Tamdy qalashyǵynyń orny aspan astyn murajaıǵa aınaldyrylady

Talas aýdanynyń aýmaǵyndaǵy HI-HII ǵasyrlarǵa jatatyn Tamdy qalasy antropogendik faktordyń áserinen joıylyp bara jatyr. Sondyqtan da bul nysan Qazaqstannyń kıeli jerleri kartasyna engizildi. Atalǵan kartaǵa óńirlik mańyzy bar nysan retinde engen Tamdy qalashyǵyna tarıhshy-ǵalymdardyń nazary qaıtadan aýdy, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Tamdy qalashyǵyndaǵy ǵylymı-zertteý jumystaryn arheologtar onyń sharýashylyq jumystaryna baılanysty buzylǵan aýmaǵyna júrgizildi. Bul jumystardy Otandyq tarıh, arheologııa ǵylymdaryna belgili tarıhshy, tarıh ǵylymdarynyń doktory, professor Madııar Eleýov jetekshilik etetin «Arheolog» halyqaralyq ǵylymı-zertteý ortalyǵy» jaýapkershiligi shekteýli seriktestigi atqardy. Atalǵan seriktestik mamandary qalashyqtyń buzylyp jatqan aýmaǵynan arheologııalyq qazba jumystaryn júrgizý arqyly qalanyń paıda bolý, damý kezeńderine qatysty tyń derekterdi de tapty.

–Jalpy Tamdy qalashyǵynyń ornynan úsh tarıhı kezeńdi qamtıtyn qabattar anyqtaldy. Bizdiń arheologtar toby zertteý jumystaryn qalanyń sıtadel bóligine júrgizdi. Nátıjesinde qalashyqtyń topyraqqa kómilse de sol kúıi saqtalǵan aýmaqtary jaıynda aldyn-ala boljam jasaı aldyq. Sıtadel irgesinde munara bar. Odan ári qalanyń ishindegi turǵyn úılerdiń de birneshe bólmesin topyraqtan arshyp aldyq. Osy málimetter negizinde qalanyń kartasyn ázirlep, onyń antropognedik faktor áserinen búlingen bóligin aspan asty murajaıy etip jabdyqtaý jumystarynyń jospary ázirlendi, –deıdi tarıhshy-arheolog Madııar Eleýov.

Tarıhshylardyń paıymdaýynsha qazirgi Tamdy qalashyǵy jazba málimetterde Barýket dep atalatyn qalanyń orny bolýy múmkin. Máselen armıan patshasy Getým Taraz qalasynan keıin Hýtýhchın, Pergant qalalarynyń janynan ótkenin jazady. Mundaǵy Hýtýhchın Maıtóbe, al Pergant (Berýket) Tamdy qalashyǵy bolýy múmkin degen derekter de usynady.

Al bir top tarıhshylar Tamdy qalashyǵy joǵary da atalǵan qalalardyń ornyna emes óz aldyna derbes qala retinde irgesi qalanǵan degen pikirde. Olar qala ataýynyń ańyzdan jelisindei áýlıe men osy mańdaǵy, bulaq, ózen ataýymen baılanystyrdy. Atalǵan ańyzǵa bul mańǵa kezinde Qoja Ahmet Iassaýıdiń tabany tıgen eken. Áýlıeniń tabany tıgen ornyna shyqqan bulaqqa onyń Tamdy atalatyn shákirti qaraýyl bolypty. Sondyqtan bul bulaqqa da onyń orny paıda bolǵan ózenge de Tamdynyń aty berilipti. Qazir qalashyq mańynda Tamdy áýlıeniń beıiti men onyń atymen atalatyn bulaq bar. Soǵan qaraǵanda qalashyq ataýyna qatysty osy ańyzda shyndyqqa janasady.