talabyn eskeredi.

Qazaqstanda 2018 jyldan bastap shoshqa etin óndirýdi sýbsıdııalaý toqtatylǵan. Bul shoshqa óndirisine memlekettik qoldaýdyń jalpy kóleminiń 2 ese azaıǵanyn kórsetedi. Qazirgi ýaqytta salada tek eki sýbsıdııa bar: asyldandyrý men ósirýge ketken shyǵyndardy óteý. Alaıda ótken jyly bul sýbsıdııany tek bir sharýa qojalyǵy ǵana paıdalanyp, nebary 6 bas mal alyndy.

Salystyrmaly túrde, 1991 jyly Qazaqstanda 2,9 mıllıon bas shoshqa bolǵan, al 2018 jyly – 800 myń ǵana. 2019 jylǵa qaraı Qazaqstandaǵy shoshqa sanynyń artýy, shoshqa eti eksportynyń ósýine áser etti. Eger 2017 jyly Qazaqstan shetelge 300 tonnaǵa jýyq et satsa, byltyr ol 800 tonnaǵa jetti. Osy kezeń ishinde shoshqa etiniń ishki tutyný úlesi 8% tómendedi" delingen mınıstrlik habarlamasynda.

Buǵan deıin "Qazaqstan" telearnasynyń jýrnalısi Maqsat Tolyqbaı áleýmettik jelidegi paraqshasynda "memleket jylqy sharýashylyǵyna tıesili sýbsıdııany shoshqa sharýashylyǵyna berip, sonyń kesirinen jylqy sharýashylyǵy turalap qaldy" degen saryndaǵy vıdeo úndeý jarııalaǵan. Jýrnalıstiń osy vıdeosy jelide shý týdyryp, shoshqa sharýashylyǵyna kóp mólsherde sýbsıdııa bólingenine qarsy adamdar kóbeıgen edi. Biraq Tolyqbaı jelide jarııalaǵan jazbasyn keıin óshirip tastady.

Sonyń arqasynda Qazaqstanda búgingi tańda jylqy sany 2,9 mln basqa deıin ósken (jyl basyndaǵy málimetter boıynsha). Bul 1991 jylǵy jylqy sanynan 1,7 ese, al 2000 jylmen salystyrǵanda 3 ese kóp. Tıisinshe, jylqy sharýashylyǵy men bıe sútiniń óndirisi damyp, asyl tuqymdy jylqylardyń sany artqan.

"Búgingi tańda memleket jylqy sharýashylyǵymen aınalysatyn otandyq taýar óndirýshilerge qoldaý kórsetýdi jalǵastyrýda. Atap aıtqanda, olar úshin tómendegideı múmkindikter qarastyrylǵan:

• satyp alynǵan asyl tuqymdy aıǵyrlar úshin sýbsıdııalaý normasy ár basqa 100 myń teńgeden;
• bıe sútin óndirýshiler úshin ár lıtrine 60 teńgeden;
• asyl tuqymdy jylqynyń analyq basyn baǵýǵa, jem-shóbine jylyna 20 myń teńgeden;
• jylqy sharýashylyǵyn damytýǵa arnalǵan tehnıkalar men jem-shóp daıyndaıtyn jabdyqtardy satyp alǵanda memleket 25 paıyzdyq óteý úlesimen ınvestısııalyq sýbsıdııa beredi;
• nesıeler men lızıng boıynsha paıyzdyq mólsherlemelerdi 10% sýbsıdııalaý.

Bul qoldaý sharalarynyń barlyǵy jylqy fermalary men salalyq qaýymdastyqtardyń usynystary boıynsha jasalǵan. Jalpy alǵanda, 2019 jyly 4,7 myń jylqy fermalary memlekettik qoldaý sharalarymen qamtyldy.

Sonymen qatar, joǵaryda atalǵan qoldaý sharalaryna qosymsha, jylqy ósirýshilerge «jylqy satyp alýǵa» 10 jylǵa merzimge deıin 6%-dyq ósimmen jeńildetilgen nesıe berý qarastyrylǵan. 2016 jyldan beri «Qulan» baǵdarlamasy jumys istep keledi. 2018 jyly  12 myń bas mal satyp alýǵa 512 sharýashylyq qarajat aldy, byltyr 1440 sharýashylyqqa 40 myńnan astam jylqy satyp alýǵa jeńil nesıe berilgen. 2020 jyly qarjylyq qoldaý alýshylardyń sany edáýir artady dep kútilýde" delingen mınıstrlik málimdemesinde.