Qadyr túni qandaı duǵalar oqý kerek?

Qadir túni (arab. |لَيْلَةِ الْقَدْرِ — Láılát-ýl-Qadir) — qasıetti tún.

Qadyr túniniń ereksheligi

Ramazan aıynyń sońǵy on kúniniń birinde bolady. Bul tún týraly Quran Kárimniń "Qadir súresinde" aıtylǵan. Bes aıattan turatyn súrede Qurannyń Qadir túninde túsirilgendigi, onyń myń aıdan qaıyrly ekendigi, bul túnde Jábireıil perishte Alla ámirimen jer betine túsip, adamdarǵa qyzmet etetindigi jáne tańǵa deıin tynyshtyq bolatyndyǵy aıtylady. Qadir túni perishteler musylmandarǵa duǵa oqyp, tileýles bolady. Jasalǵan ǵıbadattyń myń aıǵa, ıaǵnı seksen úsh jylǵa teń bolatyndyǵyna baılanysty musylmandar Qadir túnin qulshylyqpen ótkizýge tyrysady. Keıbir rıýaıattarǵa qaraǵanda Qadir túni. Ramazan aıynyń 27-shi túni, degenmen Qadir túniniń dál qaı tún ekeni belgisiz. Sondyqtan taqýa kisiler Oraza aıynyń sońǵy on túnin túgeldeı qulshylyqpen ótkizedi.

Paıǵambardyń (s.ǵ.s.) Qadyr túni týraly hadısteri

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Basqa ýaqyttarda árbir jaqsylyqtyń saýaby on ese bolsa, erejep aıynda júzden asady. Shaǵbanda úsh júzden asyp, Ramazanda myń esege artady, juma túnderi myń eseden asyp, Qadir túninde otyz myńǵa deıin jetedi», - degen.

Taǵy bir hadıste: «Ramazan aıy boıynsha aqsham jáne tań namazyn jamaǵatpen oqyǵan adam Qadir túninen kóp nesibe alady», - degen.

Qadir túni Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) úmbetine degen tereń súıispenshiliginen týyndaǵan duǵasynyń qurmeti úshin qabyl bolǵan. Imam Malıktiń «Mýatta» atty eńbeginde rıýaıat etken bir hadıste Paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.) aldyńǵy úmbetterdiń ómirleri kórsetilgendigi aıtylǵan. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) sol sát: «Uzaq ómir súrgen osy úmbetter jasaı almaıtyndaı amaldardy meniń úmbetime az ýaqyt jasaı alýdy násip ete gór», dep duǵa jasaǵanda, Allah Taǵalanyń myń aıdan qaıyrly osy Qadir túnin násip etkendigi baıandalǵan. (Qadir túni myń aıǵa teń dep Quranda aıtylǵan bul san esep boıynsha 83 jyl, 4 aıǵa teń keledi).

Birde Aısha anamyz Paıǵambarymyzdan (s.ǵ.s.): «Ýa, Allahtyń elshisi! Eger Qadir túnine jetsem qandaı duǵa oqıyn?», - dep suraǵanda, Ol: «Allahýmma, ınnáká afýýn, tuhıbbýl afýa, faafý annı» (Ýa Allah! Sen tym keshirimdisiń, keshirýdi jaqsy kóresiń, meni de keshire gór!), dep duǵa etý kerektigin úıretken.

Qııamette Allah Taǵala hıkmetimen emes qudiretimen amal etedi. Sol sııaqty Qadir túninde de Allah Taǵalanyń qudireti ústem bolady. Ol túnniń qadirin bilgenderge Allahtyń meıirimi men berekesi jaýady, al odan qur qalmaý adamnyń rýhanı sergektigine baılanysty.

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) úıretkendeı, musylman balasy árbir isine ózine berilgen eń sońǵy múmkindik sekildi qaraı bilýi kerek. Sol sebepti Qadir túnin endi kórem be, kórmeımin be, degendeı óte bir muqııattylyqpen ótkizgeni jón.

Qadyr túninde qandaı duǵalar oqý kerek

1.Yqylas súresin – 100 ret 

Bısmılláhır rahmánır rahım. Qýl hý ýallahý ahadi. Allahýs samadi. Lám ıálıdi, ýá lám ıýládi. Ýá lám ıákýl láhý kýfýýán ahadi.

Yqlas súresiniń qazaqsha maǵynasy: «Alla bireý aq. Alla muńsyz. (ár Nárse Oǵan Muqtaj). Ol týmady da týylmady. Ári Oǵan eshkim teń emes». 

2.Qadyr súresi – 100 ret 

Bısmılláhır rahmanır rahım. Inná áńzálnáhý fı láılátıl qadyr. Ýá má ádraká má láılátýl qadyr. Láılátýl qadrı haırým mınál fı sháhr. Tánázzálýl máláıkátý ýár rýhý fı há bııznı rabbıhım mın kýllı ámr. Sálámýn hıá hatta mát láǵıl fájr.

Qadir súreniń qazaqsha maǵynasy bylaı bolyp keledi: «1. Biz Ony (Qurandy) qadir túni túsirdik. 2. Qadir túniniń ne ekenin bilesiń be? (Allah Taǵala bildirmese) qaıdan bilesiń? 3. Qadir túni myń aıdan da artyq. 4. Ol túni Allahtyń ruqsatymen kez-kelgen is úshin Rýh pen perishteler túsedi. 5. (ásirese ol túndi ǵıbadatpen ótkizgender úshin) tań atqanǵa deıin Allahtyń raqymy men esendigi jaýady».

3.Tildi kálımaǵa keltirip, sháhádáni  – 100 ret
Lá ıláhá ıllallah, Mýhammádýr rasýlýllah
Qazaqsha maǵynasy: Alladan basqa Táńir joq, Muhammed onyń elshisi.

4.Áshhádý állá ıláhá ıllallah, ýá áshhádý ánná Mýhammádán ǵabdýhý ýá rasýlýh – 100 ret.

Qazaqshasy: Alladan basqa eshbir táńir joq jáne Mýhammed Onyń Elshisi jáne quly ekendigine kýálik beremin.

5.Astáǵfırýllýh – 500 ret.

Qazaqsha maǵynasy: "Alladan keshirim suraımyn"

6.Lá ıláhá ıllallah ýahdáhý lá sharıkáláh, láhýl mýlký ýá láhýl hamdý, ýá hýá ǵalá kýllı sháıın qadıır – 100 ret.

Aıta keteıik, Qadir túninde bir ret Qadir súresin oqý, basqa ýaqytta Quran kárimdi hatym etkennen de artyq saýap. Qadir túni bir ret «Sýbhanalla», bir ret «Álhamdýlılla», bir ret «Lá ılaha ıllalla» dep aıtý 700 myń tásbıh, tahmıd jáne táhlılden qundy bolady. Bul túni qoı saýymyndaı ýaqyt (az ýaqyt) namaz oqý, ǵıbadat etý bir aı barlyq túnderdi tańǵa deıin ǵıbadat etýden de qundy.

Jınaqtap, usynǵan: Maqpal Sembaı