Káristerdiń tirligi de, birligi de bekem

Jambyl oblysynda meken etken koreı halqynyń ózindik ustanyp kele jatqan salt – dástúr, tynys – tirshiligi men úılený toı barysynda saqtalatyn ádet-ǵuryptary tańqaldyrmaı qoımaıdy. Yntymaqta kún keshken káristerdiń birligi men tirligi de bekem, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Ejelgi ýaqyttan bastap koreılikterdiń neke qııý rásimi, ásirese tarıhı Otanda erekshe saltanatpen ótedi. Toı qalyńdyqtyń kóılegi, shash jáne bet árleýleri jáne kúıeý jigittiń ulttyq kostıýmderi, ózgeshe salt-joralǵylarymen erekshelenedi. Koreı halqynda adamzat balasy úılengennen keıin ǵana ata –ana perzenti aldyndaǵy óz boryshyn tolyq ótegen bolyp eseptelip, jas jubaılardy bólek shyǵarady. Keıbir óz otbaslarynda birge turady. Mundaı kórinis qazaq halqynda da bar. Jigit er jetip úılengen soń «Úı ishinen úı tigildi», ony qalyńdyǵymen bólek shyqqanda «Enshisin bólip berip» bólek shyǵardyq dep jatady. Jalpy olardyń ata-ana syılap, úlkenge izet, kishige qurmet kórsetý syndy qasıetteri qazaqtarǵa óte qatty uqsas keledi.

Choson áýleti dáýirinde Koreı túbeginde neke qııý rásimi kóptegen rásimdermen súıemeldendi. Olardyń kópshiligi búgin umytylǵan, biraq keıbireýleri áli de qaldy.

Ertede jigitke qalyńdyqty onyń ata-anasy tańdaıtyn bolǵan. Al qyzǵa quda túsip kelgende qyzdyń qarsy nemese qarsy emestigin onyń ata-anasy aıtatyn bolǵan eken. Tańdaý men sheshim qabyldaýǵa áleýmettik jaǵdaı men tek-rýdyń bedeli yqpal etetin. Mundaı kelisimdi «chýnme» dep ataıdy. Koreı jastary shańyraq kótermes buryn bir-biriniń ata-tegin tekseredi. Olar ata-tekterin «phoı» dep ataıdy, ol shyqqan rýdy bildiredi. Eger de jas jubaılardyń «phoıy» birdeı bolyp, al esh týystyq qarym-qatynastary bolmasa, olar bir rýdan taraǵan bir atanyń balasy bolyp esepteledi. Qazirgi tańda bir-birin súıgen jandar toı jasamas buryn ata-anasynyń aldynan ótedi. Ata-anasy qarsylyq bildirmeı, ruqsat berse, toı jasaýǵa kirisedi. Koreı halqy toıǵa eki adamnyń qosylýy ǵana emes, eki januıanyń, eki jaqtyń birigýi dep qaraıdy. Qudalyqtyń alǵashqy satysy «honsımarı», ıaǵnı kelisim. Keıbir derekterinde bul rásim ataýy «herok» nemese «honse mar» dep atalynǵan. Honsımarıde kúıeý jigittiń ákesi men úlken aǵalary qyzdyń ata-anasyna kelip, ruqsat suraıdy. Kelisimge ózderimen birge ár túrli taǵamdar men ishimdikter ákeledi. Sondaı-aq, qalyńdyqqa arnap altyn buıymdarda ákelinedi. Eger qyzdyń ata-anasy kelisimdi maquldasa, kelesi saty «chenchı» kúni belgilenedi. «Chenchı» - bul qudalyq saltynyń resmı kúni. Qudalyqqa eki jaqtyń eń jaqyn týystary jınalady. Koreı halqynda bul kún úlken dastarhan basynda erekshe atap ótiletin.