Talastaǵy Kóshek batyr kesenesi kıeli nysandar tiziminde

«Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografııasy» jobasy aıasynda Qazaqstannyń óńirlik qasıetti nysandary tizimine engen nysandardyń biri Kóshek batyr kesenesi dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Bul nysan Talas aýdany, Bóltirik sheshen aýylynan 7,6 shaqyrym jerdegi bıik tóbeniń ústinde ornalasqan. Kóshek batyr jerlengen jerge kesene 1999 jyly salynǵan eken. Segizburyshty nysannyń qabyrǵasy tolyǵymen sılıkat kirpishten órilgen. Keseneniń janyna batyrdyń asqaq rýhyn aıshyqtaıtyn úsh naıza, qalqan, qylysh, jebeler salynǵan qoramsaqtyń biriktirilgen kompozısııasy qoıylǵan. Atalǵan kompozısııanyń jobasyn Salaýat Dembaı, Nasyr Baekeev jasap shyqqan.

Aıta ketý kerek shamamen 1620 jyly týyp 32 jasyn jaý qolynan qaza tapqan Kóshek Qarasaıuly jońǵar shapqynshylyǵyna qarsy turǵan batyrlardyń biri. Ol Esim men Jáńgir hannyń senimdi serikterine aınalǵan. Týǵan jeri Talas ózeniniń boıy. Qazirgi Taraz qalasyndaǵy Tekturmas kesenesi bıik shoqy Kóshek batyrdyń jazǵy jaılaýy bolǵan eken. Atalǵna shoqyny jergilikti turǵyndar Kóshek shoqysy dep atap ketken.

Eren erligimen kózge túsken batyrǵa Esim hannyń ózi han ataǵyn bergeni ańyzdarda aıtylady. Al onyń dańqy Batyr qontaıshynyń basqynshylyǵyna qarsy soǵysta barynsha asqaqtady. Kóshek batyr Tekturmas qamalyn nyǵaıta otyryp, kórshiles qyrǵyzdarmen tize biriktiredi. Jaýǵa qarsy qoldanylaǵan bul amal óz nátıjesin berip Batyr qońtaıshynyń qalyń qoly oısyraı jeńiledi. 1643 jyly Andasaı boıyndaǵy Keńgir degen jerde Jáńgir hannyń Batyr qontaıshysynyń elý myńdyq áskerine oısyrata soqqy bergen shaıqasynda da Kóshek batyr erligimen kózge tústi. Ile-shala Tekturmas túbinde bolǵan shaıqasta Kóshek batyr jońǵardyń Qaradóń atty batyrmen jekpe-jekke shyǵyp ony da jer jastandyrady. Kóshek batyr jekpe-jekte adýynyn basqan taǵy bir jońǵar qońtaıshysy Onshan edi. Tipti batyrmen bolǵa jekpe-jekte jeńilis tapqan Onshannan qazaqtarǵa qarsy qaıta qarý kótermeýge sert etip, eline oralǵan degen ańyz da aıtylady. Salqam Jáńgir dúnıeden qaıtqannan keıingi bolǵan surapyl shaıqastyń birinde Kóshek batyr erlikpen qaza tabady.

Batyrdyń basyna ornatylǵan kesene búgingi kúni aýyl-aımaqtyń kórkin keltirip turǵan tarıhı eskertkish jáne alys-jaqynnan keletin qonaqtar men jergilikti turǵyndardy jıi keletin qasıetti oryndarynyń biri.