Atlah shaıqasy Islam órkenıetiniń jeńisine negiz boldy

Uly Jibek jolynyń boıynda ornalasqan shahar ári Qazaq handyǵynyń irgetasy qalanǵan ólke retinde Jambyl oblysy aýmaǵynyń Qazaqstan tarıhynda alatyn orny erekshe. Biri sheti Alataýmen ıyqtasyp endi bir qıyry Balqash kóline suǵyna enip, bir shekarasy ıen daladaǵy Moıynqum bolyp jalǵasqan oblystyń aýmaǵynda aıtýly tarıhı oqıǵalar oryn alǵan. Sonyń biri arabtar men qytaılar arasynda órbigen Atlah shaıqasy dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Elbasy Nursultan Nazarbaev óziniń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» atty maqalasynda qazaq jeriniń ár núktesiniń tarıhı oqıǵalardyń ordasyna aınalǵany aıtylyp, olardy urpaq sanasynda qaıta jańǵyrtýdyń mańyzdylyǵyna toqtalady. «Árbir halyqtyń, árbir órkenıettiń barshaǵa ortaq qasıetti jerleri bolady, ony sol halyqtyń árbir azamaty biledi. Bul – rýhanı dástúrdiń basty negizderiniń biri. Biz – ulan-ǵaıyr jeri men asa baı rýhanı tarıhy bar elmiz. Uly Dalanyń kóz jetpeıtin keń-baıtaq aýmaǵy tarıhta túrli ról atqarǵan», deıdi Elbasy.

Qazaq tarıhymen birge dúnıe júzi tarıhynda iz qaldyrǵan osyndaı oqıǵanyń biri 751 jyly Talas ózeni ańǵarynda bolǵan Atlah shaıqasy edi. Orta Azııanyń altyn qaqpasy sanalatyn qazaq jerin ıelený úshin bolǵan bul shaıqas arabtar men qytaılar arasynda órbidi. Ol tusta qazirgi qazaq jerine bılik júrgizip turǵan Túrgesh qaǵanatynyń saıası júıesi tym álsiz edi.

Dál osy tusta Orta Azııa dalasyna ıslam dininiń de dendep enip kele jatqan ýaqyty edi. Arabtar Orta Azııaǵa joryqtary barysynda qytaılyqtarmen shıeliniske tap bolady. Osyndaı iri shaıqastardyń biri 751 jyly qazirgi Qazaqstan men Qyrǵyzstannyń shekaralas aýmaǵyndaǵy Talas ózeniniń ańǵarynda bolǵan. Qytaı áskeri men musylmandar arasynda joıqyn urys bolyp musylmandar jeńip shyǵady. Oqıǵa tarıhta Atlah shaıqasy degen atpen qalady. Bul soǵys jaıly Ál Maǵdısı óz eńbeginde: «Bes kúnge sozylǵan bul soǵysta Qytaı áskeriniń 45 myńy ólip, 20 myńy tutqynǵa tústi» dep jazady.

Jalpy Atlah shaıqasy búkil Ortalyq Azııanyń tarıhı, mádenı jáne saıası kartasyn ózgeriske ushyratty deýge bolady. Sebebi musylmandardyń jeńisi túrki halyqtaryn qytaıdyń basqynshylyq saıasatynan, ıdeologııalyq qysymdarynan arylýǵa jáne ıslam órkenıetiniń damýyna jol ashty.