Qazaqtyń Álıhanyn "jabaıyǵa" teńegen kim?

Sońǵy úsh jyl boıy respýblıkada resmı túrde «erkin masondar» tirkelip, osy ýaqyt ishinde olar tórt lajany  qurady. Osy jaqynda ǵana Forbes.kz jýrnalısi Almatyda Qazaqstandaǵy basty massondarynyń basshysymen qonaqúıde suxbat júrgizgen bolatyn.

Jýrnalıstermen kezdesýge Qazaqstandaǵy lajanyń «uly» sheberi Berik Jubanııaz men onyń kómekshisi Sergeı Kravchenko keldi.

Ekeýi de bıznesmender jáne massondyqtar stıline saı qara kostıýmde kıingen edi. Aıta ketetin jaıt, suhbattasýshylardyń ekeýi de suhbatqa birden kelisti.  Kezdesý barysynda, olar qyzmet etetin uıym kóptegen qylyqtar men túsiniktemelermen qorshalǵan ekendikterin aıtyp, óz uıymdaryn madaqtaǵan edi.

Qazaqstandaǵy massonnyń tarıhy Berik Jubanııazmen bastaldy desek, qatelespeımiz. Birneshe jyl buryn ol Reseıdiń "Sıtadel" dep atalatyn úlken lagerine hat jazdy jáne ony baýyrlastyq qataryna alýdy ótindi.  Sosyn úsh jyl boıy jaýap kútken. 2011 jyly ǵana Máskeýge baryp, suhbattasýdan ótip, oqýshy retinde qabyldandy.

"Reseıdiń uly lageriniń uly sheberi Andreı Bogdanov meniń Qazaqstannan shyqqan tuńǵysh baýyrlas ekenimdi aıtty", - deıdi Jubanııaz myrza.

Tórt jyl ótkennen soń Berik Jubanııaz Qazaqstandaǵy alǵashqy mason lagerin qurý týraly kelisimge ıe bolady. 2015 jyly Massondardyń sózdik termıni ornatylyp, olar quryp jatqan uıymǵa Álıhan Bókeıhanovtyń esimi berildi. Olardyń kezdesýleri Almatyda qazaq tilinde ótetin. Keıinirek taǵy úsh qonys ashyldy: onyń ekeýi Almatyda (orys tilinde "svet vostoka" jáne aǵylshynsha sóıleıtin "united nomadic brothers") jáne bireýi Astanada (orys tilinde "Báıterek"). Endi basty suraqqa toqtala ketsek, nege  masondar jıyrmasynshy ǵasyrdyń basyndaǵy saıasatkerdiń esimin laqap aty etip aldy?!

"Bul ańyzǵa aınalǵan tulǵa, Qazaqstannyń patrıoty. Budan bólek, Álıhan Bókeıhanov masson boldy, bul - belgili fakt", - deıdi Sergeı Kravchenko. 

Degenmen, sol ýaqyttaǵy Álıxan babamyzdyń massondar uıymyna kirýdegi óz maqsaty bar edi. Táýeldi elimizge, táýelsizdik alyp berý – onyń túpki maqsaty bolatyn. Al qazirgi qurylyp jatqan uıymnyń maqsaty ne? Jurt nege  Berik Jubanıazdy Qazaqstannyń alǵashqy massony dep ataıdy?

Kravchenkanyń aıtýy boıynsha, turaqty massondar Anglııadaǵy Birikken Uly Lotpen tanylǵan buıryqtary bar adamdar. Turaqty emes adamdar resmı túrde tanylmaıdy, búginde olar "lıberaldy" jáne tipti "jabaıy" dep atalady.  Bókeıhanov osyǵan jatatyn edi. Árıne, Qazaqstanda jáne turaqty massondar boldy, negizinen sheteldikter.

Jalpy táýelsizdik úshin óz janyn aıamaı,otany úshin otqa da túse bilgen ardaqty er azamatymyz Álıxan Bókeıxanovqa mundaı aıyp taǵý qate dep oılaımyn. Oǵan qosa olaı aıtatyndaı, bul uıymnyń elimizge tıgizip jatqan qandaı shapaǵaty bar?! Ár jasaǵan qadamyn elden jasyryp ustaıtyn uıymnyń bulaı degeni aqylǵa qonymsyz.

Derekkóz: Bugin.kz

Usynǵan: Ádilet Mádenıet