Birneshe bankrotty bastan keshken bıznesmender baıany

О́mir – qulaý men qaıta boı tikteýden turatyn erekshe qubylys. О́mirde týra dańǵyl joldyń bola qoıýy ekitalaı. Sondyqtan, kez-kelgen qadamdy batyl ári nyq qadam basý kerek. Bul týraly Elbasymyz óziniń "Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý" atty baǵdarlamalyq maqalasynda da naqtylap aıtqan edi. Endeshe damýshy eldiń oǵlandaryna sabaq ári qulaqqaǵys bolsyn degen oımen álemge aty máshhúr bolǵan ataqtylardyń súrinip, qaıta turǵan sátterin baıandap ótelik. 

Stıv Djobs – tehnologııa áleminiń bet-beınesine aınalǵan ańyz tulǵa. Ol ýaǵynda qatal basshy bolyp, birneshe ret qyzmetkerlerine dórekilik tanytady. Osy sebepten ony 1985 jyly Apple kompanııasynyń dırektorlar keńesi jumystan bosatady. Ras, osyndaı laýazymdy qyzmetinen aıyrylý kásipkerge aýyr tıeri sózsiz. Biraq Stıv moıymady. Sodan keıin NeXT atty kompanııa ashty jáne Pixar atty kishkene stýdııany satyp aldy. Keıin, 1997 jyly ǵana ol Apple kompanııasyna qaıta oraldy. Artynsha ataqty "alma" kompanııa Djobstyń basshylyǵymen álemge tanymal bolyp, naryqty basyp aldy. Bul – Djobstyń óz qateliginen sabaq alyp, ony túzete bilgeniniń aıqyn dáleli.  

Keıin Stıv stýdenttermen kezdeskende sol joly jumystan shyǵyp qalǵany oǵan paıda ákelgenin aıtady.  

Ilon Mask – ómirinde qıyndyqqa moıymaı, birneshe sátsizdikten keıin tamasha jetistikke qol jetkizgen adam. Ol ásirese 90-jyldardyń basynda úlken rýhanı quldyraýǵa ushyraǵan. Sol ýaqytta ózi negizin qalaǵan PayPal kompanııasynan jumystan qýylady. Sodan keıin Netscape kompanııasynyń jumystarymen aınalysyp ta sátsizdikterge ushyrady.  

Tek qana osyndaı birneshe sátsizdikterden keıin ol óziniń alǵashqy bıznesi Zip2 kompanııasyn ashty. Al PayPal kompanııasynan keıin Tesla, SpaceX, Neuralink jáne The Boring Company sııaqty alyptardyń negizin qalady.  

Barbara Korkoran – kásibı mansabyn sátsizdikterden bastap, keıin ataǵy álemge máshhúr bolǵan azamatsha. Investor jáne  Corcoran Group jyljymaıtyn múlik agenttiginiń negizin qalaýshynyń mansaby aıtarlyqtaı sátsiz bastalǵan. Barbara 22 jasynda daıashy bolyp jumys istep júrip, jigitinen agenttik ashý úshin qaryzǵa aqsha alady. Jup bolyp bıznesti birge damytyp jatqan Barbara men onyń jigitiniń ortaq bıznesiniń ǵumyry jeti-aq jyl boldy. О́ıtkeni, Barbaranyń súıiktisi onyń hatshysyn alyp, ekeýi otbasy qurǵan.  

Arada birneshe jyl ótkennen keıin Barbara Shark Tank shoýynyń tóreshiligine kandıdatýrasyn usynady. Biraq artynsha Korkorandy almaıtyn bolyp sheshim qabyldaǵan rejısser bul azamatshanyń ornyna basqa kásipkerdi alýdy jón kóripti. Sonda Barbara prodıýserge hat jazyp, ózin qabyldamasa kópten qur qalatynyn ańǵartqan.  

