Biz «jasyl ekonomıkaǵa» ótý arqyly ne utamyz?

Jalpy «jasyl ekonomıka» degenimiz ne? Aqıqatyn aıtý kerek, Qazaqstannyń ekonomıkalyq naryǵynda bul másele  sońǵy 7-8 jylda ǵana aıtyla bastady. Nege? Munyń ózi Qazaqstannyń bastamasy ekenin ekiniń biri bile bermeıdi. Osydan 7 jyl buryn Elbasy Nazarbaev energııany únemdeý máselesi turǵysynda ǵalamǵa «jasyl kópir» baǵdarlamasyn usynǵan. Bul artynsha Rıo -de -Jeneıroda ótken halyqaralyq konferensııada maquldanǵan. Sodan beri bul másele kún tártibine shyǵa bastady. Jalpy «jasyl ekonomıkaǵa» ótýden álem qazirdiń ózinde paıda taba bastady.

Biz «jasyl ekonomıkaǵa» ótý arqyly ne utamyz? Munyń paıdasy óte kóp.

Tabıǵı paıdaly qazbalar qorynyń taýsylýynyń aldyn alamyz

Elektr qýatyn únemdeımiz

Bul ekologııalyq jaǵynan óte tıimdi

Aýanyń lastanýyn boldyrmaımyz.

Únemdeýdi úırenemiz

Elektr qýaty men basqa da energııaǵa ketetin shyǵyndy azaıtamyz.

Ekonomıkanyń biz úshin ózge salasy damıdy.

Aýyl sharýashylyǵynan alynatyn ónim sapaly, ekologııalyq jaǵynan taza bolady.

О́ndiriste  qaýipsizdik azaıady

Árıne munan da ózge paıdaly jaqtary óte kóp. Bizdiń memleket sońǵy jeti-segiz jylda  «jasyl ekonomıkaǵa» kóshýdi qolǵa ala bastady. 2014 jyldan bastap jańa zań qoldanysqa engizildi.   Ol– «Jasyl ekonomıka týraly zań» dep atalady. Bir ǵana mysal, qazirgi ýaqytta qýat kóziniń 42 paıyzyna jýyǵyn kómirden alyp otyr ekenbiz. Al kómir jaqsy janǵanymen, onyń ýly tútininen qorshaǵan ortaǵa qanshama zııan kelip jatyr?  Ýly gaz aýaǵa tarap jatyr. Al «jasyl ekonomıkaǵa» kóshsek, jel men sýdan jáne kún energııasynan qýat kózin óndirsek, munyń eń aldymen ekologııalyq jaǵynan paıdasy orasan zor. Munyń adamnyń densaýlyǵyna da tıimdiligi óte zor bolar edi. Qazirgi kórsetkishterge kóz júgirter bolsaq, kún men jelden alatyn qýatymyz 1 paıyz shamasynda ǵana eken. Demek, ol úshin ne isteý kerek? Bári de ynta men jigerge jáne qarjyǵa baılanysty. Ekonomıkalyq sarapshylardyń boljamyna qaraǵanda, kez kelgen el «jasyl ekonomıkaǵa»  kóshý úshin jalpy ishki ónimniń 2 paıyzyn jyl saıyn osy salaǵa jumsap turýy kerek eken. Sonda ǵana ekologııalyq jaǵynan taza, qorshaǵan ortany lastamaıtyn qýat kózin óndire alamyz jáne   onyń ıgiligi de kórine bastaıdy.

Qazaqstan bolashaqta, atap aıtqanda, 2050 jylǵa deıin jańartylatyn kózderden energııanyń 50 paıyzyn alýdy maqsat etip otyr. Bul túsinikti de. Qazaqstan paıdaly qazbalary mol el bola tura osy salany órkendetýdi qolǵa aldy. О́ıtkeni jahandyq jylyný men klımattyń ózgerýi ǵalamdyq ekologııaǵa áser etýde. Kómir qyshqyl gaz ben aýanyń lastanýy jáne qoqys qaldyqtarynan qorshaǵan orta tazarýy kerek.  Mysaly, qoqys qaldyqtarynan qaıta paıdalanyp, odan ónim shyǵarý isi qazir elimizde qaıta qolǵa alyna bastady. Demek, munyń barlyǵy «jasyl ekonomıkaǵa» ótý degen sóz.

Álem «jasyl ekonomıkaǵa» kóship, onyń ıgiligin kóre bastaǵan ýaqytta Qazaqstan memleketi esh qalys qala almaıdy. Sondyqtan Elbasynyń tapsyrmasy boıynsha «jasyl ekonomıkaǵa» kóshýge qadam jasaldy. 2050 jylǵa deıin úsh kezeńdi qamtyp, damıtyn tyń sala endi jandana bastaıdy dep oılaımyz. 2020 jylǵa deıin jeti jylǵa sozylǵan ýaqyttyń ishinde biz eń aldymen kerekti baǵdarlamalar men tujyrymdamalardy bekittik. «Jasyl ekonomıka» týraly arnaıy zań qabyldadyq. Odan keıingi ekinshi kezeń onjyldyqty, 2020-2030 jyldar aralyǵyn qamtıdy. Úshinshi kezeńniń jumys josparlary  2050 jylǵa deıin jalǵasady. Demek, jospar men maqsat bar. Tek ony júıeli túrde júzege asyrý qaldy.