Ulynan aıyrylǵan ana Asanovtan ádildik suraıdy (vıdeo)

Almaty oblysy Talǵar aýdanynyń turǵyny Jazıra Qalyǵulova Qazaqstannyń joǵarǵy sotynan ádildik suraıdy. Qalyǵulovanyń joǵarǵy sottan ádildik suraýynyń sebebi, 2017 jyldyń 28-qazanynda Talǵar qalasynyń mańyndaǵy "Kólsaı" meıramhanasynda toptyq tóbeles bolyp, sol tóbeleste onyń uly Suńǵat Sársemhan kóz jumǵan. Qalyǵulovanyń aıtýynsha, osy oqıǵanyń bolǵanyna eki jyl ótse de, sot ádil sheshim shyǵarmaı, isti sozyp kele jatyr.

Qalyǵulova Jazıra Arǵynbaıqyzy, qaıtys bolǵan balanyń anasy: 

- Meniń balamnyń qaıtys bolǵanyna eki jyldan asty. Sotta eshqandaı ádildik joq. Mine, áli sozyp jatyr. Osy iste ádildik berýlerińizdi suraımyn. Sottalýshylardyń ózderi balamdy óltirgenimen, kinásin moınyna alyp jatqan joq. Negizi meniń balamdy top bolyp óltirgen. Sonyń ekeýi ǵana ustalǵan. Bireýi qamaýda otyr. Bireýi áli bostandyqta júr. Qalǵan tórteýi joq bul jerde. Endi, sizderden osy sotty ádil sheshýge kómektesýlerińizdi suraımyn.

Negizi uıymdastyrǵan Dúısen Bekarystyń áke-sheshesi keldi keshirim surap. Izat Sýnıattyń áke-sheshesi úsh aı ótip ketkende, túngi saǵat 10 da kóńil aıtýymyz kerek dep esigimizdi taqyldatyp tur. Biraq, keshirim surasa da men keshirim bere almaımyn. Sebebi olar meniń balamdy óltirip otyr. Artynda jas áıeli, 6 aılyq qyzy jetim qaldy.

Talǵar aýdanynyń Prokýrorlarynyń istep otyrǵan áreketterine kóńilim tolmaıdy. Qazir prosesti besinshi prokýror júrgizip jatyr. Sottyń ózi sanasam otyzynshy sot pa bilmeımin. Sýdıalarda aýysyp jatyr. Muhamedıulynan keıin eki sýdıa keldi. Sotty durys júrgizbeıdi. О́tedi, ketedi, odan keıin basqasy keledi. Sotqa eshqandaı kóńilimiz tolmaıdy. Sottyń ózi de durys ótpeıdi. Mine besinshi prokýror jańadan kelip otyr. Al, qazir ótken myna sot DS tan keıingi onynshy sot pa esimde joq. Bul bir saǵatta bolǵan joq. Onyń ózi keshigip bastaldy. 32 me 38 be kýágerler bar dedi. Onyń óziniń suralǵany segiz be, on shaqty ǵana. Ýaqyt sozylyp jatyr, shynyn aıtqanda.

Osynsha sozylýdyń sebebi - jemqorlyqta. Balam qaıtys bolyp jatqanda, balańyz neden qaıtys boldy dep eshqandaı tergeýshi de kelgen joq. Úsh kún ótkennen soń, balamdy jerlegennen keıin kúıeýim ózi baryp sol meıramhanada oqıǵa bolǵan jerden balalardyń vıdeoǵa túsken tóbelesin aldy. Talǵardyń soty qaramaǵannan keıin biz joǵary oblystyq sotqa shaǵymdandyq.

Ospandııar Begdalıev, qaıtys bolǵan balanyń ákesi: 

 - Balamnyń qaıtys bolǵanyna eki jyl bir aı boldy. Eshqandaı nátıje joq. Sotqa kelemiz, ketemiz. Bul sot emes bazar bop jatyr. Qurmetti sot bizge sóıleýge sottalýshylardyń quqyǵy bar, sizderdiń quqyǵyńyz joq deıdi. Olardy qalaı sóılese, solaı sóıletip qoıady. Men osyǵan eskertý jasap em, ótkendegi bir sotta maǵan ákimshilik jazaǵa tartam dedi. Al, sottalyp otyrǵandarǵa ruqsat berip qoıǵan.

