Almatynyń Áleýmettik ál-aýqat basqarmasynda eńbek qatynastaryna baılanysty saýaldarǵa jaýap berildi

Almaty qalasy Áleýmettik ál-aýqat basqarmasynda azamattarmen kezdesý ótip, eńbek qatynastary týraly turǵyndardy tolǵandyrǵan birshama suraqtarǵa jaýap berildi. Solardyń birqatary tómende usynylǵan.

Suraq: Túngi jumys ýaqyty qalaı tólenedi?

Jaýap: Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek kodeksiniń 110 babyna sáıkes, túngi ýaqyttaǵy jumystyń árbir saǵatyna eńbek nemese ujymdyq sharttardyń jáne (nemese) jumys berýshi aktisiniń talaptaryna sáıkes joǵarylatylǵan mólsherde, biraq jumyskerdiń kúndik (saǵattyq) mólsherlemesi negizge alyna otyryp, bir jarym eseden tómen bolmaıtyn mólsherde aqy tólenedi.

Suraq: Jyl saıynǵy aqy tólenetin eńbek demalysy berilgen kezde eńbek ótili qalaı esepteledi?

Jaýap: Jyl saıynǵy aqy tólenetin eńbek demalysy berilgen kezde:

1) naqty jumys istelgen ýaqyt;

2) jumysker naqty jumys istemegen, biraq onyń jumys orny (laýazymy) men jalaqysy tolyq nemese ishinara saqtalǵan ýaqyt;

3) jumysker eńbekke ýaqytsha qabiletsizdigine baılanysty naqty jumys istemegen ýaqyt, onyń ishinde júktiligine jáne bosanýyna baılanysty demalysta bolǵan ýaqyt;

4) jumysker jumysyna qaıta alyný aldynda naqty jumys istemegen ýaqyt eńbek ótiline qosylady.

(QR Eńbek Kodeksiniń 91 baby).

Suraq: Jyl saıynǵy aqy tólenetin eńbek demalystaryn berýdiń kezektiligi qalaı anyqtalady?

Jaýap: Jumyskerlerge jyl saıynǵy aqy tólenetin eńbek demalysyn berýdiń kezektiligi jyl saıyn jumys berýshi jumyskerler pikirin eskere otyryp bekitetin demalystar kestesine sáıkes aıqyndalady ne taraptardyń kelisimi boıynsha demalystar kestesinen tys belgilenedi.

Demalystar kestesi óndiristik qajettilikke baılanysty ózgertilgen jaǵdaıda, jumys berýshi bul týraly jumyskerge eńbek demalysy bastalardan keminde eki apta buryn habardar etýge mindetti.

(QR Eńbek Kodeksiniń 93 baby)

Suraq: Issaparlarǵa jiberiletin jumyskerler úshin qandaı kepildikter men ótemaqy qarastyrylǵan jáne jumyskerler qandaı jaǵdaıda issaparǵa barýdan bas tartýǵa quqyly?

Jaýap: Issapar ýaqytynda jumyskerdiń jumys orny (laýazymy) men issapar kúnderine keletin jumys kúnderi úshin jalaqysy saqtalady.

2.Issaparlarǵa jiberiletin jumyskerlerge:

1) issaparda bolǵan kúntizbelik kúnderi úshin, onyń ishinde joldaǵy ýaqyty úshin táýliktik tólemder;

2) baratyn jerine deıingi jáne keri qaıtqandaǵy jol júrý shyǵystary;

3) turǵyn úı-jaıdy jalǵa alý shyǵystary tólenedi.

3. Jumyskerlerdi issaparlarǵa jiberýdiń sharttary men merzimderi eńbek, ujymdyq sharttarda nemese jumys berýshiniń aktisinde aıqyndalady.

4. On segiz jasqa tolmaǵan jumyskerler, júkti áıelder, sondaı-aq múgedek jumyskerler úshin mundaı jumysqa medısınalyq kórsetilimder boıynsha tyıym salynbaǵan bolsa, olardy issaparǵa jiberýge jol beriledi. Bul rette, atalǵan jumyskerler issaparǵa barýdan bas tartýǵa quqyly.

5. Úsh jasqa deıingi balalary bar jumyskerler, eger medısınalyq qorytyndy negizinde múgedek balalar ne otbasynyń naýqas músheleri turaqty kútimdi júzege asyrýǵa muqtaj bolsa, otbasynyń naýqas múshelerin kútýdi júzege asyratyn ne múgedek balalardy tárbıelep otyrǵan jumyskerler issaparǵa barýdan bas tartýǵa quqyly.

(QR Eńbek Kodeksiniń 131 baby).

Suraq: Jumysker jumysynan aıyrylǵanda qansha kólemde ótemaqy tólenedi?

Jaýap: Jumys berýshi mynadaı jaǵdaılarda:

1) jumys berýshi zańdy tulǵa taratylǵan ne jumys berýshi jeke tulǵa qyzmetin toqtatqan jaǵdaıda, jumys berýshiniń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde;

2) jumyskerlerdiń sany nemese shtaty qysqartylǵan jaǵdaıda, jumys berýshiniń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde;

3) jumys berýshi eńbek shartynyń talaptaryn oryndamaǵan jaǵdaıda jumyskerdiń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde bir aıdaǵy ortasha jalaqy mólsherinde jumysynan aıyrylýyna baılanysty ótemaqy tólemderin júrgizedi.

2. Jumys berýshi jumys berýshiniń ekonomıkalyq jaı-kúıiniń nasharlaýyna ákep soqqan óndiris, oryndalatyn jumystar jáne kórsetiletin qyzmetter kólemi azaıǵan jaǵdaıda, jumys berýshiniń bastamasy boıynsha eńbek sharty buzylǵan kezde eki aıdaǵy ortasha jalaqy mólsherinde jumysynan aıyrylýyna baılanysty ótemaqy tólemderin júrgizedi.

3. Eńbek, ujymdyq sharttarda nemese jumys berýshiniń aktisinde jumysynan aıyrylýyna baılanysty ótemaqy tóleminiń neǵurlym joǵary mólsheri kózdelýi múmkin.

(QR Eńbek Kodeksiniń 131 baby).

 

Narbotaev Erjan Jánibekuly

Almaty qalasy Áleýmettik ál-aýqat basqarmasy

Memlekettik eńbek ınspektory