«Jańa álipbımen jazýdy bastap ketýimiz kerek!»

«Ras, álipbıde «áttegen-aı» deıtin tustar bar. Biraq  jazý úderisin tejemeý úshin emle kerek». Bul týraly Anar Fazyljan óziniń feısbýk paraqshasynda málim etti.

«Latyn álipbıine kóshý "asyǵys, sebebi álipbıdi túzeý kerek, emleni erte jasap jatyrsyzdar" degen pikir kóp aıtylady. Ras, álipbıde áttegen-aı deıtin tustar bar. Biraq jalpy osy akýttyq álipbı bekitilip kete jazdaǵan dıgraftar men apostrof (bıttibas) nusqalarynan áldeqaıda tıimdi ári ıkemdi. Ishinara retteýler jasaý kerektigi de anyq. Ondaı retteýler bolatynyna kámil senemin. Degenmen de jańa álipbımen jazýdy bastap ketýimiz kerek! Al jazý úderisin tejemeý úshin emle kerek. Emleniń maquldanǵany kerek boldy. "Bekitilgeni" dep aıtpaǵanym, bekitilgen emleni jaqsartý qıyndap qalady. Al maquldanǵan emle bekitilgenge deıin qoldanysqa túsip, qyrnalyp, ekshelip, jaqsara túseri anyq. Qansha álipbı reformasynyń tájirıbesin qaraǵan ǵalymdardyń reformanyń áý basyndaǵy álipbı men emle erejeleriniń sol kezdegiden aýytqymaı, sol kúıi bekip qoldanylǵany týraly aıtyp-jazǵanyn kórmedim, qaıta kerisinshe, reforma bastalysymen jazý júıesi halyq arasynda ábden tarap, qoldanysqa engenine deıin talaı ózgertýler men túzetýlerdi basynan keshedi. Jáne de, bir qyzyǵy, osy úderisterdi keıinnen baǵalaǵan zertteýshileri muny bir qatelik, adasý dep dep tanymaıdy, qaıta kerisinshe, ǵylymı oıdyń jetilýi, halyq túsiniginiń jaqsarýy, álipbı men emleniń halyq qoldanysyna qaraı ıkemdelýi dep oń ári joǵary baǵa beredi.
Aıtaıyn degenim))) osy úderisterdiń saýatty ótýine, zııaly qaýymdy, qolyna qalam ustaǵan jurtty ǵana emes, jalpaq jurtty da jańa álipbıden habardar qylý, olardyń jańa álipbımen jazýǵa degen yntasyn arttyrý úshin atqarylyp jatqan sharalar, bizdińshe, óte mańyzdy. Máselen, «Til-qazyna» ulttyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵy 2018 jyly 2 mıllıon azamatymyzdyń qatysýymen ótken alýan túrli nasıhat sharalaryn ótkizdi: dárister, semınarlar, kýrstar, konferensııalar, 1 mıllıon 600 myńnan astam otandandasymyzǵa tuńǵysh ret Jalpyhalyqtyq dıktant ótkizdi. Latyn álipbıin nasıhattaýǵa arnalǵan ónimderdiń qaralymy mynadaı boldy: saıttarda 1 111 377, latynsha tıtrmen shyqqan mýlfılmderde 1 584 167, telejobalarda 397 000, mobıldi qosymshalarda 10 474, vaındarda 5 064 741.
Sandar neni bildiredi? Birinshiden, halyq latyn álipbıimen jazýǵa erekshe yqylasty ekenin, ekinshiden, osynsha halyqty qamtıtyn sharalar ótkizýge múmkindik jasap otyrǵan Úkimet, Mádenıet jáne sprot mınıstrliginiń jazý reformasyna degen kózqarasy oń, qoldaýy zor ekenin, úshinshiden, osy sharalardy tikeleı júzege asyrýshy «Til-qazyna» Ortalyǵynyń kásibı jaǵynan da latynnyń arqasynda óspeýiniń múmkin emestigin bildiredi.
Bardy baǵalaıyq, dostar!».