Iran men AQSh arasynda soǵys bastala ma? Sarapshy pikiri

Iran – AQSh teketiresi áli de kúrdeli jaǵdaıda. Dese de Qamshy.kz aqparat agenttigi tilshisimen sóılesken shyǵystanýshy, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ "Iran-Turan" zertteý ortalyǵynyń dırektory Islam Jemeneı teketires ashyq soǵys jaǵdaıyna ulasyp ketýi ekitalaı ekenin aıtyp, onyń birneshe sebebin keltirdi.

Amerıkanyń áskerı áleýeti joǵary bolǵanymen, Irannyń halyqtyq qýaty úlken kúshke ıe

Ǵalymnyń aıtýynsha, otarshyl kúshterge qarsylyq kórsetýde Iran judyryqaı jumyla alatyn el.

– Máselen, Amerıkada bir-birine qarsy eki partııa arasynda kózqaras qaıshylyǵy bar. Talasyp-tartysyp jatyr. Bul belgili bir deńgeıde sheshim qabyldaýda kedergi keldiredi. AQSh prezıdentiniń Iranǵa qatysty jasap otyrǵanyna demokrattar túbegeıli qarsy. Amerıka halqy ishinde de prezıdent áreketin qoldamaıtyndar kóp. Al Iran halqy kerisinshe, otarlyq kúshterge qarsy judyryqtaı jumyla alady. Taıaý Shyǵystaǵy tabıǵı baılyqty Amerıkanyń óz múddesi úshin paıdanalǵysy keletini Irandy burynnan shamdandyryp kele jatqan másele. 3 myń jyldyq tarıhy bar ımperııanyń eshkimniń qolastynda bolǵysy kelmeıtini taǵy túsinikti. Olarda sanalyq turǵyda "ulylarmen teń bolýymyz kerek" degen túsinik qalyptasqan. Sondyqtan elindegi keıbir ishki túsinbestikterge qaramastan, ırandyqtar syrtqy, ásirese batystyq otarlyq elderge bir kisideı qarsylyq tanytady. Buny Amerıka óte jaqsy túsinedi, – deıdi Islam Jemeneı.

Iran – tek qana ırandyqtardan turmaıdy

Shyǵystanýshy Amerıka bıligi Iran aınalasyndaǵy túrli saıası toptar men múddeles jaqtastarynyń kóp ekenin de bilip otyr degen pikirde.

– Iran jalǵyz emes. Álemde oǵan baǵynyshty qanshama saıası toptar bar. Olarǵa atústi qaraýǵa bolmaıdy. Sondaı-aq sany 1 mlrd-tan astam musylman elderin qosyńyz. Olar jyldar boıǵy ádiletsizdikten, teńsizdikten, batys elderiniń zulymdyǵynan sharshady. Sebebi búkil shıkizat musylman elderinde, al onyń rahatyn kórip otyrǵan otarshyl elder. Osy nárse musylmandar arasyndaǵy alaýyzdyqqa qaramastan, olardyń basyn biriktirýge múmkindik týǵyzady. Bul topqa Afrıkadaǵy resýrsqa baı, biraq sol baılyǵyn Amerıka bılep-tóstep otyrǵan elder de qosylyp ketýi ǵajap emes, – deıdi ǵalym.

Tramp – aqylsyz adam emes

Iran – AQSh teketiresiniń soǵysqa ulaspaıtynynyń taǵy bir sebebin ǵalym Amerıkanyń Izraıldiń amandyǵyn oılaıtynymen baılanystyrady.

– Eger soǵys jaǵdaıy bolyp ketetindeı bolsa, Iran jáne ózge de Arab elderi Izraılge tynym bermeıdi. Izraıldiń kúni kún bolmaıdy. Al Tramp – aqylsyz adam emes. Ondaı qadamǵa barý arqyly Arab álemindegi jalǵyz jaqtasy – Izraıldi qurban ete almaıdy. Izraılge 1948 jyldan beri Palestınanyń 80 paıyz jerin alyp berdi. Olardyń endigi armany – Sırııa, Iran, Irak jeri men Nil ańǵaryn Izraıl qanatynyń astyna ótkizý. Sol arqyly Taıaý Shyǵystaǵy bar baılyqqa ıe bolý, – deıdi ǵalym.

Shyǵystanýshynyń pikirinshe, AQSh-tyń bul "pıǵylyn" tamasha biletin Iran kúrdeli soǵysty asha alady. Ári oǵan ázir tur. Al joǵaryda aıtylǵan sebepterdi eskersek, AQSh bıligi ashyq soǵys jarııalaýy neǵaıbyl.