"Meniń mansap jolymdaǵy jetistikterdiń bári qarsylyq bildire almaı zardap shekken jaǵdaılardan keıin keledi. Men olarǵa óz ómirimnen ondaǵan tájirıbemdi usyndym", - dep hatta ne jazǵanyn aıtady Korkoran.  

Ýorren Baffet – ǵalamshardaǵy eń baı adamdardyń biri. Ol alǵashqy qarajatyn 11 jasynda taýyp, artynsha aqsha tabýmen aınalysyp ketken. Degenmen, onyń da mansabynda úlken qıyndyqtar oryn alǵan. Ol 19 jasynda armanyna aınalyp, túsine kirip, túngi uıqysynan qaldyrǵan Garvard ýnıversıtetine túspekshi bolady. Biraq onyń bul armany oryndalmaıdy.  

"Men 16 jastaǵy jigitke uqsadym. Biraq toǵyz jasar bala sekildi emosııaǵa berilgish boldym. Men Garvardtyń kire berisinde túlektermen on mınýt kóleminde sóılestim. Olar meniń qabiletim jaramaıtynyn aıtyp, qabyldamaıtyndyqtaryn jetkizdi", - deıdi ol.  

Garvardtan súringen Baffet sol kezde Kolýmbııa ýnıversıtetiniń Bıznes mektebine qabyldanyp, sol jerden qarajat tartý, qarjy quıý sekildi bızneske qajetti dúnıelerdi ıgerip shyǵady. Osydaı keıin baryp qana onyń alǵashqy tabysy qolyna kele bastady.  

Djeff Bezos – qazirgi ýaqytta amerıkalyq kompanııalar ekinshi shtab-páterin ornalastyrý úshin talasyp jatqan Amazon kompanııasynyń ıesi. Desek te, Bezosqa bul kompanııany ashý, osyndaı dárejege kóterý ońaı bolǵan joq. Ol kompanııaǵa 1 mıllıon dollar ınvestısııa tartý úshin 60 kezdesý ótkizgen. 22 ınvestormen kelissóz júrgizip, árbirinen 50 myń dollardan ınvestısııa tartqan.  

"Maǵan barlyǵy óte qıyn boldy. Áli jaryqqa shyqpaǵan dúnıe kúırep kete jazdaǵan da sátter boldy. Bul – 1995 jyl edi. Árbir ınvestor menen "ǵalamtordyń" ne ekenin suraıtyn", - dedi Bezos.  

Kásipkerdiń aıtýynsha, joba júzege asyp, qoldanysqa engennen keıin barlyǵy oıyndaǵydaı jumys jasaı bastaǵan.  

Kásip jasaý arqyly adam tulǵa retinde damıdy jáne ózin túrli baǵyttarda synap kóredi. Kásiptiń joly aýyr, kútimi qıyn. Ony ózderińiz joǵaryda biz tilge tıek etken ataqty kásipkerlerdiń pikirlerinen baıqaǵan bolarsyzdar. Degenmen, adamnyń qolynan kelgen dúnıe sizdiń de qolyńyzdan keletinine shúbá keltirmeńiz. О́ıtkeni, jetistikke jetý úshin eńbektene bilý shart. Erinbeı eńbektengen adam óz isiniń jemisin jeıtini anyq.  

О́z-ózińdi qamshylaý – janaıarlyqtan qutqaryp, jetistikke jeteleıdi. Osydan kelip adamnyń dárejesi ósip, básekege qabilettilik deńgeıi artyp, maqsatynyń aýqymy ulǵaıa túspek. Sondyqtan, aldyńyzǵa iri maqsat qoıýdan eshqashan qoryqpańyz.  

Memleket azamattarǵa qoldaý kórsetip otyrǵan shaqta qol qýsyryp otyrýǵa áste bolmaıdy. О́zińizdiń qalaǵan kásibińizdi bastap, sol kásipti dóńgeletip otyrsańyz, sizde barlyǵy oryndalady. Arman men maqsatty ushtastyryp, jetistikke jetý jolyn qarastyra bilińiz.