 Bul jerde uryp qulatqanyn, basynan tepkenin kórgen eki kýáger de bar. Tóbeles vıdeokamerada da kórinip tur. Biraq, osynyń bárin Prokýror da, Sýdıa da joqqa shyǵaryp otyr. Mine eki jyl bir aı boldy.

Qurmetti Joǵarǵy Sot, meniń sizden endi surarym, sot ádil ótip ekeýi jazalaryn alsyn.

Kamshat Esmuhambetqyzy, qorǵaýshy: 

- Qazir Almaty oblysy, Talǵar aýdandyq sotynda QR Qylmystyq Kodeksiniń 293-baby, 2-bóligi 1-tarmaǵymen aıyptalǵan Bekarys Qambaruly Dúısenge jáne QR Qylmystyq kodeksiniń 293-baby, 2-bóligi 1-tarmaǵymen, 106-babynyń 3-bóligimen aıyptalǵan Sýnıat Izat Gızatulyna qatysty is qaralýda.

Shyny kerek, isimiz óte sozylyp ketti. Biz bul isti 99-bapqa aýystyrý qajet dep qansha aıttyq. Sebebi, kisi oqıǵa ornynda til tartpaı ketken. Ekinshiden, tergeý barysynda tergeýshilerdiń Talǵar aýdandyq IIB men jiberilgen kemshilikteri kóp boldy. Sosyn Prokýrotýranyń ýaqytyly qadaǵalamaýy da úlken áser berip, bul is úsh ret qosymsha tergeýge qaıtyp, odan keıin mine taǵy Talǵar aýdandyq sotynda qaralýda.

Talǵar aýdandyq sotyna nege kóńilimiz tolmaıdy? Sebebi, ýaqytyly sot prosesin qamtamasyz etýi nashar. Ne kýálári joq, olardyń biri kelse, biri kelmeıdi. Sosyn sot ýaqytynda bastalmaıdy. Zaldar bos emes degen jeleýmen sottyń bastalýyn 40 mınýt, keıde, bir saǵat kútemiz.

Endi, qurmetti Joǵarǵy Sot Tóraǵasy Jaqyp Qajymanulynan osy sottyń ádil sheshilýin qamtamasyz etýin talap etemin!

Gúlmıra Sadyqova, Almaty oblystyq advokattar alqasynyń advokaty:

 - Men Talǵarda bolyp jatqan Bekarys Dúısen men Sýnıat Izatqa qatysty qylmystyq is boıynsha jábirlenýshi Begdalıev Ospandııardyń múddesin qorǵaımyn.

Endi jábirlenýshiler aıtyp ketkendeı, bul sot eki jyldan beri bolyp jatyr. Bala qaıtys bolǵan kúnnen keıingi úshinshi kúnnen bastap men osy iske qatysyp jatyrmyn. Negizi bul iste birinshi kúni aıǵaqtar joǵalyp ketken. Tergeýshi Ǵanı Balahanov tergeýdi shala júrgizgendikten, qajetti aıǵaqtar alynbaǵan. Sol jerde tóbelesken adamdardyń kıimderin aıǵaq retinde alý kerek edi.Istiń uzaqqa sozylyp jatqany sodan. Qaıtys bolǵan balanyń Sýnıat Izattyń urǵanynan qulaǵanyn bir ǵana kýá Keńesbaeva Anar kórsetip otyr. Anardyń sózin beıne kameradan da kórýge bolady.

Al, sot medıka-krımınalıstıkalyq bóliminiń sarapshysyn sotqa shaqyryp jaýap alǵanda, ol, ólimniń sebebi - ıektiń astynan tıgen soqqydan qulap, mıyna qan ketken. Sonyń áserinen bolyp otyr dedi.

