Qala tarıhyn saqtaýǵa endi almatylyqtar da qatysa alady

Almaty ákimi Baqytjan Saǵyntaev sáýlet eskertkishteri quramyna qalanyń  biregeı ǵımarattaryn engizý boıynsha almatylyqtardyń usynystaryn jınaýdy tapsyrdy, dep habarlaıdy qalalyq ákimdiktiń baspasóz qyzmeti.

B. Saǵyntaevtyń tapsyrmasy boıynsha  tarıhı kórki saqtalýy tıis erekshe ǵımarattar men nysandardyń tizimin jasaý jónindegi jumys bastaldy. Qalalyq Josparlaý jáne ýrbanıstıka basqarmasy sáýlet eskertkishteri tizimine enýi tıis ǵımarattar boıynsha túsken usynystardy jınaý jobasyn iske qosty.

Almatylyqtardyń pikiri boıynsha saqtaýly tıis ǵımarattar týraly aqparatty almaty.uaig.kz saıtyndaǵy «Biregeı ǵımarattar katalogy» aıdaryna aty-jóni men tegin, baılanys telefonyn, nysannyń mekenjaıy men fotosyn jiberý qajet. Azamattar usynǵan obektilerdi sarapshylar bir aıda eki ret qoǵamdyq komıssııada talqylaıdy jáne «Almatynyń biregeı ǵımarattarynyń katalogyna» engiziledi. Qoǵamdyq tyńdaý bolatyn kún keıinirek jarııalanady.

Qazirgi kezde 757 qundy tarıhı ǵımarattar anyqtaldy. Almatynyń tarıhı-mádenı murasymen aınalysatyn sáýletshiler men entýzıastardyń kásibı bir toby qalanyń sáýlet uqsastyǵyn zertteıtin (Archcode Almaty) jobasyn usynýda, sonda keńes dáýiri kezinde salynǵan Qazaqstannyń burynǵy astanasynyń barynsha biregeı ǵımarattary da enip, katalogtyń máni arta túser edi.

Buryndary Almaty qalasy ǵımarattarynyń jasy kórsetilgen karta  boldy, onyń quramyna 250 myńǵa  jýyq nysan engen. Karta qala qurylysynyń 7 kezeńin qamtıdy: Vernyı kezeńinen bastap búgingi kúnge deıin:

1)  1927  jylǵa deıin, qalanyń  astana  atanýy;

2)  Astanalyq  avangard: 1927-1935  jyldar;

3) Klassıkalyq jáne ulttyq murany ıgerý: 1936-1941  jyldar;

4) Soǵys kezindegi jáne soǵystan keıingi klassısızm: 1942-1957  jyldar

5) Erte modernızm: 1958-1969  jyldar;

6) «Joǵary» modernızm: 1970-1995  jyldar;

7)  Zamanaýı: 1995 jyldan keıin jáne búgingi kúnge deıin.