«Nur Otan»-nyń Partııalyq baqylaý komıteti Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine birqatar usynystar berdi

«Nur Otan»-nyń Partııalyq baqylaý komıtetin jaıylymdyq jerler jetkilikti mólsherde bola tura, elimizdiń kóptegen aımaqtarynda aýyl turǵyndary úshin jaıylymdyq jerlerdiń jetispeýshiligi nelikten ózekti másele bolyp turǵany alańdatady.

Partııalyq baqylaý komıtetiniń otyrysynda Parlament Májilisiniń depýtaty, «Nur Otan» fraksııasynyń múshesi Nurjan Áshimbetov búginde aýyl sharýaqojalyqtary ishki naryqqa jetkiziletin súttiń 74,5%-in jáne ettiń 56%-in óndiretinin atap ótti. Alaıda malǵa jetkilikti jaıylymnyń bolmaýy memlekettiń azyq-túlik qaýipsizdigine eriksiz qaýip tóndiredi.

Statıstıkalyq derekterge sáıkes el turǵyndarynyń 41,5% aýyldyq jerlerde turady. Bul rette ujymdasqan sharýashylyqtarda shamamen 3,2 mln bas mal bolsa, al qosalqy sharýashylyqtarda bul kórsetkish eki ese kóp, ıaǵnı 6,7 mln. shamasynda.

Mal basynyń shamamen 80% aýyldyń aınalasynda jaıylatyndyqtan, eldi mekenderdiń 5-6 shaqyrym radıýstaǵy jaıylymdyq jerleri tozǵan, tozyǵy jetken jerlerdiń aýmaǵy - 20,9 gektar. Sonymen qatar aýylsharýashylyq taýarlaryn óndirýshilerge 73,4 mln. gektar jer bólingen, demek rezervte 47,1 mln.gektar jer bar.  

«Dál qazirgi ýaqytta Aqtóbe qalasynan basqa barlyq oblystaǵy eldi mekenderde jaıylymdyq jer jetispeıdi. Alaıda, iri sharýashylyqtar barlyq jerde jaıylymdarmen qamtamasyz etilgen jáne olardyń jartysyn paıdalanbaıdy. Bul jerler et pen sútti ózderi úshin óndiretin, arasynda satýǵa shyǵaratyn qarapaıym sharýashylyqtary bar aýyl turǵyndary úshin aýadaı  qajet», - dedi Nurjan Áshimbetov. 

Aıta ketý kerek, «Nur Otan» partııasy fraksııasynyń depýtattary 2017 jylǵy aqpanda kúshine engen «Jaıylymdar týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń jobasyn ázirlgen bolatyn. Ol ýákiletti organ men jergilikti atqarýshy organdardyń jaıylymdardy tıimdi basqarý jáne paıdalaný jónindegi júıeli jumysyn kózdeıdi. Zańnyń basty jańalyǵy - eldiń ár aýyldyq okrýgteri jergilikti klımattyq erekshelikterdi jáne tıisti aýmaqtarda mal jaıýdyń tıisti dástúrlerin eskere otyryp, Jaıylymdardy basqarý men olardy paıdalanýdyń ózindik josparyn ázirleıdi. Bul Jospar ári qaraı aýdandyq máslıhatta bekitilip, ádilet organdarynda tirkeledi.

«Zańda memleket menshigi bolyp tabylatyn aýyldyq jerlerde ornalasqan jaıylymdar jergilikti halyqtyń analyq (sútti) maldy kútip-baǵýǵa qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin beriletini naqty kórsetilgen. Al tájirıbede qandaı? Jergilikti ákimdikter jerdi kásipkerlik sýbektilerine jalǵa bergen. Aýmaqtyq Partııalyq baqylaý komıtetteri, máslıhat depýtattary, ákimdikterdiń jaýapty qyzmetkerleri - partııa músheleri, ákim orynbasarlarynan bastap jer qatynastary bólimderiniń basshylary qaıda qarap otyr? Barlyq aýylsharýashylyq jerlerin tekserý jáne jer kadastryn sıfrlandyrý óte baıaý júrip jatyr jáne barlyǵy birdeı sapaly emes. Jaıylymdardy basqarý jáne olardy paıdalaný jospary da daıyn emes, degenmen jyl saıyn jerdi geobotanıkalyq taldaýǵa shamamen 7 mıllıard teńge bólinedi eken», - dedi Nurjan Áshimbetov.

О́z kezeginde Aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń birinshi orynbasary Aıdarhan Saparov, eger jaıylymmen qamtamasyz etý máseleleri zańnamalyq deńgeıde sheshiletin bolsa, jergilikti jerlerde zańdy júzege asyrý kezinde másele týyndaıtynyn túsindirdi.

«Jerge tolyq masshtabty geobotanıkalyq zertteý jumystaryn júrgizýge qarjylyq resýrstar joq, jaıylymdyq jerlerdi aýystyrý shemalary men josparlaryn tirkeý kezinde ádilet organdary kedergi keltiredi, jer ýchaskesiniń menshik ıesi ózgergen kezde josparlar shyǵyn ákeledi. Osyǵan oraı, joǵaryda atalǵan máselelerdi sheshý úshin bizge depýtattardyń kómegi qajet», - dedi Aýylsharýashylyq vıse-mınıstri.

Partııalyq baqylaý komıteti múshelerinen quralǵan jumys toby otyrysynyń qorytyndysynda, Aýylsharýashylyq mınıstrligi jáne «Nur Otan» partııasy fraksııasy depýtattaryna jaıylymdyq jerlerdi tıimdi paıdalaný maqsatynda jaıylymdyq jerlerdi bólý, taratý jáne alyp qoıý máselelerin retteıtin zańnamalyq aktilerge mynadaı ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly usynystar paketin ázirleý usynyldy:

- jaıylymda bir jyl boıy mal jaıylmasa nemese mal jaıýǵa ruqsat etilgen jer 40%-ynan kem mólsherde paıdalanylyp otyrǵan bolsa, jerdi alyp qoıý múmkindigi;

-jaıylymdardy basqarý josparlary men jaıylymdardy aýystyrý shemalaryn bekitý jáne olardyń qoldanylý merzimin 2 jyldan 5 jylǵa deıin uzartýdyń jańa jeńildetilgen tártibi;

- jaıylymdardy paıdalaný erejeleriniń saqtalýyn baqylaý prosesine jergilikti bılik organdarynyń da at salysýy.

Sonymen qatar Respýblıkalyq bıýdjettiń atqarylýyn baqylaý jónindegi esep komıtetine topyraq, geobotanıkalyq jáne basqa da zertteýlerge bólingen bıýdjet qarajatynyń tıimdi paıdalanylýyna aýdıt júrgizý usynyldy.

Jergilikti atqarýshy organdarǵa 2002-2004 jyldary jasalǵan eldi mekenderdiń uıymdyq-ekonomıkalyq qurylymynyń josparlaryn qaıta qaraý jáne osy josparlarǵa sáıkes eldi mekenderge berilgen jaıylym jerlerdi memleket menshigine qaıtarý sharalaryn qabyldaý qajet.

Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine osy josparlardy ázirleýge qatysatyn ákimdik mamandary úshin jan-jaqty oqytý jumysy uıymdastyrylýy qajet.

Nur Otan partııasynyń baspasóz qyzmeti