Men bul isti alǵashqy kúnnen QR Qylmystyq kodeksiniń 99-babyna jatady dep jazyp kele jatyrmyn. Al, Sot pen Prokýratýra Sýnıat Izattyń adam óltiremin degen qylmystyq oıy bolǵan joq, bul aıaq astynan bolǵan ólim degendi alǵa tartyp otyr.

Biraq, bul jerde sarapshynyń tujyrymy - ıektiń astynan tıgen soqqydan qulaǵannan jáne sol jerde mıyna qan ketkennen dedi ǵoı. Al, meniń 99-bapqa sáıkes keledi dep otyrǵan sebebim - kameradan qarap otyrǵanda qaıtys bolǵan balany bir emes, birneshe ret tepken. Jáne ol eń sońǵy ıektiń astynan tıgen soqqydan keıin ólip otyr ǵoı. Jáne, ótkende bir kýá "mynaý ótirik ólip jatyr dep taǵy bir ret basynan teýip ketti" degendi aıtyp qaldy. Demek, bul 99-baptyń 2- bóligine jatady. Sebebi, ol ólip jatqan adamdy qatygezdikpen taǵy teýip ketti. Men muny sottyń aıaǵyndaǵy jaryssózde kýáni anyqtap kórsetip, aıtyp ketemin. Iаǵnı, munda onyń birneshe ret soqqy berip, ólip jatqan adamdy tebýine qarap qylmystyq oıy bolǵan dep oılaımyn.

 Sol 99-bapta kórsetilgen "aıaq astynan týyndaǵan qylmystyq oı degendi" negizge alyp otyrmyn. Sebebi, bul - jazataıym soqqy emes, adam ólimine ákelip otyrǵan ádeıi urylǵan soqqy.

Bul sottyń uzaqqa sozylǵanynyń taǵy bir sebebi - Prokýrorlardyń qateliginen bolyp otyr. Alǵash buıryq boıynsha bekitilgen Maralov qazaqsha bilmeıdi. Ne oqyǵanyn ózi túsinbeıdi. Sondyqtan biz ony shaǵym jazyp júrip bul isten aýystyrǵyzdyq.

Odan keıin kelgen ekinshi Prokýror kele salyp men qazaqsha júrgize almaımyn deıdi. Ony da aýystyrdyq.

Úshinshisi kelip bir proseske qatysyp edi, suraq qoıýdy da bilmeıdi. Ony da shaǵym jazyp aýystyrdyq.

Al, myna prokýror osymen besinshi ret qatysyp otyr. Bul Prokýrordyń qazirgi is alysy jaqsy. Biraq, bular kýálardy tolyǵymen alyp kelmeı otyr. Máselen, úshinshi kýáger Qýanysh Izbasardy aldyra almady. Ol tergeý kezinde jaýap beredi, biraq, sotqa kelmeıdi. Biz oǵan sottyń kúshi jetpeıdi dep otyrmyz. Sosyn, negizgi kýálar qyz joldas, toı ıesi Darhan áli kelgen joq. Bizge tek qosymsha kýálardy alyp kelip jatyr. Al, olardyń jaýaptarynyń mańyzy joq bolyp tur.

Sol tergeýdiń salǵyrttyǵy men Prokýratýranyń qadaǵalamaǵanynan bul is uzaqqa sozylyp ketti.

Al, osy tórtinshi sot otyrysynda qaıtys bolǵan balanyń ákesine ákimshilik jaza taǵaıyndady. Oǵan yqpal etken sottalýshynyń qoǵamdyq qorǵaýshysy Jazylbekovanyń jónsiz suraqtary edi. Endi munda jábirlenýshi tarapty túsinýge bolady. Sebebi, eki jyldan beri olardyń shydamy ábden taýsyldy. Sondyqtan sýdıa Muhamedıuly da sabyrlyq tanytyp, durys jaýap berýi kerek edi. О́zi jaralanyp otyrǵan adamdarǵa odan saıyn aýyr tıip otyr.

Nurbıke Beksultanqyzy