Amandyq Battalov: Kóp dúnıeni halyqtan úırendim (vıdeo)

Almaty oblysy aýmaǵy jaǵynan úlken oblystar qatarynda. Sol sebepti de máseleler de óte kóp. Halyq óziniń máseleler  ákimmen kezdesý jıyndarynda aıtyp qalýǵa tyrysady. Keıde ashýly bir top adam jınalyp óz jaǵdaıyn aıtatyn jaıttar bolady. Sondaı kezde memlekettik qyzmetkerdiń etıkasyn saqtaý qanshalyqty qıyn?

Men ońaı dep aıtar edim. Sebebi halqymyz óte jaqsy, túsinigi mol. Endi arasynda halyqty odan ári ashýlandyryp, bolmaǵandy boldy deıtin adamdar bolady. Sheshilip qoıǵan máselelerdi bilmeıtin adamdar da kezdesedi. Biraq etıkany saqtaý qoldan keledi. Men qatal basshy dep aıtady. Endi ózim qurylysta da jumys istedim.  Qurylysta jumys istep júrgende bizge «mynany isteısiń be, istemeısiń be» dep eshkim basymyzdan sıpaǵan joq. Tek tapsyrma beredi, al sen bitiýge mindettisiń. Al qalaı bitirýiń ózińniń tájirıbeńe baılanysty. Men bul qyzmette de ózimniń qol astymdaǵy qyzmetkerlerge qalaı jumys isteý kerektigin úıretip, baǵyt-baǵdar kórsetemin. Al eger tapsyrmany oryndamasa qataldyq tanytamyn. Al halyqpen jumys isteý kezinde eshqashan ótirik aıtpaý kerek dep oılaımyn. Eger shynyńdy aıtsań halyq túsinistik tanytady. Biraq keıde zańsyz nárselerdi de «sheship berińder» dep talap etip jatady. Men zańsyz máseleni sheshýden bas tartqanymmen, kómektesip, jolyn taýyp berýge tyrysamyn.

Osydan birnee jyl buryn «Dýman» yqshamaýdanynda halyq sol jerdi basyp alamyz dep sherýge shyqty. Sol jyldary siz Almaty oblysy ákiminiń orynbasary bolyp qyzmet ettińiz.  Týra mıtıngiden keıin ertesine siz ashýly halyqtyń qasyna bardyńyz. Sondaı-aq Talǵarda sý basqan kezde de siz ashynǵan jurttyń janynan tabyla bildińiz. Kómekshiniń keńesinsiz-aq oblys basshynyń máseleni óz kózimen kórý úshin halyqtyń janyna barýy kópshilik quptaıtyn qalypty jaıt. Burynǵynyń handaryndaı jalǵyz halyqtyń jaǵdaıymen tanysqyńyz kelmeı me?

Men kóp jerge bir top nókerlerimmen baryp jatqanym joq. Keshe Uıǵyr aýdanyna men kómekshimmen birge bardym. О́zim araladym, halyqpen sóılestim. Qalanyń ishinde men osyndaı jerge baramyn, televedenıeni daıyndańdar, anany-mynany daıyndańdar dep tapsyrma bermeımin. О́zim aralap, máselelermen tanysyp tapsyrma beremin. Nemese qala syrtyna shyqqan kezde jan-jaǵyma qarap, baqylap otyramyn. Bir jerde qoqys jatady, bir jerdiń joly jóndelmegen bolady. Osylardyń bárin baqylap, tapsyrma beremin.  Eskertýsiz oblys aralaıtyn kezderim jıi bolyp turady. Biraq resmı túrde baratyn jerler de bolady. Mysaly keshe Qaratal aýdanyna bardym. Biz 40 jáne 60 páterli úıdi iske qosyp, kiltterin tabystadyq. Bul jerde daıyndyq kerek.

Bul suraqty ne sebepti qoıyp otyrmyn? Sebebi keıbir ákimder nemese prezıdent baratyn jerlerde aldyn ala daıyndyq bolady. Iаǵnı jamanyn jasyryp, jaqsysyn asyryp qoıady. Sol sebepit biz sizge «bizben osyndaı óńirge bara alasyz ba?» dep ótinish bildirsek eshqandaı kómekshisiz bizben birge bara alasyz ba?

Iá árıne. Qazir men aýdan aralaýdy jaqsy kóremin. Men osy qyzmetime 2001 jyly kelgem. Sol jyldary aýdan aýdanaǵa 5 mln teńge beretin. Sol qarjyǵa sýyn jasap, jolyn jóndep, kóshelerdi tazalap, úılerdi jańartyp, halyqqa kómektesý kerek. Al qazir elbasynyń istegen isiniń arqasynda qazirgi ekonomıkanyń damýynyń arqasynda qanshama qarajat bólinip jatyr?! Qazir men qaıda qandaı mektep baryn, qaı jerde sý qubyryn jóndegenimizdi jaqsy bilemin. Kóp dúnıeni halyqtan úırendim. Maǵan kezinde elbasy qyzylsha men júgerini kóter dep tapsyrma bergen bolatyn.   Qazir biz qyzylshany 14 myń gektarǵa deıin kóterdik. Qazir júgeriniń de ónimi tómendep ketti. Buryn esińizde me júgeri joldyń boıynda kóp bolatyn. Buryn 20-25 teńgege tapsyra almaı qınalatyn edi. Al qazir 50-55 teńgege satyp alyp jatyr. Keıin men aýyl sharýashylyqta tájirıbesi bar adamdardan munyń sebebin suraǵan edim. Olar buryn astyq qoımalary bolatyn. Keıin sonyń bárin jekeshelendirip tastady. Sol sebepti jerge shashylǵan júgeriler yzǵardyń bárin ózine tartyp alady. Sol sebepti baǵasy tómendep ketti. Keıin men zamanaýı astyq qoımasyn salyp berdim. Qazir jaǵdaı jaqsardy.