"Koronavırýs shyqty" delingen qupııa zerthananyń fotosy jarııalandy

Batys basylymdarynda Ýhannyń qupııa vırýsologııa ınstıtýtynyń fotolary jarysa jarııalandy. Bul týraly Daily Mail, The Sun, The Express jáne The Washington Post gazetterine sholý jasaǵan Qamshy tilshisi habarlaıdy.

"Jarııalanǵan fotolardaǵy zerthana ishinde 1500 túrli vırýstyń shtammdaryn saqtaıtyn tońazytqyshtar kórsetilgen. Tońazytqyshtardyń biriniń esiginde synǵan plomba baıqalady. Olardyń ishinde janýarlardan adamǵa juqqan jarǵanat koronavırýsy sııaqty joıqyn áserge ıe vırýstar saqtalýy múmkin"  dep jazady Daily Mail.

The Sun gazetiniń jazýynsha, bul sýretterdi qytaıdyń China Daily gazeti 2018 jyly jarııalaǵan. Alaıda, keıin óshirgen. Sýretter óshirilgennen keıin, ótken aıda áleýmettik jelilerde, ásirese, Twitter paraqshalarynda jarııalanǵan.

Brıtandyq The Mail basylymy da koronavırýstyń zerthanadan shyǵý múmkindigin jazǵan.

AQSh memlekettik hatshysy Maık Pompeo jaqynda Beıjińnen vırýstyń zerthanadan shyqqan-shyqpaǵanyn anyqtaýdy talap etken. Ol: "biz bul týraly kóp nárse bilýimiz kerek. AQSh úkimeti ony anyqtaý úshin bar kúshin salyp jatyr" degen.

Ol qytaılyq tarapqa yntymaqtastyq ornatýdyń eń jaqsy joldarynyń biri "álemmen birlesip, álem ǵalymdaryna bul vırýstyń qalaı paıda bolǵanyn, qalaı tarala bastaǵanyn bilýge múmkindik berý" ekenin aıtqan.

2018 jyly jarǵanat koronavırýsyn zerttep jatqan Ýhan zerthanasy týraly AQSh dıplomattarynyń eskertýlerin Vashıngton Post gazeti jarııalaǵannan keıin kúdik tipti de kúsheıe túsken. Dıplomattar AQSh memlekettik departamentine bul zerthanadan SAR-ǵa uqsas jańa pandemııa taralýy múmkin ekenin aıtqan.

AQSh barlaý derekkózderiniń aıtýynsha, koronavırýstyń órshýi bastalǵannan keıin kóp uzamaı zerthana qyzmetkerleri vırýstyń úlgilerin joıyp, esepter men akademııalyq qujattardy óshirgen. Sodan keıin jabaıy janýarlar satylatyn Ýhannyń jabaıy janýarlar bazaryna kiná taǵýǵa tyrysqan.

Derekkózderdiń pikirinshe, "nólinshi naýqas" (eń alǵashqy vırýs juqtyrǵan adam) zerthanada praktıkant bolǵan, ol óziniń jigitine juqtyrǵannan keıin jergilikti turǵyndarǵa vırýs taratqan kórinedi.

"Beıjińniń soıylyn soǵady" degen aıyptarǵa tap bolǵan Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy pandemııaǵa qatysty Beıjińniń "vırýs jabaıy janýarlar bazarynan tarady" degen teorııasyn tez qabyldady jáne nasıhattady.

Ylǵal bazar (janýarlar bazary) teorııasyn alǵash qabyldaǵannan keıin de AQSh, Ulybrıtanııa jáne Kanadadaǵy barlaý qyzmetkerleri Ýhan ınstıtýtyna kóbirek kóńil bóle bastaǵan.

Brıtan úkimetiniń derekkózderi aıǵaqtamalar vırýstyń "zoonozdy" janýardan shyqqandyǵyn kórsetedi dep tujyrymdaǵan. Koronavırýsty zerthanada zerttegen brıtandyq ǵalymdar vırýs belgisiz apattyń saldarynan adamdarǵa juqqan degen teorııany quptap otyr.

Al, Beısenbide G7 elderiniń onlaın kezdesýinen keıin Fransııa prezıdenti Emmanýel Makron pandemııa týraly "Biz bilmeıtin oqıǵalar áli kóp" degen.

Bul týraly AQSh prezıdenti Donald Trampt ótken aptadaǵy baspasóz konferensııasynda belgisiz apat saldarynan vırýstyń zerthanadan taralý teorııasy týraly suraq qoıylǵanda,  "Biz bul qorqynyshty jaǵdaıdy muqııat zerttep jatyrmyz" dep jaýap bergen.

Al, búgin The Express basylymy: "Ýhandaǵy syrly laboratorııanyń" rólin zerttep jatqan AQSh mamandary men barlaý qyzmetkerlerine ulybrıtanııalyqtar da qosyldy" dep jazdy.

Basylymnyń jazýynsha, Ulybrıtanııa, AQSh, Fransııa qosylyp, koronavırýstyń taralýy men jumbaq shyǵý tegin jasyrýǵa tyrysqan Beıjińdi synaǵan.