Almatyda sel qaýpine monıtorıng júrgizýdiń avtomatty júıesi iske qosyldy

Almaty qalasy ákimdiginiń baspasóz ortalyǵynda sel qaýipsizdigin qamtamasyz etý, qalada TJ aldyn alý jáne joıý, avtomatty monıtorıng júıesi jáne «Aqsaı» men «Aıýsaı» bógetteriniń qurylysyn salý boıynsha brıfıng ótti, dep jazady ákimdiktiń baspasóz qyzmeti.

Almaty qalasy tótenshe jaǵdaılar Departamentiniń basshysy, general-maıor Serik Áýbákirov óz sózinde qalany selden qorǵaý aıasynda Almaty qalasynyń TJD sel qaýpine monıtorıng júrgizýdiń avtomatty júıesi jobasyn júzege asyrýdy bastaǵandaryn aıtty.

Qazirgi kezde, Úlken jáne Kishi Almaty ózenderinde onyń 1-shi kezeńi aıaqtaldy, nátıjesinde 2 kól stansııasy, 2 oshaqtyq, 3 arnalyq jáne 3 dambalyq stansııalar ornatyldy.

AMJ jobasynyń qurylysy eki jylǵa (2019-2020 jyldar) jalǵasady.

2020 jylǵy ekinshi kezeńde 21 stansııa salynady, onyń ishinde:

- Úlken Almaty ózeniniń basseıninde – kóldik (№1 kól,№10 kól);

- oshaqtyq («Kókshek» shatqaly, «Mılıýtın» jyrasy);

- arnalyq: (Prohodnaıa, Aıýsaı, ÚAK gıdropostysynan joǵary, GES-1);

- dambalyq: ( ÚAK plotınasy);

- Kishi Almaty ózeniniń basseıni – kóldik (№1 kól), oshaqtyq (Bedelbaı);

- Aqsaı ózeniniń basseıni – kóldik (№8 kól,№10 kól), oshaqtyq («Aqjar» shatqaly, «Tastybulaq»), arnalyq (Aqsaı ózeniniń sol jaǵalaýy, «Pıonerlager», «Gıdroýzel»);

- Qarǵaly ózeniniń basseıni – kóldik (№1 kól), arnalyq (Qarǵaly ózeniniń sol jaǵalaýy), dambalyq «Plotına». Joba qurylysynyń aıaqtalý merzimi 2020 jyldyń mamyry.

Ol qazirgi kezde «Aqsaı» jáne «Aıýsaı» shatqaldaryna salynatyn bógetter týraly da aıtty. Úlken Almaty ózeniniń basseınindegi Aıýsaı shatqaly osal, munda sońǵy 20 jyl ishinde kóptegen nysandar salynǵan jáne Aqsaı ózeniniń basseıninde selden qorǵaıtyn nysandar joqtyń qasy.

Eki shatqal boıynsha áleýmettik jáne óndiristik mańyzy bar 300-ge jýyq obekt jáne 30 myńnan astam adamǵa sel qaýpi týýy múmkin.

Otandyq jetekshi «Qazgıdro» jobalaý uıymy ázirlegen jobalar memlekettik saraptamaǵa jiberildi, oń nátıjege qoljetken soń jobalar men jer belgilengen zańnamaǵa sáıkes qurylysty odan ári júrgizý úshin QR Ishki ister mınıstrligine beriledi, – dep qorytyndylady sózin S. Áýbákirov.

Brıfıng barysynda «Seısmologııa ınstıtýty» JShS ǵylymı-tehnıkalyq jáne halyqaralyq jobalar basqarmasy sektorynyń basshysy Dáýlet Sársenbaev qala turǵyndaryna qaýip ákeletin kúshti jer silkinisi jóninde erte habar berýdiń avtomatty sıfrlyq júıesin (ári qaraı HASJ) qurý týraly aıtty.

Erte habar berýdiń avtomatty sıfrlyq júıesin qurý boıynsha jumys 2018-2020 jyldarǵa arnalǵan «Qazaqstannyń ońtústik-shyǵysyndaǵy seısmıkalyq qaýpi bar aýdandardy keshendi zertteý jáne kúshti jer silkinisi týraly erte habarlaý júıesiniń negizderin ázirleý» jónindegi qoldanystaǵy baǵdarlama aıasynda iske asýda.

Bul baǵyt boıynsha seısmotektonıkalyq erekshelikter jáne aýdan qurylymyna qaraı kúshti jer silkinisi týraly erte habarlaıtyn HASJ qondyrǵylary ornatylatyn jerlerdi anyqtaý boıynsha jumystar júrýde.

Shveısarııanyń GeoSig fırmasynyń qondyrǵylary satyp alyndy jáne 6 pýnktke qoıyldy, bular erte habarlaý júıesiniń japondyq Meteorologııalyq Agenttiginiń (JMA) algorıtmi negizinde jasalǵan.

Júıe ornatylǵan ár pýnktten (Medeý, Talǵar, Tıan-Shan, Shelek, Jarkent jáne Qapshaǵaı) naqtyly ýaqyt kestesi boıynsha málimetter alynady. Ortalyqta málimetterdi jınaý jáne óńdeý qyzmetkerdiń qatysýynsyz avtomatty túrde júredi ári qaýipti seısmıkalyq tolqyn anyqtalsa, birden habarlaý sıgnaly jiberiledi.

Qaýipti seısmıkalyq tolqynnyń jaqyndaǵany týraly sıgnal TJD habarlaý júıesine túsedi jáne Darmen mobıldi qosymshasy arqyly oǵan tirkelgenderge taratylady.

2020 jyly Seısmologııa ınstıtýty osyndaı taǵy 3 qondyrǵyny ornatýdy josparlaýda, ıaǵnı Seısmologııa ınstıtýty jasaǵan kúshti jer silkinisi týraly erte habar berý qondyrǵysy 9 stansııany qamtıtyn bolady dep qorytyndylady sózin Dáýlet Sársenbaev.

ShJK «Almaty qalasynyń Qutqarý qyzmeti» MKK dırektory Dmıtrıı Chýhonsev brıfıngti qorytyndylaı kelip, aǵymdaǵy jyldyń 11 aıy ishinde Biryńǵaı kezekshilik-dıspetcherlik qyzmettiń jeke quramy kezekshilik aýysymda «109» biryńǵaı telefony boıynsha qala turǵyndary men qonaqtarynan 100834 ótinishti qabyldaǵanyn jáne júzege asyrǵanyn aıtty.