Shoqaı datqa qazaqtyń shoqtyǵy bıik tulǵasy

Qazaq dalasynda almaǵaıyp zamanda halyqqa ádiletti bılik júrgizip, hanǵa men qaraǵa da qasyq qany tamǵansha qyzmet etken datqalardyń úlken shoǵyry bar. Sol shoǵyrqa jatatyn ataqty Shoqaı datqanyń qurmetine búgingi Sarysý aýdany, Saýdakent aýylynda ornalasqan keseneniń de kıeliligi men qasıettiligine halyq áli kúnge senip, bas ıedi, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Jambyl oblysynyń respýblıkalyq mańyzy bar tarıh jáne mádenıet eskertkishter tizimine jáne 2017 jyly «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda «Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» jobasy boıynsha Qazaqstannyń óńirlik qasıetti nysandar tizimine engen kesene HIH ǵasyrda turǵyzylǵan. Al 1946 jyldan bastap munda qaıta qalpyna keltirý jumystaryna qosa ǵylymı zertteý de júrgizilip keledi. Al 1990-jyldary Shoqaı datqa kesenesi qabyrǵasynyń qulaǵan, mújilgen tustary qaıta qalpyna keltirildi. Jalpy nysan kúıdirilgen kesekten órilgen. Jalpy aýmaǵy 7,4h8,1 metr bolady. Nysannyń syrtqy árlenýi óte qarapaıym. Ǵımarattyń ońtústik-shyǵys qabyrǵasynda arnaıy esik qoıylǵan jer asty qabiri anyqtaldy. Saýdakent jerinde HIH ǵasyrda ómir súrgen Shoqaı Datqa Qarabekuly tanymal tarıhı tulǵa. Datqa retinde Shoqaı ádildigimen, sheshendigimen tanylǵan. Sonyń arqasynda qarshadaıynanel basqarý isine aralasqan. Sondaı-aq onyń dıplomatııalyq qyry da tanymal.Ásirese Qazaqstannyń ońtústik, ońtústik-shyǵys aımaǵyn óz yqpalynda ustaǵan Qoqan handyǵynyń Omar, Qudııar syndy bıleýshilerimen baılanys ornatqan.Sonyń esebinen Qoqan bıleýshileri Shoqaıǵa han saraıynyń laýazymdy qyzmeti «datqa» ataǵyn beredi. Soǵan qaramastan Shoqaı datqa Qarabekuly hannyń yǵyna jyǵylmaı hanǵa da qaraǵa da ádil qyzmet jasady. О́z zamanynyń bedeldi tulǵalar Sapaq datqa, Bóltirik sheshen, Baızaq datqa, Jákel datqa, Maıkót aqyn, syndy azamattarmen tyǵyz qarym–qatynasta bolǵan. Qoqan handyǵynyń qyzmetinde júrse de múmkindiginshe qazaq halqynyń táýelsizdik alyp, derbes memleket retinde tanylýyna kúsh saldy. Shalǵaıda jatqan patshalyq orys ımperııasymen de ekonomıkalyq, áskerı strategııalyq baılanysty jolǵa bildi. Dál osy áreket Qoqan handyǵyna unaı qoımaıdy. Handyqqa jasaǵan kezekti bir saparynda datqanyń úzgeńgisine ý jaǵyp jiberedi.