Oraza: meıirim men keshirim

Karantın rejımi kezinde spırttik antıseptıkterdi qoldanýǵa bola ma, úıden shyqpastan pitir-sadaqany qalaı tóleý kerek sııaqty oraza ustaýdyń erejeleri týraly Almatydaǵy "Álı-Muhammed" meshitiniń bas ımamy, ıslamtanýshy-dintanýshy Qanatálı Takırov "Verechnıı Almaty" basylymyna aıtyp berdi.

Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy (QMDB) eldegi irgeli zertteý ortalyqtarynyń biri – V.G.Fesenkov atyndaǵy "Ulttyq ǵaryshtyq zertteýler men tehnologııalar ortalyǵynyń ǵylymı derekterin negizge alyp, sondaı-aq kórshiles О́zbekstan men Qyrǵyzstannyń musylmandar dinı basqarmasymen keńese kele "Ramazan aıy 24 sáýirde bastalady" dep belgiledi.

Sonymen qatar oraza kestesi de sharıǵat negizderi men ǵylymı zertteýlerge súıene otyryp jasaldy. Osyǵan baılanysty dinı basqarma Ramazan týraly aqparatty QMDB-nyń resmı www.muftyat.kz saıtynan alýǵa shaqyrady.

Vırýsty taratpaý úshin juma namaz, taraýyq namaz jáne ózge de bes ýaqyt qosymsha namaz meshitterde ýaqytsha oqylmaıdy. Juma namazdyń ornyna barlyǵy óz úıinde besin namazyn oqıdy. О́ıtkeni jamaǵatpen ári meshitte oqylmaǵan namaz sharıǵat talaptary boıynsha juma namazy bolyp eseptelmeıdi.

Sondaı-aq meshit janyndaǵy ashanalar men qoǵamdyq oryndarda aýyzashar ótkizý toqtatyldy. QMDB qazaqstandyqtardy Ramazanda taraýyq namazyn úıde, otbasy múshelerimen oqýǵa keńes beredi.

Pitir-sadaqa somasy týraly

QMDB prezıdıýmy sheshimimen bıyl pitir-sadaqa mólsheri jan basyna 370 teńge bolyp belgilendi. Bul – naryq baǵasy boıynsha ortasha eki kılogramm unnyń qunymen para-par. Materıaldyq ál-aýqaty jaqsy adamdar pitir-sadaqany meıiz nemese qurma baǵasy boıynsha bergeni jón.

Ramazan kezinde eń basty qajettilikterin ótegennen keıin qalǵan maly men qarjysynyń quny kúmis nısabyna ıaǵnı 127 myń teńgege teń bolǵandar ózi jáne otbasy músheleri úshin pitir-sadaqa tóleýge mindetti.

Pitir-sadaqa oraza kezinde ketken qatelikterdi jýyp-shaıý úshin jáne muqtaj jandarǵa materıaldyq kómek jasaý úshin beriledi.

Onlaın-qaıyrymdylyq týraly

Tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty Ramazan aıy kezinde elde pitir-sadaqa men zeketti  kaspi.kz mobıldik qosymshasy arqyly tóleýge bolady.

Mundaı sheshim bas múftı Naýryzbaı qajy Taǵanulynyń jetekshiligimen ótken QMDB prezıdıýmynyń onlaın-otyrysynda qabyldanǵan bolatyn.

QMDB men bank basshylyǵy arasyndaǵy kelisim boıynsha, birlesken onlaın-joba qasıetti Ramazan aıynda júzege asyrylmaq.

Mobıldik qosymshaǵa respýblıkalyq jáne oblystyq mańyzy bar qalalardaǵy barlyq ortalyq meshittiń shoty engiziledi. Ár azamat óz aımaǵyndaǵy meshittiń shotyna pitir-sadaqa men zeketti úıinen shyqpastan aýdara alady.

Karantın tarıhy týraly

Muhammed paıǵambar (oǵan Allanyń ıgiligi men sálemi bolsyn) indet taralǵan kezde adamdardy aýrýdan aman alyp qalý úshin karantın jarııalaǵanyn kóbi bile bermeıdi. Alla elshisi serikterine "Eger sender bir jerde oba jaıylǵanyn estiseńder, ol jerge barmańdar. Eger oba sender turǵan jerge jaıylsa, onda odan qashamyn dep eshqaıda ketpeńder" degen. Sondyqtan ıslam usynatyn alǵashqy amal – karantın.

Jaqsy ister ýaqyty

Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allahtyń ıgiligi men sálemi bolsyn): "Alla Taǵala onyń jeńildikterin qoldanǵandardy jaqsy kóredi jáne kúná jasaǵandardy jek kóredi" degen. Densaýlyq jaǵdaıyna baılanysty oraza ustaı almaǵandar 60 muqtaj adamdy tamaqtandyrýy qajet.

QMDB azamattardy oraza ustaıtyn týystary men tanystaryna tamaqty úılerine deıin jetkizip berýge, az qamtylǵan jáne muqtaj otbasylarǵa qajetti azyq-túlik taratýǵa shaqyrdy.

Aýyzashar shyǵyndaryn aqshalaı kómek túrinde muqtaj adamdarǵa bólip berýlerine de bolady

Spırttik antıseptıkter týraly

Sharıǵat zańdylyqtary adamdardyń tótenshe jaǵdaıy men qajettiligin eskeredi. Osy jaǵdaılardy eskeretin zańdar bar, óıtkeni sharıǵattyń basty maqsaty – jeńildik jasaý. Alla Taǵala Quranda: "Alla senderge jeńildik tileıdi jáne qıynshylyqty qalamaıdy" deıdi.

Sharıǵattyń zańy boıynsha biz quzyretti adamdardyń aıtqandaryn oryndaýymyz kerek, bul jaǵdaıda dárigerler men sanıtarlyq epıdemıologtar profılaktıkalyq shara retinde qolǵa arnalǵan spırttik antıseptıkterdi qoldanýdy qatań usynǵan. Quranda da "iske kelgende olarmen de aqyldas" dep beker aıtylmaǵan.

Quramynda spırt bar quraldardy qoldanýǵa bolady, alaıda onyń quramynda júzim men qurma bolmaýy qajet. Sondaı-aq sharıǵatqa sáıkes medısınalyq spırt tipti araqty antıseptık retinde qoldanýǵa ruqsat etilgen, biraq namaz aldynda ony mindetti túrde jýyp tastaý qajet.

Saıda AHMEDOVA