"Arystan patsha". «Bolashaq» qory 31-fılmdi qazaqsha «sóıletti»

Búgin qazaq tiline aýdarylǵan taǵy bir sheteldik fılm kórermenge jol tartty. «Bolashaq» korporatıvtik qorynyń «О́zińnen basta» jobasy aıasynda 31-fılmdi – Disney-diń tól ónimi «Korol lev»/«Arystan Patsha» fılmin qazaqsha «sóıledi» dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Fılmniń dýblıajyn daıyndaýǵa BI Group kompanııasy demeýshilik jasady.

Qarap otyrsaq, Qazaqstan naryǵyna jyl saıyn 300-ge jýyq sheteldik fılm kiredi eken. Alaıda sonyń bári qazaq tiline aýdarylmaıdy. Nege? Munyń sebebin ilgeride Mádenıet jáne sport mınıstrligi túrlishe tásilmen bildirgen bolatyn. Sondaǵy aıtatyny – qazaq tiline saýatty aýdarma jasaýǵa ketetin shyǵyn kólemi kóp degenge saıady. Dýblıajǵa jumsalǵan qarjy fılmniń Qazaqstandaǵy kórsetiliminen túsken paıdadan asyp túsetin kórinedi. Osyndaı jaǵdaılardyń bári de aınalyp kelgende ózimizdiń qazaq tiliniń tynysyn taryltyp, odan saıyn tejep jatqany jasyryn emes.
Mınıstrlik osyndaı túsinikteme berip, memlekettik organdar til máselesinde selsoqtyq tanytsa da, el azamattary men otandyq bıznes ókilderi qarap qalmaı, qazaq tilin damytýǵa, qazaqtildi sapaly kontent qalyptastyrýǵa taýdaı úles qosyp keledi. Sonyń arqasynda qazaqsha «sóılegen» fılmder qatary kóbeıip, óz kórermenimen qaýyshýda. Mınıstrlik jolǵa qoıa almaǵan dúnıeni, azamattar osylaı abyraımen atqaryp otyr. Isteýge bola ma, árıne bolady!
Qazaq tiline jasalǵan qamqorlyq munymen toqtap qalmaıdy. «Bolashaq» korporatıvtik qory men BI Group ózara memorandýmǵa qol qoıyp,  2020 jyly Walt Disney Pictures, Pixar, Sony Pictures sekildi aldyńǵy qatarly kompanııalardyń 7 fılmin qazaqshaǵa aýdarýdy josparlap otyr eken. Bul jaıly «Bolashaq» korporatıvtik qory qamqorshylyq keńesiniń tóraıymy Dınara Shaıjúnisova «Arystan patsha» fılminiń tusaýkeseri kezinde habarlady. Onyń aıtýynsha, «О́zińnen basta» jobasy eshqandaı da memlekettik qoldaý kórmedi, kerisinshe qazaqstandyq kompanııalar men mesenattardyń demeýshiligi arqasynda júzege asyp otyr.
– «Bolashaq» korporatıvtik qoryna kınoteatrlardaǵy qazaq tilindegi fılmderdiń kórsetilý ýaqytyna qatysty kóp syn-talaptar aıtylady. Osyǵan baılanysty bıyl qor kınoteatrlar men aýdıtorııalarda qazaqtildi kontenttiń teń qoljetimdiligine jáne basqa da máselelerge qatysty «Kıno týraly» zań jobasyna óz usynystaryn engizdi. Menińshe, mundaı baǵyttaǵy jumystarmen Mádenıet jáne sport mınıstrligi aınalysyp, qoldap, qýattaýy kerek edi. Sebebi mınıstrlik – qazaq tili men mádenıetiniń damýyna tikeleı atsalysatyn uıym»,– dedi «Bolashaq» korporatıvtik qory qamqorshylyq keńesiniń tóraıymy Dınara Shaıjúnisova.

Mádenıet jáne sport mınıstrligi budan ilgeride «Kınematografııa týraly» zańǵa sáıkes sheteldik fılmderdi tıtr arqyly aýdarma jasap kórsetýdi jolǵa qoıǵan edi. Alaıda bul birden qoǵamnyń synyna ushyrap, qazaq tilin qoldaý emes, qorlaýǵa jol ashyp berdi. Naqty aıtsaq, tıtrdaǵy qazaqsha aýdarmalardaǵy grammatıkalyq qateniń órip júrýi, maǵynasynyń burmalanýy, kórermenderdiń ashý-yzasyn týdyryp, shaǵymdanýǵa májbúr etti. Osyndaı shaǵymdar nátıjesinde «Mýmbaı oteli: Taıtalas» fılminiń prokatqa berilgen kýáligin alyp qoıǵan bolatyn.

Al «Bolashaq» korporatıvtik qory mundaı máselerdiń sheshimin baıaǵyda-aq tapqan. Qordyń «О́zińnen basta» jobasy Gollıvýd fılmderiniń qazaq tiline dýblıajdalýyn 2011 jyldan bastap atqaryp keledi. Bul áleýmettik joba eshqandaı kommersııalyq maqsatty kózdemeıdi. Jyl sońyna deıin «Bolashaq» qory qazanda «Malefısenta», qarashada «Holodnoe serdse 2»/«Muzdy ólke 2» fılmderin qazaqsha sóıletpek.
Al osy ýaqytqa deıin «О́zińnen basta» jobasy aıasynda qazaq tiline 31 Gollıvýd kınokartınasy aýdaryldy. Olar – «Tachkı-2»/«Kólikter 2», «Mstıtelı-2: Era Altrona»/«Kek alýshylar: Altron dəýiri», «Hrabraıa serdsem»/«Batyl júrek», «Taına Koko»/«Koko qupııasy», «Moana», «Malefısenta», «Aladdın», «Istorııa ıgrýshek-4»/ «Oıynshyqtar hıkaıasy-4» taǵy basqalar.
Walt Disney Pictures kompanııasynyń daýystar bazasynda otandyq 100 akter tirkeýde tur. Solardyń arqasynda qazaq tili túrki tildes halyqtar tilderi ishinde túrik tilinen keıingi ekinshi orynǵa kóterildi.
Mine, qazaq tiline degen janashyrlyq osyndaı bolsa kerek! Mınıstrlik osydan keıin oılansa bolar...