"Olardyń maqsaty – qazaqtyń rýhyn syndyryp, Qytaı tizimine alyp, Qazaqstandy jaýlap alý"(vıdeo)

30 mamyrda jýrnalıst Inga Imanbaı júrgizetin "Polıton" táýelsiz klýbynyń kezekti otyrysy ótti dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Táýelsiz klýbtyń kezekti otyrysyna quqyq qorǵaýshy Aına Shormanbaeva, azamattyq belsendi Yrysbek Toqtasyn, Qytaıdaǵy túzetý lagerinde bolyp kelgen qazaq Orynbek Kóksebek qatysyp, Qytaıdaǵy qazaqtardyń jaǵdaıy talqylandy. Otyrysta bul taqyryptyń talqylanýyna kúni keshe Qytaıdyń Qazaqstandaǵy elshisi Chjan Sıaonyń Qazaqstan jýrnalısterine Shyńjańda qazaqtarǵa qysym jasalyp jatqany týraly habarlardy "jalǵan aqparat" degeni sebep. Esterińizde bolsa, 28 mamyrda Nur-Sultanda qazaq-qytaı qatynasyna arnalǵan jıynda Chjan Sıao sońǵy 2-3 jylda Qazaqstanda jıi aıtylǵan Shyńjańdaǵy saıası túzetý lageri týraly aqparatty teriske shyǵarǵan.

–Shyńjańdaǵy jaǵdaı birqalypty. Shyńjańdaǵy sharalar - terrorızm jáne ekstremızmmen kúresý áreketi, – dedi Qytaı elshisi.

Al Qytaıdaǵy saıası túzetý lagerinde bolyp kelgen Orynbek Kóksebek elshiniń sózin jalǵan dep otyr.

"Qytaıda meni qamaǵan jer – ol túrme. Olardyń (qytaılardyń-red) maqsaty – qazaqtyń rýhyn syndyryp, Qytaı tizimine alyp, Qazaqstandy jaýlap alý. Men ózim alǵash ret sol jerge kirgen kezde qytaısha úsh óleń jazyp berdi. Sol úsh óleńniń bireýin bir jarym aı jattadym. Ol jaqta kúnim jylaýmen ótetin. Meniń ol jerde adamdyq quqyǵym taptaldy. О́ıtkeni men eshqandaı qylmys jasaǵan joqpyn. Ol jerdi saıası úırený lageri dep aıta almaımyn. Saıası úırený bolsa, ol jerdegi adamdar óz erkimen oqıtyn edi ǵoı. Ol – túrme. Men ony dáleldeı alamyn. О́ıtkeni men alǵash ret sol jerge túskende jeti kún kisenmen jattym. Jeti kúnde meni shuńqyrǵa salyp, basyma sý quıdy. Odan keıin de bizdi kisenmen alyp júretin", – dedi Orynbek Kóksebek. 

Onyń bul sózin quqyqqorǵaýshy Aına Shormanbaeva da qýattap otyr. Shormanovanyń aıtýynsha, quqyq qorǵaý uıymdaryna kóptegen Qytaıdan kelgen ulty qazaq azamattar ol jaqta quqyqtarnyń taptalyp, zańsyz qamalǵandaryn aıtyp shaǵymdanǵan. 

Al azamattyq belsendi Yrysbek Toqtasynnyń aıtýynsha, Qytaıda saıası oqytý lagerleri áli de jumys jasap jatyr.

"Qazaqstan Syrtqy ister mınıstrligi bul máselege aralasqany shyndyq. Biraq kimder aryzdandy, sol adamdardyń taǵdyryna ǵana aralasty. Bizdiń úkimet Qazaqstanda týystary bar adamdardyń aryz jazýynan keıin tikeleı sol adamdardyń ǵana isine aralasty. Sonyń arqasynda bosap shyǵyp jatqandar bar. Biraq Qazaqstanda týysy joq, aryz jazbaǵan adamdar áli sol jaqta jatyr. Bizdiń qoǵamdyq uıymǵa Qytaıda qazaqtardy saıası oqytý lagerine qamap jatqany týraly hattar áli kelip jatyr", – deıdi azamattyq belsendi Yrysbek Toqtasynov.

Daıyndaǵan: Mııat Káshibaı