Atadan qalǵan kásip: Ulttyq kıim qalaı tigiledi?

Ár halyqtyń bolmysyn asha túsetin, sózsiz jarasa ketetin kıim bolsa, ol álbette, sol eldiń ulttyq kıimi. Tek Qazaqstanda ǵana emes álemniń barlyq elderinde memlekettiń ulttyq qundylyqtaryna degen suranys artyp keledi. О́zgelerdi álemdik brendtermen tań qaldyra qoıý ekitalaı. Al ulttyq naqyshtaǵy kıimder árqashan sánde.

Ata-babamyz kıim tigý barysyna asa qatty kóńil bólgen. Ár kıimdi kııýdiń ózindik ádebi qalyptasqan. Tipti kıimge salynatyn oıý-órnekke deıin jiti qadaǵalap, ár qaısysynyń maǵynasyna tereń úńilgen. Ulttyq kıimniń túrlerin daıyndaýda kóshpeli qazaq halqy tórt túlik maldyń júni men terisin paıdalanǵan. Júndi ıirip, mal terisin ılep kúndelikti kıetin kıimderin daıyndaǵan. Búgingi kúni de ata-baba dástúri jańǵyryp, ulttyq kıim óndirisi ózindik jalǵasyn taýyp keledi.

Qazaqtyń ulttyq kıimi degende kóz aldymyzǵa oıýly shapan, zerli kamzol, saptama etik kıgen, sáni men symbaty jarasqan ata-apalarymyzdyń túr-sıpaty keledi.

Sheberdiń ınesi de, kúımesi de – altyn demekshi tapsyrys berýshiniń talǵamyna saı keletin ulttyq kıimniń qalaı daıyndalatynyn bilgińiz kelse Qamshy.kz aqparat agenttigi daıyndaǵan materıalǵa nazar aýdaryńyz.

«Álbette, ulttyq kıimdi daıyndaý barysy birneshe kezeńnen ótedi», - deıdi Abyroikz.kz tigin sheberhanasynyń dızaıneri Mırýana Aqqas.

О́ziniń jeke talǵamy boıynsha tapsyrys bergisi kelgen adam, eń aldymen tikeleı dızaınermen jumys isteıdi. О́ziniń qalaýyn jetkizip, qandaı maqsatta kıetinin aıtady. Dızaıner tapsyrys berýshiniń kókeıindegini dóp basý úshin kıim úlgisin aldymen qaǵaz betine túsiredi. Daıyn bolǵan úlgige jan bitirý úshin mata men ónimdi tańdaý jumystary bastalady.

Keıin qurastyrýshy (konstrýktordyń) jumysy bastalady. Qurastyrýshy (konstrýktor) matamen kıimdi pishýshi. Ol óziniń jumysyna baılanysty ólshemder alady. Kıimniń ólshemin alý úshin kisiniń dene bitimi, tigiler kıimniń dızaıny eskeriledi. Dızaıny belgili bolyp ólshem alynǵan kıim pishý bólimine jiberiledi.

Dızaıner, modeler-qurastyrýshy, tiginshiler birlese jumys isteıdi.

 

Ary qaraı ol tigin sehyna ótedi. Tigin sehyna deıin áshekeıleıtin jumystary bolsa, ol qaıtadan dızaınerdiń aldyna keledi. Qazaqtyń ulttyq kıiminde, ásirese, oıý-órnektiń alar orny erekshe. Sol sebepti qandaı oıý qoıylatyny, oıý qolmen kestelene me, álde kompıýtermen túsirile me degen máseleler talqylanady. Qolmen tigilse, qolónerimen aınalysatyn sheberlerdiń qolyna tapsyrylady.

Dızaıner bastan-aıaq sýretin salyp beredi. Eger áıelderge arnalǵan kıim bolsa, ary qaraı monshaqtary alynady, monshaqtardyń túsi sheshiledi.

Qol jumysy bitkennen keıin astaryn daıyndap, konstrýktor qaıtadan tigin sehyna ótkizedi.

Tigin sehyna ótkizilgennen keıin daıyn kúıinde tigilip shyǵady nemese tapsyrys berýshini taǵy bir márte shaqyryp qaıtadan ólshem jasalady. О́lshem kezinde konstrýktor men dızaıner tapsyrys berýshige daıyn bolyp qalǵan kıimdi kıgizip kórip, úlken-kishiligin, qysqartatyn nemese qosatyn jerlerin, tapsyrys berýshiniń kóńilinen shyǵý-shyqpaýyn qadaǵalap, barlyq jumystardy qosymsha pysyqtap, qaıtadan túzeý úshin tigin sehyna jiberiledi.

Barlyq jumystar júrgizilip bolǵannan keıin daıyn ónim tapsyrys berýshiniń qolyna tapsyrylady. Ulttyq kıim tigý ádisi qarapaıym kıim tigý ádisinen aıtarlyqtaı erekshelenbeıdi. Alaıda, asa jaýapkershilikti talap etedi.

Búginde Abyroikz.kz tigin sheberhanasynda tigilgen ulttyq kıimderdi qoǵam qaıratkerleri, óner adamdary, sport sańlaqtary erekshe yqylaspen qabyldap, arnaıy tapsyryspen tiktiredi.

Arnaıy tapsyryspen tigilgen kıim mindetti túrde symbatyńyzǵa sán beredi. О́ıtkeni sizdiń dene bitimińizdiń árbir ereksheligi esepke alynady, ári óz qalaýyńyz boıynsha tiktire alasyz. Qazaq óneriniń qaıtalanbas kórinisi bar ulttyq kıimderge tapsyrys bererde árbir usaq-túıek jumystarǵa deıin mán bergenińiz jón.

Ulttyq jadymyzdyń jaqutyndaı bolǵan ulttyq ónerdiń órkendegeni árbir qazaq úshin mańyzdy.

Oqı otyryńyz: 

♦ Aıdar Másimǵazy: Saýdamen aınalyspasań, "saýdań" bitedi...