"О́zderiń sorly ǵyp kórsetesińder de, "qazaq tilinde bolashaq joq" degizesińder"

NE DOEZJAIа - jetpeı jer...

Qazaq tili qazaq jýrnalısterine ǵana kerek deıin deseń, artyńda qormaly jurt bar... Topyraq shashqyń kelmeıdi. Biraq teledıdardy qosyp qalsań, bári shoý – qaı arnadan da Qabatovtyń komandasy shyǵa kelip, "prıkın", "tak je", "prıkol", "predstavlıaesh" dep shúldirlep turady... Qazaq tilinde jargon sóz, qyzyq tirkes, oıly oram joq sekildi quddy... Mektep barsań, keshe ǵana aýylda senimen birge ósken qyz perzentine oryssha shúldirlep turady. Kimge renjısiń sosyn... Tabanynyń búri joq, baqyt basqada dep biletin sorly jurtpyz ba álde...

Radıolardy aýystyryp tyńdaıtyn ádetim bar. Eki aptadan beri "Avtoradıony" qosyp júrmin. Tańerteń Almaty kóshelerindegi jaǵdaıdy aıtatyn qyz júıkeni juqartyp bitti. Tańǵy 7-den keıin Almatyda kepteleksiz kóshe joq. Álgi qyz: "Kúderın kóshesimen ońtústik baǵytqa, Raıymbek dańǵylyna JETPEI JERDEN jol qozǵalysy qıyndaǵan", – deýden tanbaıdy. "Ne doezjaıa Raıymbeka" degendi "jetpeı jerden" dep ala salǵan. Qazaq tilinde buryn-sońdy bolmaǵan, bolýy da múmkin emes zańdylyq. Bular boldyrady, sińiredi osylaı. Tilge jany ashıtyn úlkenirek bireýden surasa, "Raıymbek dańǵylynyń tusynda", "Raıymbek dańǵylynyń aldynda", "Raıymbek dańǵylyna taıaý tusta" dep esi durys keńes berer edi ǵoı. Arǵy jaǵyndaǵy "jol qozǵalysy qıyndaǵan" degeni de kalka tirkes ekenin aıtpaı-aq qoıaıyq, múlde shorshyp túser. "Raıymbek dańǵylyna jetpeı jerden keptelis oryn alyp tur" dep odan ári bylamyq jasaıtyn bolar...
О́zderiń sorly ǵyp kórsetesińder de, "qazaq tilinde bolashaq joq" degizesińder. Jan-jaqtaryńa qarasańdarshy, jazǵandar-aý...

Eseı Jeńisuly

Facebook-taǵy paraqshasynan