Tekserilmegen aqparatty tezge salaıyq

Din – adam bolmysynyń máni týraly suraqtarǵa jaýap taýyp beretin áleýmettik ınstıtýt. Dinı qundylyqtar arqyly adam qorshaǵan ortaǵa qatynasyn bildiredi. Dinı erejeler oryndaý arqyly adam durysty burystan ajyrata bilip, bolashaqtaǵy kóktegi azaptan saqtanamyn degen jubanyshta bolady.

Elimizdiń din týraly zańdary zaıyrlylyq ustanymdaryn eskeretini málim. Alaıda, zaıyrlylyq túsinigin árkim ózinshe túsinedi Túsinbestik kesirinen keıde adamdar arasynda iritki paıda bolýy múmkin – elimizde 130 ult qonystaǵan, 18 zańdy tirkelingen dinı konfessııa óz ýaǵyzyn júrgizip jatyr. Shákárim Qudaıberdiuly aıtqandaı «Jardyń shashy sansyz kóp‚ ol sanaýǵa kelmeı tur. Anyq nury osy dep, árkim bir tal ustap júr... Jerdiń júzin dál taýyp‚ eshbir din joq ornyqqan. Bárinde de bar qaýip‚ din kóbeıdi sondyqtan».

Zaıyrlylyq qaǵıdasy boıynsha memleket dinı birlestikterdiń áreketine aralaspaýy tıis. Degenmen, dinı saladaǵy áleýmettik qozǵalystardy ózdigimen jibersek memleketimizde klerıkalıstik saıasat basynyp ketýi múmkin, al onyń jalǵasy – din aralyq qaqtyǵystarǵa, tipti soǵysqa ákelip soǵýy qaýpi bar. Sol sebepti 2018 jyly naýryz aıynda bekitilgen «Qazaqstan Respýblıkasynda dinı ekstremızm men terrorızmge qarsy is-qımyl jónindegi 2018 –  2022 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlama» boıynsha halyq arasynda memlekettiń din salasyndaǵy saıasatyn aqparattandyrý jine túsindirý jumystary júrip jatyr. Halyq pen memleket arasynda kommýnıkasııanyń kemshiligi kesirinen túsinispestik pen narazylyqtar týyndaıdy. Keıbir ujdansyz saıasatkerler osyndaı túsinbeýshilikti paıdalana otyryp ózderiniń arzan tanymaldylyqqa qumar ıdeıalaryn keńinen taratýy múmkin. Oǵan qosa, zamanaýı tehnologııalar arqyly eshqandaı fakt-chekıngsiz, tekserilmegen aqparat ǵalamshardyń bir jerinen basqa jerge sekýnd mezgilinde jetkizedi. Aqtalyp úlgermegen memlekettik qyzmetker bir sátte «halyq jaýyna» aınalady.

Din salasynda da osyndaı qubylystar bolyp turady. Memlekettik, resmı, «qurǵaq» tilmen jazylǵan mátinder, aıtylǵan sózder qalyń jurtqa túsiniksiz bolyp memleket saıasatyna qarsy pikir qalyptastyrýy múmkin. Osyndaıdy eskere otyryp Almaty qalasynyń Qoǵamdyq damý basqarmasy tapsyrysymen Monıtorıng jáne taldaý ortalyǵy memlekettik mekemelerde, oqý oryndarynda, densaýlyq saqtaý mekemelerinde, saýda ortalyqtarynda jáne meshitterde aqparattyq túsindirý jumystaryn uıymdastyryp otyr. Qarapaıym halyqqa túsinikti tilimen dintanýshylar, teologtar, zańgerler, saıasattanýshylar, áleýmettanýshylar jáne basqa qoǵam qaıratkerleri memlekettiń din salasyndaǵy saıasattyń negizgi baǵyt baǵdarlaryn túsindirip beredi.

Almaty qalasy elimizdiń mádenı ortalyǵy retinde alýan túrli ómir salttarynyń toǵysý orny ekeni jasyryn emes. Qalamyzda 17 konfessııa, 180 dinı birlestik, 113 dinı ǵımarat jáne óz dinderine shaqyryp júrgen 112 dinı mıssıoner bar. Qala turǵyndary men qonaqtary kóp jınalatyn jerde – bazarlarda, saýda jáne oıyn-saýyq ortalyqtarynda jáne vokzaldarda zańdy túrde tirkelgen 8 namazhana óz qyzmetin jasap jatyr. Nur-Múbárák ýnıversıteti ıslam mamandaryn daıarlap ımamdardyń biliktiligin jetildirý kýrstaryn júrgizip jatyr. Respýblıka boıynsha dinı birlestikterdiń jaǵdaıyn jaqsartý úshin «Ýaqyp» qaıyrymdylyq qory qyzmet etýde.

Bir qaýyrt jaǵdaı bola qalsa, barlyq osyndaı jumystardy «bir qumalaq bir qaryn maıdy shiritedi» degendeı jaǵdaı bolmas úshin osy jyly qalamyzda 600-den astam aldyn-alý is-sharalar ótkizilip, 100 myńnan astam adamdy qamtý josparlanyp otyr. Atalmysh sharalarǵa 64 arnaıy maman jumyldyrylǵan.

«Yntymaq júrgen jerde, yrys birge júredi» degendeı el bolyp birigip destrýktıvti dinı aǵymdardyń aqparattyq áserine qarsy turýymyz qajet. Adamdy maqtaýdan góri dattaý jeńil. Hákim Abaı aıtpaqshy, «qazaqtyń tirisiniń ósekten amany joq, dúnıeden ótkeniniń jamany joq». Olar negatıvti jınap jarııalasa biz oǵan qarsy elimizde bolyp jatqan jaqsy jańalyqtardy jetkizip otyraıyq. Elimizdiń oń saıasatyn halyqqa jetkize bileıik.

Nurbolat Aıekeshov

Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń

«Monıtorıng jáne taldaý» ortalyǵy