Tarazda "Súndetke otyr, balaqaı!" atty aksııa ótti

Qazaq halqy, jalpy musylman qaýymy balasyn mindetti túrde súndetke otyrǵyzady. Bul - halqymyzdyń salty ǵana emes, medısına jaǵynan da densaýlyqqa paıdasy zor sharýa. Jambyl oblysy ákimdigi densaýlyq saqtaý basqarmasy «Hıbatýlla Tarazı» meshitimen birlese otyryp, «Súndetke otyr, balaqaı!» atty súndetke otyrǵyzý naýqanyn ótkizdi dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Jambyl oblystyq balalar aýrýhananyń bilikti, ári tájirıbeli hırýrgtary medısınalyq qyzmetti barynsha joǵary deńgeıde kórsetti. Bul aksııaǵa áleýmettik az qamtylǵan jáne kópbalaly otbasy balalary qamtyldy. Bir kúnde 3-6 jas aralyǵyndaǵy 50-ge jýyq búldirshin súndetke otyrǵyzyldy.

Súndetteý medısına ǵylymynda «sırkýmsızııa» dep atalady. Súndetke otyrý adamnyń tán tazalyǵy men jan tazalyǵy, tipti bolashaq otaǵasy úshin de, otanasy úshin de paıdaly ómir salty, qazirgi tilmen aıshyqtap aıtqanda salaýatty ómir saltynyń bir qyry.

Súndetke otyrǵyzý – er balalardyń zár shyǵarý múshesiniń ushyndaǵy hırýrgııalyq jolmen alynyp tastalatyn teri. Balany moldanyń súndetteýin «Dástúrli ádis» dep ataıdy. Onda din mamandary ótkir ustaramen kesip tastaıdy da, qandy tez toqtatý amaldaryn jasaıdy. Al medısınada súndetteýdiń birneshe tásili bar. Máselen, klassıkalyq ádis sanalatyn túrinde hırýrg dáriger aýyrsynýdy basatyn anestezııa preparaty arqyly balanyń jynys múshesin jansyzdandyryp, arnaıy aspappen súndetke otyrǵyzady jáne tamyrlardy tigip tastaıdy. Muny «erkin ádis» dep te ataıdy.

Júrgizilgen medısınalyq zertteý jumystary súndetteýdiń mynadaı naqty paıdasy baryn dáleldedi:

- Súndettelmegenderge qaraǵanda, súndettelgen erler jynystyq qaterli isikke (rak) anaǵurlym az shaldyǵady;

- Eri súndettelmegen áıelderde jatyr moıynshaǵynyń qaterli isikke shaldyǵý qaýpi alty ese joǵary.

- Jynystyq juqpaly aýrýlardy juqtyrý qaýpi súndettelmegenderde segiz ese joǵary.

Ortalyq meshitte súndetke otyrǵyzýshylardyń qatarynda orys ultynyń ókilderi de júr. Olar da balasyn musylman atandyrǵaly nıette kelgen eken.

Al otashy mamandar jasaǵan súndet jeńil bolǵandyqtan, balalar arasynda aýyrsyný, ózderin qolaısyz seziný jaǵdaılary bolǵan joq.

Sondyqtan da, búldirshinderdiń ata-analary sharany uıymdastyrýshylarǵa óz rızashylyqtaryn bildirdi.