Salyq kóbeıip, qolǵa tıetin jalaqy azaıady

Mamandar bıznestegi qosymsha ustalym qyzmet pen taýar qunyn qymbattatyp jiberýi múmkin dep qaýiptenip otyr. Sáıkesinshe, "konvertpen" jalaqy berýshiler de arta túsedi.

Jańashyldyqtyń zańdyq normalary 2015 jyly engizilgenimen, keler jyldan bastap qana kúshine enbek. Ázirleýshilerdiń pikirinshe, bundaı sharalar qazaqstandyqtardyń bolashaq zeınetaqysynyń mólsherin arttyrýǵa kómektesedi. Endi BJZQ shotyna eńbekaqynyń 15 paıyzy aýdarylatyn bolady.

Biraq úkimettiń bul áreketin qýana qarsy alyp jatqan kásipkerler kóp emes. О́ıtkeni olar úshin bul 5 paıyz qosymsha júk. Ásirese shaǵyn jáne orta kásip ıelerine aýyr. Búginde jumys berýshiler áleýmettik salyq jáne mindetti medısınalyq saqtandyrý qoryna (MMSQ) qarjy aýdarady. Endi zeınetaqy tólemderi qosylyp jatyr. Al mindetti saqtandyrý qoryna aýdarylym 1,5 paıyzdan 3 paıyzǵa deıin óspek.

О́zgeristiń teris saldarynyń biri – bıznes ókilderi salyqqa ketken qosymsha shyǵyndy taýar men qyzmet túrlerin qymbattatý arqyly óteýge tyrysýy múmkin. Qymbatshylyqtan qınalatyn árıne qarapaıym halyq.

Al salyqty az tóleý úshin tabysty tómendetip kórsetip, bıznestiń kólegeıli ekonomıkaǵa ketýinen memleket eselep utylady. Sáıkesinshe, resmı túrde az, qalǵanyn qolǵa beretin "konverttik" jalaqy artady.

Jańa normany ekonomıst Oljas Qudaıbergenov óziniń feısbýktaǵy paraqshasynda mysal júzinde túsindirip berdi.

"Qyzmetkerińizdiń kesimdi jalaqysy 100 myń teńge dep alaıyq. Odan zeınetaqy qoryna 10% = 10 myń teńge, qalǵan somadan (90 myń) jeke tabys salyǵyna taǵy 10% = 9 myń ustalynady. Sonda qolǵa 81 myń teńge tıedi. Budan bólek jumys berýshiler kesimdi jalaqydan áleýmettik salyq pen áleýmettik tólemge 9,5% = 9,5 myń teńge, MMSQ-ǵa 1,5 myń teńge tóleıdi.

2020 jyldyń 1 qańtarynan jumys berýshi 5 paıyz qosymsha zeınetaqy qoryna tólem jasaıdy. Ol joǵaryda atalǵan jalaqynyń taǵy 5 myń teńgesi. Budan bólek, MMSQ-ǵa 1,5%-dan 2%-ǵa deıin, 2022 jyldan 3%-ǵa deıin qarjy aýdarady. Bul manaǵy jalaqynyń 3 myń teńgesi.

Sonda 2022 jyly jalaqysy 100 myń teńgelik qazaqstandyq qolyna 79 myń teńge alsa, jumys berýshi 100 myń eńbekaqy tólegeni úshin 38,5 myń ıaǵnı qolǵa tıetin jalaqynyń 49 paıyz mólsherindegi salyq tóleıdi" deıdi ekonomıst.

Eńbekaqy qorynyń salar salmaǵynyń aýyr ekenin atap ótken ol salyq jáne zeınetaqy júıesin jetildirý kerek dep esepteıdi.

Osylaısha memleket azamattardyń qarttyǵyn qamtamasyz etý jaýapkershiligin halyqtyń ózi men jumys berýshilerge artyp qoıýda.